Tecentriq (atezolizumab), immünoterapi yöntemiyle çalışan ve özellikle ileri evre akciğer kanseri, mesane kanseri, karaciğer kanseri ve bazı diğer solid tümörlerde kullanılan yenilikçi bir kanser ilacıdır. Bağışıklık sistemini aktive ederek tümör hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını engeller ve bu sayede kanser hücrelerini hedef alır. Modern onkolojide önemli bir tedavi seçeneği olarak öne çıkan Tecentriq, birçok ülkede standart tedavi protokollerinde yer almasına rağmen, Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından genel olarak geri ödeme listesine dahil edilmemiştir. 2025 yılı itibarıyla Tecentriq, SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) kapsamında yalnızca istisnai bazı durumlarda değerlendirilebilmekte, ancak çoğunlukla SGK tarafından karşılanmamaktadır. Bu durum, hastaların tedaviye erişiminde ciddi ekonomik engeller oluşturmakta ve hukuki süreçlerin devreye girmesine neden olmaktadır.
SGK’nın geri ödeme politikasının temelini SUT oluşturur. SUT’ta belirtilen ilaçlar dışında kalan veya henüz eklenmemiş olan kanser ilaçları, hastalar tarafından kendi bütçeleriyle karşılanmak zorundadır. Tecentriq, yüksek maliyeti ve henüz geri ödeme listesine alınmamış olması sebebiyle pek çok hastanın idari ve hukuki yollarla hak aramasına yol açmaktadır. İdare mahkemelerinde açılan davalarda yürütmenin durdurulması kararı alındığında, dava süresince Tecentriq SGK tarafından karşılanabilmektedir.
Tecentriq İçin SGK Geri Ödeme Kriterleri
Tecentriq’in SGK tarafından karşılanabilmesi için SUT kapsamına eklenmiş olması gerekir. Ancak mevcut durumda Tecentriq, genel kanser tedavilerinde henüz geri ödeme listesinde değildir. İstisnai olarak, Sağlık Bakanlığı’nın onayı ve uzman onkolog raporlarıyla birlikte belirli kriterlerin sağlandığı durumlarda SGK’ya bireysel başvuru yapılabilir. Bu başvurularda ilacın hayati önemde olduğu, alternatif tedavilerin başarısız olduğu ve klinik kılavuzlarda Tecentriq’in önerildiği tıbbi raporlarla belgelenmelidir.
SGK başvurularında genellikle şu belgeler talep edilir:
- Onkolog tarafından düzenlenmiş detaylı tedavi planı,
- Patoloji ve radyoloji raporları,
- İlacın neden gerekli olduğuna dair bilimsel ve klinik gerekçeler,
- Alternatif tedavilerin sonuçsuz kaldığını gösteren tıbbi kanıtlar.
Tecentriq’in SGK Kapsamında Karşılanmadığı Durumlar
Tecentriq’in standart kanser tedavilerinde yaygın kullanımına rağmen, Türkiye’de SGK yalnızca belirli ilaç gruplarına ödeme yapmaktadır. Tecentriq, immünoterapi alanında yeni nesil bir ilaç olduğu için, 2025 yılı itibarıyla çoğu endikasyonda SGK tarafından karşılanmamaktadır. Özellikle ileri evre akciğer kanseri, mesane kanseri ve karaciğer kanseri gibi vakalarda, ilacın etkinliği kanıtlanmış olsa bile, geri ödeme desteği bulunmamaktadır. Bu durumda hastaların tedaviye erişimi yüksek maliyet nedeniyle zorlaşmakta ve ilaç masrafları tamamen hastalar tarafından karşılanmaktadır.
Tecentriq İçin SGK Başvurusu Nasıl Yapılır?
Hastalar, Tecentriq tedavisine ihtiyaç duyduklarında, ilacın SGK tarafından ödenmesi için ilk adım olarak SGK’ya resmi bir başvuru yapabilirler. Başvuruda tedavi planı, hastalığın evresi ve alternatif tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığını gösteren belgeler sunulmalıdır. SGK başvurusu reddedildiği takdirde, idari dava açma yoluna gidilebilir.
İdari dava sürecinde mahkemeden yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Yürütmenin durdurulması kararı verilmesi halinde, dava sonuçlanana kadar SGK Tecentriq’in bedelini geçici olarak karşılamak zorunda kalır. Türkiye’de benzer ilaçlar için açılmış davalarda, mahkemeler genellikle hastaların yaşam hakkı ve sağlık hakkı gerekçeleriyle bu tür talepleri kabul etmektedir.
