İçindekiler
- Kimler Türkiye’de isim/soyisim değişikliği davası açabilir?
- “Haklı sebep” ne sayılır?
- Dava hangi mahkemede açılır, nerede yetkili?
- Türkiye’ye gelmeden dava açabilir miyim?
- Vekaletname ve apostil işlemleri nasıl yapılır?
- Gerekli belgeler nelerdir?
- Adım adım dava süreci nasıldır?
- Süre ne kadar, kaç duruşma olur?
- Masraflar hangi kalemlerden oluşur?
- Çocuklar için isim/soyisim değişikliği nasıl olur?
- Soyisim değişikliği ve birleşik/çift isimler nasıl ele alınır?
- Karar sonrası Türkiye ve yaşadığım ülkede ne yapmalıyım?
- Sık yapılan hatalar nelerdir?
- Örnek gerekçe kalıpları (kısaltılmış)
- Dava dilekçesinde hangi başlıklar olmalı?
- “İlan” zorunlu mu?
- Yurt dışı tebligat gerekir mi?
- ÖNEMLİ NOTLAR:
Yurtdışında (Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda) yaşayan Türk vatandaşları Türkiye’de mahkeme kararıyla isim veya soyisimlerini değiştirebilir. Süreç Türkiye’deki vatandaşlarla aynıdır; yalnızca vekalet, belge temini ve apostil gibi pratik ayrıntılar eklenir. Yurtdışındaki Türklerin Türkiye’de İsim Değişikliği konusu hakkında detaylı bilgi için bizi arayabilirsiniz.
Kimler Türkiye’de isim/soyisim değişikliği davası açabilir?
Türk vatandaşları Çifte vatandaş olup Türkiye’de nüfus kaydı bulunanlar Adının/soyadının değiştirilmesini gerektiren haklı sebebi olanlar (aşağıda örnekler)
“Haklı sebep” ne sayılır?
- İsmin yabancı ülkede telaffuzunun zor olması veya günlük yaşamı güçleştirmesi
- İsmin gülünç, küçük düşürücü, alay konusu olması
- Fiilen kullanılan isim ile nüfus kaydındaki ismin uzun süredir farklı olması
- Yazım/harf farkları (Ö/Öe, Ü/Ue, ß/ss, é/e gibi), transkripsiyon hataları
- Evlilik/boşanma/vatandaşlık işlemleri sonrası kimliklerde isim birliği ihtiyacı
- Çocukluk çağında verilen ikinci ismin kaldırılması ya da tek ismin iki isme çevrilmesi ihtiyacı
Dava hangi mahkemede açılır, nerede yetkili?
Görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi
Yetki uygulaması (pratik): Davacının yerleşim yeri mahkemesi veya nüfusa kayıtlı olduğu yer mahkemesi sıklıkla kabul görür
Davalı taraf: İlgili Nüfus Müdürlüğü
Türkiye’ye gelmeden dava açabilir miyim?
Evet. Bulunduğun ülkedeki Türk Konsolosluğu’ndan veya yerel noterden (apostilli) vekaletname vererek avukatın Türkiye’de davayı açıp takip edebilir.
Vekaletname ve apostil işlemleri nasıl yapılır?
Konsoloslukta vekalet: Türkçe düzenlenir, doğrudan Türkiye’de geçerlidir; apostil gerekmez
Yerel noter vekaleti: Noter → Apostil (1961 Lahey) → Gerekirse yeminli tercüme ve Türkiye’de tasdik Vekalet içeriğine “nüfus davaları / ad-soyad değişikliği” açıkça yazdırılması önerilir
Gerekli belgeler nelerdir?
Vekaletname (konsoloslukta veya noter+apostil) Nüfus kayıt örneği (avukatınız UYAP/kurum yazışması ile temin edebilir) Pasaport/yerel kimlik fotokopisi (isim farkını göstermek için) Gerekçe delilleri: Uzun süredir kullanılan ismi gösteren resmi/yarı resmi kayıtlar (okul, banka, iş sözleşmesi, diploma, ehliyet vb.) Sosyal/mesleki kullanım ispatı (e-posta uzantıları, kartvizit, şirket kaydı) Yazım hatasına dair önceki kayıtlar Tanık beyanı (gerekli görülebilir; uzun süreli fiili kullanım için etkili)
Adım adım dava süreci nasıldır?
