İçindekiler
Boşanma davalarında temel sonuç evlilik birliğinin ortadan kaldırılması olup fer’i sonuçlarından en önemlileri ise velayet, tazminat ve nihayetinde nafakadır. Nafaka kelime anlamı itibariyle geçinmek için gerekli olan şeylerin bütününe verilen isimdir. Hukuki bir terim olarak nafaka ise birinin geçindirmekle yükümlü olduğu kimselere bir mahkeme kararıyla bağlanan belli bir miktar paranın ödenmesidir. Hukukumuzda çeşit nafaka vardır. Bunlar tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakasıdır. Yoksulluk nafakası nedir şartları nelerdir nasıl ödenir , süresiz nafaka, yoksulluk nafakası miktarı ne kadardır soruların cevapları için makalemizi okuyabilirsiniz.
Yazımızın konusu olan yoksulluk nafakasına ilişkin detaylı bilgileri aktarmadan evvel kısaca diğer nafaka türlerinin ne olduğuna bakmamız gerekmektedir. Tedbir nafakası boşanma davası devam ederken varsa müşterek çocuğun veya yoksulluğa düşen eşin giderlerine katılmak adına hükmedilen nafakadır. İştirak nafakası, müşterek çocuğun bakım ve giderlerine katılmak üzere velayet hakkı kendisinde olmayan eşin ödediği nafakadır. Yardım nafakası ise kanunda sayılan bazı yakınların yardım edilmediği takdirde zor duruma düşeceğinden bahisle talep ettiği nafakadır.
YOKSULLUK NAFAKASI NEDİR ?
Yukarıda nafaka çeşitlerinin neler olduğu kısaca açıklanmıştır. Nafaka türleri ile ilgili daha geniş açıklamalara buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu yazımız ise yoksulluk nafakası nedir sorusunun detaylı açıklamasını içermektedir. Yoksulluk nafakası boşanma davası ile birlikte ortaya çıkan nafaka türüdür. Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesinde yoksulluk nafakası tanımlanmıştır. Buna göre boşanma davası sonucunda boşanmanın gerçekleşmesi ile birlikte yoksulluğa düşecek taraf diğer taraftan mali gücü oranında talep edilmektedir.
Yoksulluk nafakası nedir sorusu uygulamada sıkça sorulan sorulardan biridir. Her ne kadar günümüzde kadının ekonomik özgürlüğünün arttığından bahsedebilsek de halen geçimini yalnızca eşten gelecek maddi yardımla geçindirmek zorunda olan kadınlar da vardır. Dolayısıyla özellikle kadınlar her ne kadar evliliklerinin devamı kendileri için çekilmez hale gelmiş olsa da ; ekonomik kaygılarla boşanmaya çekinebilmektedir. Yoksulluk nafakası ile bu durum bir nebze de olsa giderilmek istenmiştir. Evliliğin sona ermesi ile yoksulluğa düşecek olan tarafa diğer şartların da sağlanması ile yoksulluk nafakası verilebilmektedir. Yoksulluk nafakası nedir sorusunun cevabı verilirken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise bu nafakanın yalnızca kadınlar tarafından talep edilemeyeceğidir. Eğer erkek eş de boşanma ile yoksulluğa düşüyorsa diğer şartların da sağlanması halinde yoksulluk nafakası talep edebilecektir.
YOKSULLUK NAFAKASI ŞARTLARI
Yukarıda yoksulluk nafakası nedir sorusunun cevabı açıklanmıştır. Bu nafaka türünün tanımı yapıldıktan sonra hangi hallerde talep edilebileceği konusu üzerinde durmak gerekir. Yoksulluk nafakasının şartları olarak da ifade edilebilecek bu kıstaslar aşağıda maddeler halinde sıralanacaktır.
Yoksulluk nafakasının şartları ;
- Boşanma davası boşanma ile sonuçlanmış olmalıdır.
- Boşanmayla birlikte taraflardan birinin yoksulluğa düşmüş olması gerekmektedir. Burada belirtmemiz gerekir ki Yargıtay her somut olayın özelliklerine göre tarafların yoksulluğa düşüp düşmediklerini belirlemektedir. Ancak genel bir ölçütten bahsedebilmek için kişin yoksulluğa düşmesi beslenme, barınma, sağlık ihtiyaçlarını karşılama, ulaşım, eğitim ve kültürel faaliyetlere katılıma ve ulaşmaya yetecek maddi imkanının olmaması hali olarak tanımlama yapılabilir. Yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre nafaka alacaklısının, dul veya yetim aylığı almasını, asgari ücretle çalışmasını yoksulluğu ortadan kaldıracak bir durum olarak nitelendirmemektedir. Somut olayda tarafların mali durumları yoksulluğu belirlemede etkilidir.
- Hakim yoksulluk nafakasına re’sen karar veremez. Yoksulluğa düşecek tarafın mutlaka talebi olmalıdır. Dolayısıyla talep şartı yoksulluk nafakası şartlarında üçüncüsü olarak sayılabilecektir.
- Kusur şartı ; Yoksulluğa düşen tarafın lehine bu nafakaya hükmedilebilmesi için ; diğer tarafa kıyasla daha ağır kusurlu olmaması gerekir. Burada kanun koyucu tam bir kusursuzluk hali aramamıştır. Ancak nafaka talep eden tarafın diğer tarafa kıyasla daha az kusurlu olması şartı aranmaktadır. Eğer nafaka talep eden taraf karşı tarafa kıyasla boşanmaya sebep olan olaylarda daha ağır kusurluysa ; lehine nafakaya hükmedilmeyecektir.
