TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU (TCK 179)

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu; TCK’nın 3. Kısım 1. Bölümde Genel tehlike yaratan suçlar başlığı altında TCK 179 . Maddesinde;

‘’ (1) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3) Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.’’ şeklinde düzenlenmiştir.

Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere birinci ve ikinci fıkralarda somut tehlike suçu, üçüncü fıkra ise soyut tehlike suçu niteliğinde düzenlenmiştir.

TCK 179 /1

TCK 179/1 incelendiğinde suçun 1. Fıkrasındaki halinin cezasının1 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası olduğu görülecektir. 1. fıkrada düzenlenen suç; kara, deniz, hava veya demiryolu ula­şımının güvenle devam etmesini sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiş­tirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış ya da iniş yolları üzerine bir şey koyarak veya teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olunması ile oluşmaktadır.

TCK 179 /2

TCK 179/2 ‘ de ise; kara, deniz, hava ya da demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesi, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu suçun oluşa­bilmesi için, aracın, tehlikeli bir şekilde sevk ve idare edilmesi gerekir. Ara­cın sevk ve idaresinin sadece trafik düzenine aykırılığı bu suçun oluşumuna sebep olmayacaktır. Bu suçun oluşabilmesi için; aracın trafik düzenine ay­kırı olarak ve ayrıca kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehli­keli olabilecek şekilde kullanılması gerekir.

Söz konusu suç ayrıca, trafik güvenliği için öngörülmüş bakım ve onarımlar yapılmadan aracın trafiğe çıkarılması halinde de işlenebilir. Fakat bunun için ayrıca, gerekli bakım ve onarımı yapılmamış aracın trafiğe çıkarılması suretiyle kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından bir tehlikeye neden olunması gerekir. Bu bakımdan söz konusu suç, somut tehlike suçu niteliği taşımakta olup zararın ortaya çıkması gerekmemektedir. Maddenin 2. fıkrası bakımından belirlenen ceza miktarı iki yıla kadar hapis cezasıdır.

TCK 179 /3

TCK 179/3’te düzenlenen ceza da 2. fıkradaki ceza gibidir. Maddenin 3. fıkrasında , alkol ya da uyuşturucu madde etkisiyle veya başka bir sebeple emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek hâlde olmasına rağmen araç kullanan kişinin cezalandırılması düzenlenmiştir. Bu bakımdan, örnek olarak; uzun süre araç kullanmak sebebiyle yorgun ve uykusuz olan kişilerin araç kullanmaya devam etmesi hâlinde de bu suçun oluştuğunu kabul etmek gerekmektedir.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNDA FAİL VE MAĞDUR

Türk Ceza Kanunu; trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun faili olabilmek için herhangi özel bir koşul öngörmemiştir. Bu sebeple de trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun faili herkes olabilmektedir. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun mağduru, TCK 179’ da sayılan eylemler ile tehlike altında olan toplum ve bireydir. Bu suç bakımından mağdur belirli olmadığı gibi, suçun işleniş aşaması ve şekline göre de birden çok kişi olabilmektedir.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNDA FİİL

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda seçimlik fiiller düzenlenmiştir. Bu sebeple kanunda düzenlenen her bir fiil bakımından ayrı ayrı inceleme yapmamız gerekmektedir. Buna göre;

Ulaşıma İlişkin İşaretlere veya İşletim Sistemine Müdahale Ederek Tehlikeye Neden Olma Suçu (179/1)

Yukarıda incelediğimiz üzere TCK 179/1’ e göre ; kara, deniz, hava veyahut demiryolu ulaşımının güven içinde akmasını sağlamak için konulmuş olan her türlü işareti değiştirerek, kullanılmaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaret vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeye neden olunarak işlenmektedir.

Kanun düzenlemesinden anlaşılacağı üzere, ulaşımın güven içinde akışını sağlamak için konulan işaretleri;

• Kullanılmaz hale getirmek,
• Konulduğu yerden kaldırmak,
• Yanlış işaret vermek,
• Geçiş, varış, kalkış ya da iniş yolları üzerine bir şey koyarak tehlikeye neden olmak,
• Teknik işletim sistemine müdahale ederek tehlikeye neden olmak

bu suçun ortaya çıkmasına sebebiyet veren fiillerdir. Bu fiiller bakımından bu suçun somut tehlike suçu olduğu görülmektedir. Nitekim kanun koyucu sayılan; kullanılmaz hale getirme, kaldırma, yola bir şey koyma fiillerini suçun oluşması bakımından yeterli görmemektedir. Bu fiiller neticesinde kişilerin hayat, sağlık ya da malvarlığı açısından bir tehlikeye neden olması da gerekmektedir.

