Tüzel Ne Demek? Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Tüzel ne anlama gelir?

Tüzel, hukukta “tüzel kişilik” kavramıyla kullanılan bir terimdir ve gerçek kişi olmayan, ancak hak ve borç sahibi olabilen oluşumları ifade eder. Örneğin şirketler, dernekler, vakıflar ve kamu kurumları tüzel kişi olarak kabul edilir.

2. Tüzel kişi ile gerçek kişi arasındaki fark nedir?

• Gerçek kişi: Doğumla başlayan ve ölümle sona eren, hak ve borç sahibi olabilen bireylerdir.

• Tüzel kişi: Kanunla veya resmi işlemlerle kurulan, kendine ait hak ve borçları bulunan oluşumlardır (örneğin, bir şirket veya belediye).

3. Tüzel kişiliğin türleri nelerdir?

Tüzel kişiler ikiye ayrılır:

1. Özel hukuk tüzel kişileri: Şirketler, dernekler, vakıflar gibi bireylerin oluşturduğu hukuki yapılar.

2. Kamu hukuku tüzel kişileri: Devlet kurumları, belediyeler, kamu bankaları gibi kamusal hizmet sunan yapılar.

4. Bir kişi tüzel kişilik oluşturabilir mi?

Evet, bir kişi şirket kurarak veya dernek/vakıf kurucusu olarak tüzel kişilik oluşturabilir. Ancak, tüzel kişiliğin varlığı için hukuki prosedürlerin tamamlanması gerekir.

5. Şirketler neden tüzel kişilik sahibidir?

Şirketler, hukuken bağımsız bir varlık olarak işlem yapabilmesi için tüzel kişilik statüsüne sahiptir. Böylece:

• Kendi adına sözleşme yapabilir.

• Borç alabilir.

• Mahkemeye başvurabilir veya dava edilebilir.

6. Tüzel kişi nasıl sona erer?

Tüzel kişilik, şu durumlarda sona erebilir:

• Fesih edilmesi (Örneğin, şirketin kapatılması).

• İflas etmesi.

• Mahkeme kararıyla tasfiye edilmesi.

7. Tüzel kişiliğin hakları nelerdir?

Tüzel kişiler de tıpkı gerçek kişiler gibi:

• Mal varlığı edinebilir.

• Sözleşme yapabilir.

• Dava açabilir ve kendisine dava açılabilir.

8. Tüzel kişiler cezai sorumluluk taşır mı?

Evet, tüzel kişiler vergi suçları, iş hukuku ihlalleri veya rekabet kurallarına aykırılık gibi konularda cezai ve idari yaptırımlarla karşılaşabilir. Ancak, hapis cezası yalnızca gerçek kişilere verilebilir.

9. Tüzel kişi vekil aracılığıyla işlem yapabilir mi?

Evet, tüzel kişiler avukatlar veya yetkilendirilmiş yöneticiler aracılığıyla işlem yapabilir ve temsil edilebilir.

10. Tüzel kişilik kazanmadan şirket kurulabilir mi?

Hayır, bir şirketin resmî olarak faaliyete geçebilmesi için tüzel kişilik kazanması gereklidir. Bunun için ilgili ticaret siciline kayıt yapılmalıdır.