SÜRESİZ NAFAKA
Kanun koyucu yoksulluk nafakasını düzenlediği Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesi ;
Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.
şeklinde düzenlenmiştir. Kanunun açık hükmünden de anlaşılacağı üzere yoksulluk nafakası belli bir süreyle sınırlandırılmamış, süresiz olarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla kanuni düzenleme uyarınca nafaka yükümlüsü süresiz bir şekilde nafaka ödemekle mükelleftir.
Peki nafaka yükümlüsü her ne olursa olsun yoksulluk nafakasını süresiz nafaka olarak ödemek zorunda mıdır? Kanunun 176. maddesi tazminat ve nafakanın ödenme biçimini düzenlemekte olup süresiz nafakanın ; bazı durumlarda kendiliğinden ortadan kalkacağını bazı hallerde ise talep halinde mahkeme kararıyla ortadan kaldırılabilmektedir.
Yoksulluk nafakasının kendiliğinden ortadan kalkacağı haller ;
- Nafaka alacaklısının ölmesi,
- Nafaka alacaklısının evlenmesi.
Sayılan hallerde yoksulluk nafakası kendiliğinden ortadan kalkar.
Yoksulluk nafakasının mahkeme kararıyla ortadan kalkacağı haller ;
- Yoksulluğun ortadan kalkması,
- Alacaklının evlenme olmaksızın başkasıyla fiilen evliymiş gibi yaşaması,
- Nafaka alacaklısının haysiyetsiz hayat sürmesi.
Sayılan hallerde ise nafaka borçlusunun açacağı bir dava ile nafakanın ortadan kaldırılmasına karar verilmektedir.
YOKSULLUK NAFAKASI MİKTARI
Uygulamada bu nafakanın miktarının ne olacağı sıkça sorulan sorulardan bir tanesidir. Nafaka miktarını hakim her somut olayda tarafların ekonomik durumlarını dikkate alarak takdir eder. Burada özellikle nafaka alacaklısının maddi bir gelirinin olup olmadığı ; giderleri, nafaka yükümlüsünün maddi durumu ve yoksulluğun ölçüsü nafaka miktarının belirlenmesi konusunda yardımcı olacaktır.
YOKSULLUK NAFAKASI NASIL ÖDENİR ?
Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi nafakanın nasıl ödeneceğini belirlemiştir. Buna göre nafaka toptan veya durumun gerektirdiği hallerde irat biçiminde ödenecektir. Yani nafaka yükümlüsü toptan ödeme veya ay ay taksitle ödeme yapabilir.
SIK SORULAN SORULAR
Yoksulluk Nafakası Miktarı Nasıl Belirlenir ve Nasıl Ödenir?
Yoksulluk nafakası miktarı, mahkeme tarafından, tarafların ekonomik durumu göz önünde bulundurularak belirlenir. Ödeme şekli ise, Türk Medeni Kanunu’na göre, topluca ya da düzenli olarak taksitler halinde yapılabilir. Yükümlü, mahkeme kararına göre ödemeyi gerçekleştirmelidir.
Süresiz Nafaka Nedir ve Nasıl Kaldırılır?
Süresiz nafaka, mahkeme kararıyla, boşanma sonrası yoksulluğa düşen taraf için, malî gücü oranında ve süre sınırı olmaksızın ödenen nafakadır. Ancak, bazı durumlar ortaya çıktığında, örneğin alacaklının ölümü veya evlenmesi gibi, nafaka kendiliğinden sona erebilir. Mahkeme kararıyla sona erdirilmesi gerektiğinde, taraflar dava açabilir ve nafaka kaldırılabilir.
Yoksulluk Nafakası Şartları Nelerdir?
Yoksulluk nafakası talep edilebilmesi için, boşanmış olunması, yoksulluğa düşen tarafın bulunması ve bu durumun mahkeme tarafından belirlenmesi gerekir. Ayrıca, yoksulluk durumu, yoksulluğun temel ihtiyaçları karşılamayacak seviyede olması ve talebin yasal prosedürlere uygun şekilde yapılması şarttır. Kusura bakılmaksızın, taraflar arasında yoksulluk durumu ve mali imkanlar değerlendirilir.
Yoksulluk Nafakası Talep Edilebilmesi İçin Hangi Koşullar Gereklidir?
Yoksulluk nafakası talep edilebilmesi için, boşanma kararının kesinleşmiş olması, taraflardan birinin yoksulluğa düşmüş olması ve bu durumun mahkeme tarafından kanıtlanması gerekir. Ayrıca, talebin yapılması ve nafaka talebinde bulunulan durumun yoksulluk kriterlerini karşılaması önemlidir. Kusur durumu ve talebin varlığı da göz önünde bulundurulur.
Yoksulluk Nafakası Nedir ve Kimler Talep Edebilir?
Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan kişinin yaşamını sürdürebilmesi amacıyla mahkeme kararıyla kendisine bağlanan mali destektir. Bu nafakayı talep edebilecek olanlar, boşanmış olan ve ekonomik açıdan yoksulluğa düşmüş taraflardır. Nafaka talep edilmediği takdirde, hakim re’sen hüküm vermez.