Vekaletin hazırlanması (konsolosluk veya noter+apostil) Dilekçe ve delil setinin hazırlanması (gerekçenin net ve somut anlatımı)
Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılması (yetki tercihi: yerleşim yeri veya nüfusa kayıtlı olunan yer)
Tebligatların yapılması (yurt dışı adres bildirimi varsa 7201 sayılı Kanun hükümleri; çoğu dosyada Türkiye adresi/vekil üzerinden tebligat yeterli)
Gerekirse duruşma (çoğu dosya tek celsede/evraktan sonuçlanabilir)
Kabul kararı ve kesinleşme Nüfus müdürlüğüne bildirim ve tescil (mahkeme kararıyla kayıt güncellenir) Yabancı ülkedeki belgelere yansıtma (karar örneğiyle pasaport, banka, belediye kayıtlarında isim birliği)
Süre ne kadar, kaç duruşma olur?
Belgeler tam ve gerekçe açık ise çoğu dosya 2–4 ay içinde sonuçlanır Tek celse/evrak üzerinden karar sık görülür; karmaşık dosyalarda 1–2 celse görülebilir
Masraflar hangi kalemlerden oluşur?
Harç ve gider avansı (mahkeme harçları, tebligat/posta, gerekiyorsa ilan) Apostil/tercüme (yerel ülke masrafları) Vekalet düzenleme ücreti (konsolosluk veya noter) Avukatlık ücreti (serbestçe belirlenir)
Not: Tutarlar yıllara ve dosya dinamiğine göre değişir; yerel ülke masrafları (apostil/tercüme) toplamı etkileyebilir.
Çocuklar için isim/soyisim değişikliği nasıl olur?
Reşit olmayan çocuklarda anne-baba birlikte başvurur; anlaşmazlık halinde mahkeme takdiri devreye girer Çocuğun üstün yararı, okul/sağlık kayıtları ve fiili kullanım önemlidir
Soyisim değişikliği ve birleşik/çift isimler nasıl ele alınır?
Tek isim → çift isim veya tersi mümkündür İkinci ismin kaldırılması (pratikte sıkça kabul) Soyisim değişikliğinde aile birliği ve karışıklığın giderilmesi gerekçeleri etkilidir Evlilik/boşanma sonrası soyisim tercihleri ayrıca gözetilir
Karar sonrası Türkiye ve yaşadığım ülkede ne yapmalıyım?
Türkiye: Nüfus müdürlüğü tescili sonrası yeni T.C. kimlik/ehliyet/pasaport başvuruları Yurt dışı: Mahkeme kararının onaylı örneği ile belediye/nüfus, banka, sigorta, işveren, okul kayıtlarında güncelleme; yerel makam isterse karar tercümesi istenebilir
Sık yapılan hatalar nelerdir?
Gerekçeyi genel/geçiştiren anlatmak, delil sunmamak Yalnızca “beğenmiyorum” demek; bunun yerine somut günlük yaşam etkilerini göstermek gerekir
Yeterli tanık/evrak koymamak (özellikle fiili kullanım iddiasında)
Yanlış mahkemede açmak veya tebligat/vekâlet eksikleri
Yerel ülkedeki uyarlama adımlarını planlamamak (bankalar, belediye, diploma vb.)
Örnek gerekçe kalıpları (kısaltılmış)
“Bulunduğum ülkede (Fransa) kimlik ve tüm resmî/özel işlemlerimde ‘Mehdi’ ismini kullanmaktayım; Türkiye nüfus kaydımda ‘Mehmet’ yazılı olduğundan, banka/vergilendirme/çalışma izni süreçlerinde kimlik uyumsuzluğu yaşanmaktadır.
En az 5 yıldır fiili kullanım mevcuttur.” “Almanya’da ‘Ömer’ ismim resmî kayıtlarda ‘Oemer’ veya ‘Omer’ olarak geçmekte, ö/oe farkı resmî yazışmalarda tutarsızlık doğurmaktadır; yazım birliği için ‘Omer’ olarak değiştirilmesini talep ederim.”
“Soyadımın gülünç/alay konusu oluşu nedeniyle sosyal ve mesleki hayatım olumsuz etkilenmektedir; meslekî itibarı korumak için değişiklik zorunludur.”
Dava dilekçesinde hangi başlıklar olmalı?