Ulaşım Araçlarını Tehlikeli Olabilecek Şekilde Sevk ve İdare Etme Suçu (179/2)

TCK 179/2 ‘de, birinci fıkradan farklı ve bağımsız bir suç düzenlenmiştir. TCK 179/2 bakımından kanun koyucu kara, deniz, hava ya da demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı değerleri açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesini suç olarak düzenlemiştir.

Suçun hareket unsurlarını belirtilen araçların tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare edilmesi oluşturmaktadır. Suçun oluşabilmesi için aracın sevk ve idare edilmiş olması gerekmektedir. Yola çıkmak için teknik olarak elverişli olmayan bir araçla trafiğe çıkılması da bu kapsamda suç oluşturabilmektedir. Ancak bunun için, suçun, kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olması da gerekir. Yine, kolluk memurları tarafından yapılan trafik kontrolünde, dur ihtarına uyulmadığı durumlarda da, TCK’nın 179/2. maddesindeki suç oluşacaktır.

Alkol, Uyuşturucu Madde veya Diğer Bir Nedenle Güvenli Şekilde Araç Sevk ve İdare Edemeyeceği Halde Araç Kullanma Suçu (179/3)

179/3’te düzenlenen suç, alkol ya da uyuşturucu madde etkisiyle veya başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına karşın, araç kullanılması şeklinde işlenmektedir. Suçun oluşması için somut olayda kişilerin hayatı, sağlığı veya mal varlıkları bakımından herhangi bir zarar tehlikesine neden olunması aranmamıştır. Bu bakımdan TCK 179/3’teki düzenlemenin soyut tehlike suçu olduğu görülmektedir.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNDA MANEVİ UNSUR

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun oluşabilmesi için, failin suçu isteyerek ve bilerek gerçekleştirmesi gerekir. TCK 179’da düzenlenen fiiller ancak kasten işlenirse bu suç oluşur. Bir suçun taksirli halinin cezaya bağlanabilmesi için kanunda açıkça hüküm altına alınması gerekir. Bu suçun taksirle işlenmiş olması durumunda trafik güvenliğinin taksirle tehlikeye sokulması suçuna ilişkin düzenlemenin incelenmesi gerekmektedir. Kanun koyucu; trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu için özel bir saik aranmadığından özel kastla değil, genel kastla işlenen bir suçtur.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNDA ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ

Teşebbüs

Teşebbüs, TCK 35’de bir kişinin işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp ; elinde olmayan sebeplerle tamamlayamaması şeklinde tanımlanmıştır. Teşebbüsün söz konusu olması durumunda ; faile suçun tamamlanmış haline oranla daha az bir ceza verilmektedir.

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu açısından; birinci fıkradaki suçun oluşması için sayılan seçimlik fiillerden birinin işlenmesiyle gerçekleşen suç teşebbüs hükümlerine elverişlidir. İşaretlerin kullanılamaz hale gelmesi içim başlanılan hareket tamamlanmaması durumunda ; suç teşebbüs aşamasında kalmış olacaktır.

TCK 179/2 bakımından ise, aracın sevk ve idare hareketi bölünemez hareket olduğundan buradaki suç teşebbüse elverişli değildir.

Son olarak TCK 179/3’te ; fail aldığı alkol neticesinde kullanacağı aracı emniyetli biçimde sevk ve idare edemeyecek olması ve aracın alkollü ya da uyuşturucu madde içilmiş bir şekilde kullanılmasıyla suç tamamlanacak olup, bu fiil de teşebbüse elverişli değildir.

İştirak

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma; suçun özel görünüş biçimlerinden olan iştirak konusunda herhangi bir özellik göstermemektedir. Dolayısıyla suça yardım etme, azmettirme, birlikte faillik trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda gerçekleşebilecektir.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNUN CEZASI

Suçun birinci fıkrada düzenlenen şekilde işlenmesi durumunda; faile bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilmektedir. İkinci fıkradaki suç ise üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Suçun üçüncü fıkrasındaki şeklinde ise kanun koyucu suçu; ”alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.’’ demek suretiyle cezai yaptırıma bağlamıştır.

TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇUNDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

Bu suçta yetkili ve görevli mahkeme suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemesidir.

Trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda; sanık ya da mağdur olan kişilerin ve yakınlarının teknik bilgi ve deneyim gerektiren bu tür davalarda; iyi ve tecrübeli bir ceza avukatı ile süreci yönetmeleri kendi menfaatlerine olacaktır. Sarıkaya & Karay Hukuk Bürosu ceza hukuku alanında uzman avukat kadrosu ile nitelikli hukuki hizmet sunmaktadır. Ceza hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.