Trodelvy (sacituzumab govitecan), özellikle metastatik üçlü negatif meme kanseri (TNBC) ve bazı ileri evre kanser türlerinde etkinliği kanıtlanmış, modern onkolojinin hedefe yönelik tedavi seçeneklerinden biridir. Kanser hücrelerini seçici olarak hedefleyen bir antikor-ilaç konjugatı olan Trodelvy, kemoterapiye dirençli veya tekrarlayan ileri evre kanserlerde önemli tedavi başarıları göstermektedir. Ancak 2025 yılı itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Trodelvy’i henüz geri ödeme listesine dahil etmemiştir. Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) kapsamında yer almayan Trodelvy, bu nedenle Türkiye’de hastalar tarafından genellikle kendi maddi imkanlarıyla temin edilmekte veya hukuki yollara başvurularak SGK’dan ödeme talep edilmektedir.
Trodelvy’nin yüksek fiyatı, hastaların tedaviye erişimini büyük ölçüde zorlaştırmaktadır. Bu sebeple birçok hasta ve hasta yakını, SGK’ya başvuru yaparak ilacın bedelinin geri ödeme kapsamına alınmasını talep etmektedir. SGK tarafından verilen olumsuz cevap durumunda ise idari dava yoluna başvurulmakta ve yürütmenin durdurulması talep edilerek dava süresince ilacın ücretsiz sağlanması mümkün olabilmektedir.
Trodelvy’nin SGK Tarafından Karşılanma Durumu
SGK’nın geri ödeme listesinde yer alan ilaçlar, Sağlık Bakanlığı ve SGK tarafından yayımlanan SUT hükümleri çerçevesinde belirlenir. Trodelvy, 2025 itibarıyla SUT kapsamına dahil edilmediği için SGK tarafından genel olarak karşılanmamaktadır. Bu durum, ilacın etkinliği onaylanmış olsa bile, hastaların ilaç maliyetini kendi bütçelerinden karşılamaları gerektiği anlamına gelir. Trodelvy’nin bir kür tedavi maliyeti, yüksek üretim teknolojisi ve yurt dışından temin edilmesi gibi nedenlerle on binlerce liraya ulaşabilmektedir.
SGK’nın Trodelvy’yi ödememesi, hastaların hukuki yollarla hak arayışını gündeme getirmektedir. Türkiye’de benzer özelliklere sahip immünoterapi ve biyoteknolojik ilaçlar için açılan davalarda, mahkemeler hastaların yaşam hakkını göz önünde bulundurarak yürütmenin durdurulması kararı vermekte ve SGK’nın geçici olarak ilacı karşılamasına hükmedebilmektedir.
Trodelvy İçin SGK Başvurusu Nasıl Yapılır?
Trodelvy kullanması gereken hastalar, öncelikle SGK’ya dilekçe ve ek tıbbi raporlarla başvurarak ilacın geri ödeme kapsamında değerlendirilmesini talep edebilir. Başvuru sürecinde şu belgeler gereklidir:
- Onkolog tarafından hazırlanmış detaylı tedavi raporu,
- Patoloji raporları ve hastalığın evresini gösteren tıbbi belgeler,
- Alternatif tedavi yöntemlerinin etkisiz kaldığını kanıtlayan bilgiler,
- İlacın hayati önem taşıdığını gösteren klinik veriler.
SGK tarafından başvuru reddedilirse, hasta veya hasta yakını idari dava açarak, ilacın SGK tarafından karşılanmasını talep edebilir. Dava sırasında mahkemeden yürütmenin durdurulması kararı istenebilir. Bu karar, dava sonuçlanana kadar SGK’nın Trodelvy maliyetini geçici olarak karşılamasını sağlar.
Trodelvy’nin Fiyatı ve Ekonomik Zorluklar
Trodelvy, yüksek teknoloji ile üretilen bir antikor-ilaç konjugatı olduğundan maliyeti oldukça yüksektir. Türkiye’de bu ilacın temin edilmesi genellikle yurt dışından ithalat yoluyla gerçekleşir ve fiyatı bir kür için on binlerce lirayı bulabilir. Tedavinin uzun süreli devam etmesi halinde, toplam maliyet yüz binlerce liraya kadar ulaşabilmektedir. Bu nedenle SGK kapsamı dışında kalan hastalar için ciddi bir ekonomik yük doğmaktadır.
Bazı özel sağlık sigortaları veya ilaç destek programları Trodelvy için kısmi destek sağlasa da, bu her hastada geçerli olmamaktadır. Çoğu hasta, ya SGK başvurusu ya da dava yoluyla bu maliyetin karşılanmasını sağlamaya çalışmaktadır.
