VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇU (TCK136)

Türk Ceza Kanunu’nda kişisel verilerin suçun konusunu oluşturduğu birçok düzenleme bulunmaktadır. Bunlardan biri de TCK 136 da düzenlenen ; kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçudur.

İlgili yazılarımız;

• CEZA MUHAKEMESİNDE HUKUKA AYKIRI DELİLLER
• İDARİ İŞLEMİN İPTALİ DAVASI NEDİR ?
• MALA ZARAR VERME SUÇU
• ÇOCUĞU GÖSTERMEME (TESLİM ETMEME) SUÇU

KİŞİSEL VERİ KAVRAMI VE 6698 SAYILI KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3. maddesine göre kişisel veri; kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bağlamda kişinin adı, soyadı, adresi, doğum tarihi, doğum yeri, telefon numarası, sağlık bilgileri, e-mail adresi, SGK numarası, parmak izi, fotoğrafı, ses ve görüntü kayıtları, dini vb. bilgiler kişisel veri olarak kabul edilir.

6698 sayılı Kanun; Anayasa md. 20 gereğince kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesi amacıyla kabul edilmiştir. İlgili Anayasa maddesi şöyledir;

Anayasa md. 20- “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”

VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇU VE YAPTIRIMI

Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu; Türk Ceza Kanunu’nun Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar başlıklı dokuzuncu bölümünde; verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme yan başlıklı TCK 136 . Maddesinde düzenlenmiştir.

TCK Madde 136- (1) Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.

TCK 136 /1’e göre; genel nitelikli kişisel verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına veren; yayan veya ele geçiren fail hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası verileceği düzenlenmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise; bazı kişisel verileri ayrıca belirtilerek bu verilerin hukuka aykırı olarak bir başkasına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesi halinde ilk fıkraya göre verilecek cezanın bir kat arttırılacağı düzenlenmiştir.   

VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇU İLE KORUNAN HUKUKİ DEĞER

Bir suç ile korunan hukuki değerin ne olduğunu ; suçun kanunda düzenlenen yerine bakmak suretiyle anlamak mümkündür. TCK madde 136 verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu ile korunan hukuki değer kişilerin özel hayatının gizliliğidir.

VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇUNUN UNSURLARI

Bu suç özgü suçlardan olmadığından; suçun faili herkes olabilmektedir. Failin belli niteliklere sahip kişi/kişiler olması hali TCK madde 137’ye göre cezayı artıran nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu bakımından mağdur; gerçek kişi olmak şartıyla herkes olabilmektedir.

Kanuni düzenlemeye göre TCK madde 136’da düzenlenen suç seçimlik hareketlidir. Buna göre fiil unsurunu bu seçimlik hareketlerden en az birinin gerçekleştirilmesi oluşturmaktadır. Söz konusu seçimlik hareketler; kişisel verileri bir başkasına verme, kişisel verileri yayma, kişisel verileri ele geçirme olmak üzere üç tanedir.

Suçun manevi unsurunu kast oluşturmaktadır. Bu suç bakımından kanunun aradığı özel bir kast bulunmamaktadır.

Kişisel verileri verme veya ele geçirme suçu bakımından; hukuka aykırılık unsuruna suçun kanuni tanımında da yer verilmiştir. Buna göre; kanunun emri veya ilgilinin rızası hukuka uygunluk hallerinin varlığı halinde failin suçtan cezalandırılması mümkün değildir.

KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ

TCK madde 137’de ; verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunun nitelikli halleri düzenlenmiştir. Buna göre;kanuni düzenleme incelendiğinde suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi nitelikli halin oluşması için yeterli olmadığı görülecektir. Kamu görevlisi tarafından; kişisel verilerin hukuka aykırı olarak verilmesi veya ele geçirilmesi suçu ancak ve ancak; kamu görevlisi tarafından görevin kendisine verdiği yetki kötüye kullanılarak işlendiği takdirde TCK md.137 gereği hakkında verilecek cezada arttırım yapılmaktadır. İlgili kanuni düzenleme şöyledir;

TCK Madde 137- (1) Yukarıdaki maddelerde tanımlanan suçların;

a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle,

b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇUNDA GÖREVLİ MAHKEME VE YARGILAMA SÜRECİ

TCK 136 ’da düzenlenen verileri hukuka aykırı olarak başkasına verme, ele geçirme veya yayma suçunda görevli mahkeme ; asliye ceza mahkemeleridir.

Kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu ; soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlardan değildir. Dolayısıyla TCK madde 136’da düzenlenen suç savcılıkça re’sen soruşturulacaktır.

Dava zamanaşımı süresi verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu bakımından 8 yıldır.

Ayrıca bu suç CMK’nın ilgili maddelerine göre uzlaştırma kapsamında değildir.

