YAĞMA SUÇU (TCK 148-150)

Yağma suçu, Türk Ceza Kanunu‘nda Malvarlığına Karşı Suçlar bölümünde düzenlenmiştir. Suçun basit hali 148. maddede düzenlenirken nitelikli hali 149. maddede düzenlenmiştir. Yağma suçu kapsamında korunun esas hukuki değer kişinin mülkiyet hakkıdır. Bunun yanında gerçekleşen saldırıya göre kişinin vücut veya cinsel dokunulmazlığı da korunan hukuki değerler olabilir.

İlgili yazılarımı;

• TEHDİT SUÇU VE CEZASI (TCK m.106)
• DAVANIN GERİ ALINMASI DİLEKÇESİ
• KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS HACİZ YOLU
• YABANCILARIN SINIR DIŞI EDİLMESİNİN NEDENLERİ VE İTİRAZ SÜRECİ
• TAŞINMAZ SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ

YAĞMA SUÇUNUN BASİT HALİ

Türk Ceza Kanunu’nun 148. maddesi yağma suçunun basit halini düzenlemektedir. Madde metni;

Yağma
Madde 148- (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.
(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.

Yağma suçunda esas olan ; hırsızlık suçunda da olduğu gibi zilyedin rızası olmaksızın ;

• bir malın teslimine veya
• malın alınmasına karşı koymamaya mecbur bırakmaktır.

Ancak hırsızlık suçundan farklı olarak yağma suçunda mağdurun rızasının ; cebir veya tehdit kullanmak suretiyle ortadan kaldırılması esastır.

YAĞMA SUÇUNUN ŞARTLARI

1- Başkasın Ait Taşınır Bir Malın Zilyedin Rızası Hilafına Alınması

Yağma suçunun ilk şartı başkasına ait taşınır bir malı zilyedin rızası hilafına almaktır. Bu şart bakımından yağma suçu hırsızlık suçu ile benzerdir. Zilyetlik kişinin bir taşınır eşya üzerinde fiili hakimiyetinin olmasıdır. Bu sebeple zilyetlik kavramı mülkiyet kavramından daha geniş anlaşılmalıdır.

Örneğin bir arabanın sahibi (A) olsun,

kullanmak için ödünç verdiği arkadaşı (B) o gün için o arabanın zilyedi olur.

Yağma suçunun oluşması için taşınır eşyanın malikten alınması şart değildir. Eşya bir başkasının zilyetliği altındaysa zilyedin rızasına aykırı olarak alınması diğer şartların da oluşması ile birlikte bu suçun oluşması için yeterlidir.

Dikkat çekmemiz gereken bir diğer durum ise rızanın olmaması gerektiğidir. Rıza ceza hukukunda en etkili hukuka uygunluk nedenlerinden biridir. Zira zilyedin rızası varsa ve rızanın hukuka uygunluk nedeni olarak değerlendirilmesi için gereken diğer şartlar da varsa fiil suç teşkil etmeyecektir.

2- Taşınır Eşyanın Cebir Ve Tehdit İle Alınması Veya Alınmasına Karşı Koymaya Mecbur Bırakılması

Bu suçu hırsızlık suçundan ayıran en önemli unsur cebir ve tehdittir.

Cebir veya tehditten anlaşılması gereken ;

• kendisinin veya bir yakının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleşeceği,
• ya da malvarlığı itibarıyla bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanmasıdır.

Yağma suçu işlenirken mağdura ya cebir uygulanmakta ya da mağdur tehdit edilmektedir.

Örneğin yolda yürüyen bir kişinin telefonunu fail ;

“bu telefonu ver yoksa seni öldürürüm ” diyerek istiyorsa burada bir tehdit söz konusudur.

Yine mağdurun boğazını sıkarak telefonu istemesi halinde olayda cebir vardır. Kanun koyucu bu cebir ve tehdidin bizzat mağdura uygulanmasını şart koşmamıştır. Mağdurun yakınına yönelen cebir veya tehdit de yağma suçunun oluşması için yeterlidir.

Örneğin fail mağdurun çocuğunu öldüreceğinden bahisle tehdit etmesi ve mağdurun istenilen eşyayı vermesi halinde de bu suç sübut bulmuştur.

Bu noktada belirtmemiz gerekir ki; uygulanan cebir veya tehdidin kişinin malı teslim etmeye veya malın alınmasına karşı koymamaya elverişli olması gerekir. Bu nitelikte olmayan bir cebir veya tehdit, sırf mağdur olması gereken daha fazla korkuyor diye yağma suçunu oluşturmaz.