Trodelvy İçin Hukuki Süreç
Trodelvy’nin SGK kapsamında olmadığı durumlarda, hukuki süreç genellikle idare mahkemesinde açılan davalarla yürütülür. Dava sürecinde öne çıkan hukuki gerekçeler şunlardır:
- İlacın hastanın yaşam hakkı açısından hayati önem taşıması,
- Alternatif tedavi seçeneğinin bulunmaması,
- Anayasa’nın sağlık hakkını güvence altına alan hükümleri,
- Daha önce benzer ilaçlar için verilen yürütmenin durdurulması kararları.
Mahkemeler, hastanın tedaviye erişiminin kesilmesi durumunda telafisi güç zararların doğacağını değerlendirerek SGK’ya ödeme yükümlülüğü getirebilir. Türkiye’de daha önce immünoterapi ve biyolojik ilaçlar için açılmış davalarda, mahkemeler çoğunlukla hastaların lehine karar vermiştir. Bu nedenle Trodelvy için de dava yoluna gitmek, tedaviye erişimi güvence altına almak adına önemli bir yoldur.
SGK ve SUT Düzenlemelerinin Trodelvy’ye Etkisi
Trodelvy’nin SGK tarafından karşılanmamasının temel sebebi, ilacın henüz SUT kapsamında tanımlanmamış olmasıdır. SUT, Türkiye’de geri ödeme kapsamında yer alan ilaçların ve tedavi protokollerinin resmi listesini içerir. Sağlık Bakanlığı’nın ilerleyen dönemlerde Trodelvy’yi listeye eklemesi halinde SGK ödemesi mümkün olabilecektir. Ancak mevcut durumda, Trodelvy için bireysel başvuru veya dava açmak dışında bir yol bulunmamaktadır.
Trodelvy Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Trodelvy, özellikle metastatik meme kanseri ve bazı ileri evre kanser türlerinde son çare tedavilerden biri olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle tedaviye başlanmadan önce onkologlar, hastanın geçmiş tedavi öyküsünü ve klinik verilerini detaylı bir şekilde değerlendirir. SGK kapsamı dışında kalan bu tür ileri tedavilerde, onkologların hastalar için hazırladığı raporlar ve tıbbi gerekçeler, dava süreçlerinde de önemli bir kanıt niteliği taşır.
Trodelvy ve Hastaların Hukuki Hakları
Türkiye’de Anayasa ve hasta hakları mevzuatı, hastaların hayati tedavilere erişimini güvence altına alır. Trodelvy gibi yüksek maliyetli ancak hayati öneme sahip ilaçlar için açılan davalarda, mahkemeler çoğunlukla bu hakkı gözetir. Yargı kararlarında, ilacın sağlanmamasının hastanın yaşam hakkını ihlal ettiği yönünde değerlendirmeler yapılmıştır. Bu nedenle Trodelvy kullanan veya kullanması gereken hastaların hukuki destek alarak süreci yürütmesi önemlidir.
Sonuç Olarak Trodelvy ve SGK Desteği
Trodelvy, kanser tedavisinde önemli bir yenilik olmakla birlikte 2025 yılı itibarıyla SGK tarafından karşılanmamaktadır. Bu nedenle hastalar, hem SGK’ya başvuru hem de dava yoluna giderek ilacın bedelini SGK üzerinden karşılatmaya çalışmaktadır. Yüksek fiyatı ve sınırlı erişim imkanı göz önüne alındığında, Trodelvy’nin temini için hukuki ve idari süreçlerin doğru yönetilmesi kritik öneme sahiptir.
Trodelvy yüksek maliyetli bir ilaçtır; bu nedenle finansal açıdan ne gibi sorunlar doğurabilir?
Yüksek üretim teknolojisi ve yurtdışından temini nedeniyle bir kür tedavisi on binlerce lirayı bulabilir, tedavinin uzun sürmesi halinde toplam maliyet yüz binlerce liraya ulaşabilir ve bu durum hastalar için ciddi ekonomik zorluklar oluşturabilir.
Trodelvy için SGK’ya nasıl başvurulur ve başvuru süreci nedir?
Trodelvy kullanması gereken hastalar, detaylı tedavi ve klinik raporları da içeren dilekçe ile SGK’ya başvurarak ilacın geri ödeme kapsamında değerlendirilmesini talep edebilir. Red edilirse, idari dava açarak yürütmenin durdurulmasını isteyebilirler.
Trodelvy’nin Türkiye’de SGK tarafından karşılanma durumu nedir?
Trodelvy, 2025 itibarıyla Sağlık Uygulama Tebliği kapsamında yer almadığı için SGK tarafından genel olarak karşılanmamaktadır ve hastalar ilaç maliyetini kendileri karşılamak zorundadır.
Trodelvy nedir ve hangi hastalıklar için kullanılır?
Trodelvy, sacituzumab govitecan içeren modern onkolojinin hedefe yönelik tedavi seçeneği olup özellikle metastatik üçlü negatif meme kanseri (TNBC) ve diğer ileri evre kanserlerde etkinliği kanıtlanmış bir ilaçtur.