Tecentriq’in Fiyatı ve Ekonomik Etkisi
Tecentriq, biyoteknolojik üretim yöntemleri ve ileri teknoloji gerektiren bir immünoterapi ilacı olduğundan oldukça pahalıdır. Bir kür tedavinin maliyeti on binlerce liraya kadar çıkabilir ve uzun süreli kullanımda bu maliyet yüz binlerce lirayı bulabilir. SGK tarafından karşılanmadığı durumlarda, hastaların tedaviye devam etmesi ciddi bir ekonomik yük oluşturur. Bu nedenle hastalar, hem SGK başvurularını hem de hukuki süreçleri önceden planlayarak tedaviye erişimi güvence altına almaya çalışmaktadır.
Tecentriq İçin Hukuki Süreç
SGK’nın Tecentriq’i karşılamadığı durumlarda, hasta veya hasta yakınları idari dava açarak ilacın SGK tarafından ödenmesini talep edebilir. Dava sürecinde;
- İlacın hayati öneme sahip olduğu,
- Alternatif tedavilerin başarısız olduğu,
- Anayasa’nın sağlık hakkını güvence altına aldığı,
- Daha önce benzer ilaçlar için verilmiş yürütmenin durdurulması kararları,
gibi hukuki gerekçeler öne çıkar. Mahkemeler, hastanın tedaviye erişiminde telafisi güç zararların doğacağını tespit ederse, SGK’ya geçici ödeme yükümlülüğü getirebilir. Bu şekilde, dava süresince Tecentriq ücretsiz olarak sağlanabilir.
Tecentriq ve SUT Düzenlemeleri
SUT, Türkiye’de SGK tarafından ödenecek ilaçların ve tedavi protokollerinin resmi listesidir. Tecentriq, 2025 yılı itibarıyla bu listeye henüz eklenmemiştir. Sağlık Bakanlığı’nın ilerleyen dönemde yapacağı güncellemelerle Tecentriq’in SUT kapsamına alınması halinde SGK ödemesi mümkün hale gelebilecektir. Ancak mevcut durumda, hastaların bireysel başvurular veya hukuki süreçlerle hak araması gerekmektedir.
Sonuç Olarak Tecentriq ve SGK Desteği
Tecentriq, modern kanser tedavilerinde önemli bir seçenek olmasına rağmen, Türkiye’de SGK tarafından genellikle karşılanmamaktadır. Bu nedenle hastalar, hem SGK başvurusu yaparak hem de dava yoluna giderek ilacın maliyetini karşılatmaya çalışmaktadır. Yüksek tedavi maliyeti ve sınırlı erişim göz önünde bulundurulduğunda, Tecentriq tedavisine ihtiyaç duyan hastaların hukuki ve idari süreçleri dikkatle yürütmeleri büyük önem taşımaktadır.
Tecentriq’e erişim için SGK başvurusu nasıl yapılır ve süreç nasıldır?
Hastalar, Tecentriq tedavisine ihtiyaç duyduklarında önce SGK’ya resmi başvuru yapabilirler. Başvuruda tedavi planı, hastalığın evresi ve alternatif tedavi yöntemlerinin başarısızlığını gösteren belgeler sunulmalıdır. Red edilmesi halinde, iptal edilmesi veya hukuki süreç başlatılması için idari dava açılabilir. Mahkeme kararıyla yürütmenin durdurulması sağlanırsa, dava süresince ilaç SGK tarafından karşılanabilir.
SGK’nın Tecentriq’i karşılaması için hangi kriterler karşılanmalıdır?
Tecentriq’in SGK tarafından karşılanabilmesi için ilaçın SUT kapsamına eklenmiş olması gerekir. Ancak şu anda Tecentriq, genel kanser tedavilerinde geri ödeme listesinde değildir. İstisnai durumda, Sağlık Bakanlığı’nın onayı ve uzman onkolog raporlarıyla birlikte, ilacın hayati önemde olduğu, alternatif tedavilerin başarısız olduğu ve klinik kılavuzlarda Tecentriq’in önerildiği durumlarda bireysel başvuru yapılabilir.
Tecentriq’in Türkiye’de SGK tarafından geri ödemesi neden yapılmamaktadır?
Tecentriq, yüksek maliyeti ve henüz geri ödeme listesine alınmamış olması sebebiyle, Türkiye’de SGK tarafından genel olarak geri ödemesi yapılmamaktadır. 2025 yılı itibarıyla sadece bazı istisnai durumlarda değerlendirilebilmekte, ancak çoğu durumda hastaların tedavi masraflarını kendileri karşılamaktadır.
Tecentriq (atezolizumab) nedir ve hangi hastalıkların tedavisinde kullanılır?
Tecentriq (atezolizumab), immünoterapi yöntemiyle çalışan ve özellikle ileri evre akciğer kanseri, mesane kanseri, karaciğer kanseri ve bazı diğer solid tümörlerde kullanılan yenilikçi bir kanser ilacıdır. Bağışıklık sistemini aktive ederek tümör hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını engeller ve bu sayede kanser hücrelerini hedef alır.