Taraf bilgileri ve yetki
Haklı sebep anlatımı (kronoloji + somut etkiler) Delil listesi (resmî kayıtlar, sözleşmeler, yazışmalar, tanık)
Hukuki dayanak (TMK m. 27 genel ilke, ilgili usul hükümleri)
Sonuç ve talep (istenen yeni ad/soyadın açık yazımı)
Nüfus Müdürlüğü hasım gösterimi ve tebligat adresleri
“İlan” zorunlu mu?
Uygulamada mahkeme, dosyanın özelliğine göre ilan isteyebilir ya da dosya üzerinden karar verebilir. İlan gerekip gerekmediğine hakim takdiri ile karar verilir; çoğu pratik vakada ilan yapılmaksızın da sonuçlanabilir.
Yurt dışı tebligat gerekir mi?
Adrese ve mahkeme uygulamasına göre değişir. Vekil aracılığıyla yürüyen dosyalarda Türkiye adresi üzerinden tebligat çoğunlukla yeterlidir; yurt dışı tebligat gereken hallerde 7201 sayılı Tebligat Kanunu ve ilgili anlaşmalar uygulanır.
ÖNEMLİ NOTLAR:
- Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının isim/soyisim değiştirme hakları: Türk vatandaşları, Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda gibi ülkelerde ikamet ederken dahi Türkiye’de mahkeme kararıyla isim ve soyisimlerini değiştirebilir, süreç Türkiye’deki ile aynıdır ancak ek pratik detaylar içerir.
- İsim veya soyisim değişikliği için haklı sebepler: Yabancı ülkede telaffuz zorluğu, gülünçlük, yazım hataları, fiili kullanım uzunluğu veya aile içi gerekçeler isim veya soyisim değiştirme haklı sebeplerinden sayılır.
- Hangi mahkemede ve nasıl yetki alınmalı?: İsim veya soyisim değişikliği davaları Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde açılır; yetki için genellikle davacının yerleşim veya nüfus kaydı bulunduğu mahkeme tercih edilir, ilgililer ise nüfus müdürlüğüdür.
- Dava öncesi ve sonrası süreçler: Dava, vekaletnamenin hazırlanması, dilekçe ve deliller ile açılışı, duruşma ve karar sonrası nüfus müdürlüğüne bildirimler ile yeni kimlik ve pasaport başvurularını içerir.
- Gerekli belgeler ve maliyetler: Vekaletname, nüfus kaydı, pasaport veya kimlik fotokopileri ile gerekçe delillerinin yanı sıra mahkeme harçları, apostil, tercüme ve vekalet ücretleri gibi masraflar söz konusudur.
Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları da Türkiye’de isim veya soyisimlerini değiştirebilir mi?
Evet, yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşları da Türkiye’de mahkeme kararıyla isim veya soyisimlerini değiştirebilir; süreç aynıdır, yalnızca vekalet, belge temini ve apostil gibi ek pratik detaylar eklenir.
Kimler Türkiye’de isim veya soyisim değişikliği davası açabilir?
Türk vatandaşları çifte vatandaşlık sahipleri olup Türkiye’de nüfus kaydı bulunanlar, haklı sebebi olan kişiler isim veya soyisim değişikliği davası açabilir.
Haklı sebep nedir ve hangi durumlar isim veya soyisim değişikliğine gerekçe gösterilebilir?
Haklı sebep, ismin yabancı ülkede telaffuzunun zor olması, günlük yaşamı güçleştirmesi, alay konusu olması, farkların uzun süreli kullanımda uyumsuzluğu, yazım hataları, ailevi nedenler veya isim değişikliğine ihtiyaç duyulan diğer durumlar olabilir.
Dava hangi mahkemede açılır ve yetki nasıl belirlenir?
İsim veya soyisim değişikliği davası Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılır; yetki genellikle davacının yerleşim yeri mahkemesi veya nüfus kaydının bulunduğu yer mahkemesidir.
Yurt dışında yaşayan biri, Türkiye’ye gelmeden isim veya soyisim değişikliği davası açabilir mi?
Evet, yurt dışında yaşayan kişiler, bulundukları ülkedeki Türk Konsolosluğu’ndan veya yerel noterden vekaletname düzenleyerek Türkiye’deki avukata vekâlet verebilir ve böylece mahkeme işlemlerini Türkiye’de takip edebilirler.
