İçindekiler
İpotek, Türk Medeni Kanunu‘nda düzenlenen taşınmaz rehin türlerinden biridir. İpotek ile sağlanmak istenen amaç mevcut veya ileride doğması muhtemel bir alacağın teminat altına alınmasıdır. Özellikle günümüzde ticari ve normal hayatta yüklü miktardaki para alacaklarını teminat altına almak için sıkça başvurulan bir yöntemdir. (İpotek nedir , İpotek ne demek , İpotek nasıl yapılır , İpotek sözleşmesi nedir, İpotek nasıl kaldırılır?)
Türk Medeni Kanunu’nun 881. maddesinde;
- mevcut olan
- veya henüz doğmamış olmakla beraber dolması kesin veya olası bulunan
herhangi bir alacak ipotek ve güvence altına alınabilir demektedir.
Buradan da anladığımız üzere mevcut olan bir alacağın ipotek ile güvence altına alınması mümkünken doğması muhtemel alacak İçini de ipotek tesis edilebilecektir. Borçlu ipoteğe rağmen borcunu ödemezse alacaklı ipoteğin yani rehnin paraya çevrilmesi yoluyla alacağına kavuşacaktır.
Taşınmaz rehni ancak miktarı Türk parası ile gösterilen belli bir alacak için kurulabilecektir. Yabancı para üzerinden taşınmaz rehni kurulması için belli bir takım şartların sağlanması gerekmektedir.
İlgili yazılarımız ;
İPOTEK NE DEMEK ?
Yukarıda da belirttiğimiz üzere ipotek taşınmaz rehin türlerinden biridir. Mevcut veya dolması muhtemel bir alacağın teminat altına alınması için taşınmaz üzerinde kurulan sınırlı bir ayni haktır. İpotek ile teminat altına alınan bir alacak ödenmezse taşınmazın paraya çevrilerek alacağın ödenmesi söz konusudur. İpotek ne demek sorusunun cevabı kısaca bu şekildedir.
Belirtmemiz gerekir ki ipotek yani rehin hakkı Türk Medeni Kanunu’nun 853. maddesi uyarınca yalnız da tapuya kayıtlı taşınmazlar üzerinde kurulabilecektir. Ayrıca üzerinde söz konusu taşınmazın mutlaka borçluya ait olması gerekmemektedir. Üçüncü bir kişiye taşınmaz üzerinde de rehin tesis edilebilecektir.
Taşınmaz rehni yani ipotek tapu kütüğüne tescil ile kurulmaktadır. Yani burada etkisi kurucu niteliktedir. Ayrıca taşınmaz rehninin, ipoteğin kurulmasına ilişkin sözleşme mutlaka resmi şekilde yapılmalıdır. Buradaki şekil şartı geçerlilik şartı niteliğindedir. Bu ipotek sözleşmesi tapuda resmi senet şeklinde düzenlenecektir.
İPOTEK NASIL YAPILIR ?
Taşınmaz üzerinde ipotek 3 şekilde kurulabilir.
- İlki borcun alacaklısı ile taşınmazın maliki arasında yapılacak ipotek sözleşmesidir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere bu sözleşme resmi şekil şartına tabidir. İpoteğin niteliğini değiştirecek ya da ağırlaştıracak her işlem yine resmi şekil şartına tabidir.
- Taraflar arasında herhangi bir anlaşma olmaksızın kanun hükmü gereğince ipotek kurulabilir.
Buna kanuni ipotek hakkı da denmektedir. Kanunda düzenlenen bazı durumlarda tarafların anlaşması aranmaksızın ipotekten yararlanacak kişinin tapuya bu hakkın kaydedilmesini isteme hakkı bulunmaktadır. Buna tek taraflı ipotek test edebilme hakkı da denmektedir.
- Son olarak taraflar arasında herhangi bir anlaşma olmaksızın alacaklı ipotek tesis edilmesini mahkemeden talep edebilmektedir.
Burada taşınmaz malikinin rızası olmasa da veya taraflar arasında anlaşma olmasa dahi mahkemenin ipotek kurulmasına ilişkin karar vermesi söz konusudur.
İPOTEK SÖZLEŞMESİ NEDİR ?
Yukarıda belirttiğimiz üzere ipotek hakkı kurulması için taşınmazın bizzat borçluya ait olması gerekmez. Taşınmaz üçüncü bir kişinin ise de tarafların anlaşması ile ipotek hakkı kurulabilmektedir. İpotek hakkının kurulması için ipotek sözleşmesi yapılması gerekmektedir. İpotek sözleşmesi resmi şekilde yapılması gereken bir sözleşmedir. Bu şekil şartı geçerlilik şartı niteliğindedir. (İpotek nedir , İpotek ne demek , İpotek nasıl yapılır , İpotek sözleşmesi nedir, İpotek nasıl kaldırılır)
İpotek sözleşmesi ;
- eğer alacak miktarı belirli ise o miktar üzerinden
- belirli değilse taraflarca belirlenecek bir üst sınır üzerinden yapılmaktadır.
Bu şekilde yapılan ipotek türüne üst sınır ipoteği de denilmektedir.
Sözleşmede alacak miktarı düzenlendikten sonra taşınmaz bilgilerine de yer verilecektir. Eğer taşınmaz bölünmüşse bu bölünen parseller tapu kütüğüne ayrı ayrı kaydedilmedikçe rehne konu olamazlar. Birden çok taşınmaz aynı borç için rehnedilmesi taşınmazların aynı malike veya borçtan müteselsilen sorumlu olan maliklere ait olmalarına bağlıdır.
İPOTEK NASIL KALDIRILIR ?
- Alacağın sona ermesi,
- Alacaktan feragat,
- Mahkeme kararı,
- Kamulaştırma,
- Süreye bağlanan ipoteklerde sürenin dolması,
- İpoteğin paraya çevrilmesi,
- Taşınmazın yok olması.
İpoteği kaldırmak isteyen alacaklı tapu müdürlüğüne yapacağı tek taraflı talep ile ipoteği kaldırabilecektir. İpoteğin kaldırılabilmesi için ayrıca taşınmaz malikinin onayı aranmamaktadır. Ancak ipoteğin kaldırılması gereken bir durumda kaldırılmamışsa taşınmaz maliki dava yoluyla ipoteğin kaldırılmasını talep edebilmektedir.
SSS:
İpotek bir alacağı teminat altına almak amacıyla konmaktadır. Alacağın ödenmemesi halinde ise ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla alacaklı tatmin edilecektir.
Borcun ödenmemesi halinde rehnin paraya çevrilmesi yoluna başvurulacaktır. Taşınmaz satılacak ve alacak ödenecektir.