Şartların varlığı halinde bu suç dolayısıyla fail hakkında yapılan yargılama sonunda ; hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi veya hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

KİŞİSEL VERİLERİ HUKUKA AYKIRI OLARAK VERME VEYA ELE GEÇİRME SUÇU İLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme Veya Ele Geçirme Suçunun Şikayete Tabi Suçlardan Olmaması

“Sanık hakkında düzenlenen 27.04.2015 tarihli iddianamedeki anlatıma ve dosya kapsamına göre; mağdurla tanışıp onunla iletişim kurmak isteyen sanığın, mağdurun kişisel veri niteliğindeki fotoğraflarını, internet ortamında hukuka aykırı şekilde ele geçirip, oluşturduğu sahte facebook hesabı üzerinden yayımlamak suretiyle TCK’nın 136/1. madde ve fıkrasındaki verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçunu işlediğinin iddia edildiği olayda,

TCK’nın 139/1. madde ve fıkrasında yer alan, “Kişisel verilerin kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme ve verileri yok etmeme hariç, bu bölümde yer alan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır.” şeklindeki düzenlemeden açıkça anlaşılacağı üzere, sanığa yüklenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olmadığı halde mağdurun kovuşturma evresinde şikayetinden vazgeçtiğine dair yasal olmayan gerekçeye dayalı olarak verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçundan düşme kararı verilmesi, Kanuna aykırı olup, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden…” (YARGITAY 12.Ceza Dairesi 2018/ 8379 E. 2019 / 9055 H. 18.09.2019 T.)

Deli̇lleri̇n Takdi̇ri̇nde ve Suç Vasfında Hataya Düşülerek Veri̇leri̇ Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçi̇rme Suçundan Beraate Karar Veri̇lmesi

“Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 24.03.2015 tarihli, 2014/14-603-2015/66 sayılı kararında da vurgulandığı üzere; katılanın cinsel ve fiziksel mahremiyetine ilişkin çıplak görüntülerini, onun bilgisi dışında, ifşa eden suça sürüklenen çocuğun eyleminde TCK’nın 134/2. maddesinde tanımlanan özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun yanı sıra toplumun sahip olduğu ortak ar ve haya duygularını, yerleşik edep kurallarını incitici ve genel ahlâka aykırı nitelikteki resimlerin ifşası sırasında 12 yaşındaki katılana ait müstehcen görüntünün yayınlanması nedeniyle 226/5. maddesinde düzenlenen müstehcenlik suçunun da oluştuğu, bir fiili ile birden fazla farklı suçun oluşmasına neden olan suça sürüklenen çocuğun, TCK’nın 44. maddesi gereğince, daha ağır cezayı gerektiren müstehcenlik suçundan cezalandırılması, özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan ise hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, suç vasfında hataya düşülerek yazılı şekilde verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçundan yazılı şekilde hüküm kurulması, Kanuna aykırı olup, katılanın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden…” (YARGITAY 12.Ceza Dairesi 2020/ 629 E. 2021 / 17 K. 11.01.2021 T.)

Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Verme veya Ele Geçirme Suçu ile Özel Hayatın İhlal Edilmesi Suçu Arasındaki İlişki

“Sanığın, 13 yaşındaki mağdur çocuğun belden üstü çıplak fotoğrafını, facebook adlı sosyal paylaşım sitesi üzerinden mağdurun 9 arkadaşına mesaj olarak gönderdiği iddiasına konu olayda;

Sanığın gönderdiği mesajla mağdur çocuğun belden üstü çıplak fotoğrafını gören 9 kişinin kimlikleri ve 18 yaşından küçük olup olmadıkları araştırılarak, 18 yaşından küçük olduklarının tespiti halinde, 13 yaşındaki mağdur çocuğun cinsel arzuları tahrik ve istismar eden, toplumun sahip olduğu ortak ar ve haya duygularını, yerleşik edep kurallarını incitici ve genel ahlâka aykırı nitelikteki müstehcen görüntüsünü diğer çocuğun ve/veya çocukların görmesini sağlayan sanık hakkında TCK’nın 44. maddesi de dikkate alınarak aynı Kanunun 226/5. madde ve fıkrasındaki müstehcenlik suçundan, 18 yaşından büyük olduklarının tespiti halinde ise 13 yaşındaki mağdur çocuğun cinsel ve fiziksel mahremiyetine ilişkin özel fotoğrafını ifşa eden sanık hakkında TCK’nın 134/2. madde ve fıkrasındaki görüntü veya seslerin ifşa edilmesi suretiyle özel hayatın gizliliğini ihlal suçundan mahkumiyet kararı verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak ve hukuki nitelendirmede yanılgıya düşülerek, yasal ve yeterli olmayan yazılı gerekçelerle sanık hakkında TCK’nın 136/1. madde ve fıkrasındaki verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçundan mahkumiyet hükmü kurulması…” ( YARGITAY 12.Ceza Dairesi 2019/ 9024 E. 2021 / 3087 K. 24.03.2021 T. )

SIK SORULAN SORULAR