Burada baz alınacak şey objektif kriterlere göre normal bir kişinin uygulanan cebir veya tehdit sebebiyle malın alınmasına müdahale edemeyecek kadar etkilenip etkilenmediğidir.

Kanunun son fıkrası mağdurun herhangi bir şekilde kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesini de cebir kabul etmiştir.

SENEDİN YAĞMASI

Yağma suçunun basit halini düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 148. Maddesinin 2. fıkrası senedin yağması olarak da bilenen suçu düzenlemektedir.

Buna göre bir borç doğuracak senedin veya senedi geçersiz kılacak belgenin mağdurun elinden cebir veya tehdit ile alınması halinde de bu suçu oluşacaktır.

YAĞMA SUÇU NİTELİKLİ HAL

Türk Ceza Kanunu’nun 149. maddesi suçun nitelikli halini düzenlenmiştir.

• Suçun silahla işenmesi ; Kanun koyucu suçun silahla işlenmesini daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak düzenlemiştir. Silah kavramının oldukça geniş anlaşılması gerekir. Bıçak, sopa, tabanca , kesici delici aletler… Bunların hepsi silah olarak kabul edilir.
• Kişinin kendini tanınmayacak hale sokması ; kişinin tehdidi sahte isim ve imza ile düzenlediği bir mektupla yapması .
• Suçun birden fazla kişi ile işenmesi ; Yağma suçunun birden fazla kişi ile işlenmesini de kanun koyucu ; daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak düzenlemiştir. Bu nitelikli halin varlığı için iki veya daha fazla kişinin müşterek fail olarak bu suçu işlemesi gerekir. Eğer kişiler arasındaki ilişki müşterek faillik değilse örneğin biri azmettiren konumunda ise bu durumda nitelikli hal oluşmayacaktır.
• Suçun yol kesmek suretiyle veya konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde işlenmesi ; Burada dikkat edilmesi gereken husus yol kesme fiilinin doğrudan mağdura karşı işlenmesi gerektiğidir.
• Suçun beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak kimseye karşı işlenmesi ,
• Suçun var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten faydalanılarak işlenmesi,
• Suç örgütüne fayda sağlamak amacıyla : Burada örgütün suç işlemek maksadı ile kurulmuş örgüt olması gerekir.
• Suçun gece vakti işlenmesi : Gece vakti mağdurun daha şiddetli bir korkunun etkisinde bulunacağı ortada olduğundan ; kanun koyucu suçun gece vakti işlenmesini daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hal olarak düzenlemiştir.

Bu suçun nitelikli halini düzenleyen kanunun 148. Maddesinin ikinci fıkrası ; gasp suçu ile birlikte kasten yaralama fiili gerçekleştirilmesi halinde ;

yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama olması durumunda her iki suçtan ayrıca ceza verileceğini düzenlemiştir.

YAĞMA SUÇU DAHA AZ CEZAYI GEREKTİREN NİTELİKLİ HAL

Türk Ceza Kanunu’nun 150. maddesi yağma suçunda daha az cezayı gerektiren nitelikli hali düzenlemiştir.

• Buna göre kişinin hukuken tanınan bir ilişkiye dayanan alacağını tahsil etmek amacıyla ;
• cebir veya tehdit kullanması halinde kasten yaralamaya ilişkin cezai hükümler uygulanır.

Yine bu suça konu olan malın değerinin azlığı nedeniyle ; verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilecektir.

YAĞMA SUÇU CEZASI

Suçun basit halinin düzenlendiği 148. Maddesinde cezanın altı yıldan on yıla kadar hapis cezası olduğu düzenlenmiştir.

Suçun nitelikli hallerinden birinin somut olayda mevcut olması halinde ise ;

mahkeme fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmeder.

YAĞMA SUÇU ŞİKAYETE TÂBİ Mİ ?

Bu suçun soruşturulma ve kovuşturulması şikayete bağlı değildir. Suç şüphesinden haberdar olan Cumhuriyet Savcısı re’sen soruşturma işlemlerini başlatır.

YAĞMA SUÇU HAGB

İşlediği suç belirli ağırlığa ulaşmayan ve daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı mahkumiyet hükmüne çarptırılmamış fail hakkında verilen hüküm ; diğer şartların oluşmasıyla birlikte açıklanmayabilecektir. Bu kuruma hükmün açıklanmasının geri bırakılması(HAGB) denir. Ancak bu suçta HAGB uygulanamaz.

Yağma suçu öngörülen ceza sebebiyle son derece ciddi bir suçtur.

Bu sebeple gerek mağdur gerekse de sanık tarafın ; yargılama sürecinde alanında uzman bir ceza avukatından destek alması gerekir.

Ceza hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.

SIK SORULAN SORULAR