İçindekiler
Tekzip, basın ve yayın organlarında yer alan, kişilerin şeref ve haysiyetini ihlal eden veya gerçeğe aykırı yayınlar hakkında yapılan bir düzeltme işlemidir. Tekzip, Basın Kanunu’nun 14. maddesinde detaylı olarak açıklanmış olup, süreli yayınlarda bu düzenlemeye uygun olarak yapılır. Aşağıda tekzibe ilişkin ayrıntılı bilgiler ve usuller sunulmuştur.
1. Tekzipin Genel Esasları
Basın Kanunu’nun 14. maddesinde tekzibe ilişkin esaslar belirlenmiştir. Bu esaslar, süreli yayınlar açısından geçerlidir. Süreli yayınlarda, şerefi ve haysiyeti ihlal edilen veya kişilere dair gerçeğe aykırı bilgi yayımlanan durumlarda, mağdur taraf bu durumu düzeltmek için tekzip talebinde bulunabilir. Tekzip, yayınlanan eserin tarihinden itibaren iki ay içinde yapılmalıdır.
2. Tekzip İçeriği
Tekzip başvurusu, suç unsuru içermeyen ve üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmayan bir düzeltme ve cevap yazısı olmalıdır. Bu yazının, sorumlu müdür tarafından hiçbir düzeltme veya ekleme yapılmadan, en geç üç gün içinde yayınlanması gerekmektedir. Yayın, günlük süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren, diğer süreli yayınlarda ise üç günden sonraki ilk sayıda, aynı sütun ve sayfada, aynı puntolarla yayımlanmalıdır.
3. Düzeltme ve Cevap Yazısının Yazılması
Düzeltme ve cevap yazısında, düzeltme yapılacak eserin ne olduğu açıkça belirtilmelidir. Düzeltme ve cevap yazısının uzunluğu, ilgili yayındaki yazı ile orantılıdır. Örneğin:
- Eğer düzeltme ve cevap, yirmi satırdan az bir yazı, resim ya da karikatüre dayanıyorsa, düzeltme ve cevap yazısı otuz satırı geçemez.
- Eğer düzeltme ve cevap, daha uzun bir yayına dayalıysa, düzeltme ve cevap metni de o kadar uzun olabilir, ancak metnin uzunluğu makul bir seviyede tutulmalıdır.
4. Süreli Yayının Birden Fazla Yerde Basılması Durumu
Süreli yayının birden fazla yerde basılması durumunda, düzeltme ve cevap yazısı, düzeltme ve cevap hakkının kullanılmasına sebep olan eserin yayımlandığı tüm baskılarda yayımlanmalıdır. Bu, düzeltmenin her baskıya yansıtılmasını garanti altına alır.
5. Tekzibin Yayınlanmaması Durumunda Ne Olur?
Eğer düzeltme ve cevap yazısı, yukarıda belirtilen süreler içinde yayımlanmazsa, basın kanununa aykırı bir durum meydana gelir. Bu durumda, düzeltme talebinde bulunan kişi, yayımlanması için sulh ceza hakimine başvurabilir. Sulh ceza hakimi, başvurudan sonra üç gün içinde duruşma yapmadan karar verir.
Eğer bu karara karşı itiraz edilirse, itiraz başvurusu üç gün içinde incelenir ve karar verilir. İtirazı inceleyen makamın kararı kesindir.
6. Tekzip Talebinde Bulunan Kişinin Hakları
Eğer sulh ceza hakimi, düzeltme ve cevabın yayımlanmasına karar verirse, bu kararın tebliğinden itibaren tekzip için belirlenen süreler başlar:
- Sulh ceza hakiminin kararına itiraz edilmemişse, kararın kesinleştiği tarihten itibaren süreç başlar.
- İtiraz edilmişse, itirazı inceleyen yetkili makamın kararının tebliği tarihinden itibaren süreç başlar.
7. Tekzip ve Hukuki Yükümlülükler
Basın Kanunu’na göre, yayımlanan düzeltme ve cevap yazısı, belirlenen süreler içinde ve uygun şekilde yayımlanmazsa, mağdur kişi bu konuda hukuki adımlar atabilir. Bu süreçte, mağdur kişi tarafından yapılan başvuruların, yasal sürelere uygun şekilde ve doğru usulde yapılması büyük önem taşır.
Özetle Tekzip Usulü
- Başvuru Süresi: Yayının ardından iki ay içinde tekzip başvurusu yapılmalıdır.
- Yayımlanma Süresi: Düzeltme ve cevap yazısı, günlük yayınlar için üç gün, diğer yayınlar için ise üç günden sonraki ilk sayıda yayımlanmalıdır.
- Hukuki İşlemler: Tekzip yayımlanmazsa, sulh ceza hakimine başvurulabilir ve hakim, üç gün içinde karar verir.
- İtiraz ve Sonuçlar: Hakim kararına itiraz edilebilir, itirazı inceleyen makamın kararı kesindir.
Tekzip, basında yer alan yanlış veya haksız bilgilerin düzeltilmesini sağlayan önemli bir hukuki araçtır. Bu işlem, hem kişilerin şeref ve haysiyetini korumak hem de doğru bilginin yayılmasını sağlamak amacıyla yapılmaktadır.
Aşağıda, tekzip süreci ve ilgili hususlar hakkında bilgilerin yer aldığı bir tablo sunulmuştur:
Adım | Açıklama |
---|---|
1. Tekzip Başvuru Süresi | Yayın tarihinden itibaren iki ay içinde tekzip başvurusu yapılmalıdır. |
2. Düzeltme ve Cevap Yazısı | Düzeltme ve cevap yazısının suç unsuru içermemesi ve üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmaması gereklidir. |
3. Düzeltme ve Cevap Yazısının Uzunluğu | Düzeltme ve cevap, orijinal yayından uzun olamaz. Yirmi satırdan az yazı ise otuz satırı geçemez. |
4. Yayımlanma Süresi (Günlük Yayınlar) | Üç gün içinde yayımlanmalıdır. |
5. Yayımlanma Süresi (Diğer Yayınlar) | Üç günden sonraki ilk sayıda yayımlanmalıdır. |
6. Birden Fazla Baskı Durumu | Yayın birden fazla yerde basıldığında, düzeltme ve cevap yazısı, tüm baskılarda yayımlanmalıdır. |
7. Yayınlanmama Durumunda Hakim Kararı | Düzeltme yayımlanmazsa, sulh ceza hakimine başvurulabilir. Hakim üç gün içinde karar verir. |
8. İtiraz ve Karar Süreci | Sulh ceza hakiminin kararına itiraz edilebilir. İtiraz üç gün içinde sonuçlanır. |
9. İtirazın Sonucu | İtiraz sonucu, yetkili makamın kararı kesindir ve düzeltme yazısı yayımlanmalıdır. |
Bu tablo, tekzip işlemlerinin adımlarını ve sürelerini özetler.