İçindekiler
Kelime anlamı olarak tahkikat, suç isnadı yapılan olayı, şüpheli veya sanığın durumunu araştırmak ve delilleri toplamak amacıyla yürütülen soruşturma aşamasıdır. Tahkikat, hukukun üstünlüğüne ve adil yargılanma hakkına dayanarak gerçekleştirilir.
Bu aşamada, suçlunun belirlenmesi ve adalete ulaşılması için gereken deliller titizlikle toplanır, ayrıca tanık ifadeleri alınır ve bilirkişi raporları hazırlanır. Tahkikat aşaması, suçlama konusunun netleştirilmesi ve adil bir yargılama sürecinin gerçekleştirilmesi için son derece önemlidir. Bu süreçte, tüm tarafların haklarına saygı gösterilerek, objektif bir şekilde delillerin değerlendirilmesi ve ayrıca doğru kararların alınması için çalışılmaktadır. Tahkikat, hukuk sisteminin önemli bir aşaması olup, suç isnadı yapılan kişilerin haklarının korunması ve adil bir yargılama sürecinin sağlanması açısından büyük bir önem taşır.
HUKUKTA TAHKİKAT NEDİR ?
Tahkikat, ön inceleme aşamasından sonra; iddia ve savunmalarla bunlara ilişkin delillerin değerlendirildiği ve genelde yargılamanın en uzun sürdüğü aşamadır.
HMK (Hukuk Muhakemeleri Kanunu) kapsamında tahkikat aşaması, davanın açılmasından sonra, tarafların iddia ve savunmalarını delillerle ispatlamaları amacıyla yapılan aşamadır. Bu aşama, tarafların haklarını korumaları ve adil bir yargılama sürecinin sağlanması için son derece önemlidir.
Tahkikat aşamasında, mahkeme delilleri toplar, tanıkları dinler ve ayrıca tarafların iddialarını ve savunmalarını değerlendirir. Mahkeme, delillerin yeterli olup olmadığını değerlendirerek, eksikliklerin giderilmesi için taraflara süreler verebilir veya delil toplamak için bilirkişi incelemesi yapabilir.
Tahkikat aşaması, davanın konusuna göre değişebilir. Örneğin, hukuk davalarında, tahkikat aşamasında, belgelerin toplanması, delillerin sunulması ve tanıkların ifadelerinin alınması gibi işlemler yapılırken, ceza davalarında, tahkikat aşamasında, şüphelinin ifadesi alınır, suç delilleri toplanır ve tanıklar dinlenmektedir.
Tahkikat aşaması sonunda, mahkeme, delilleri değerlendirerek, hukuki ve hukuka uygun bir şekilde hüküm verir. Bu nedenle, tarafların tahkikat aşamasına önem vermesi ve ayrıca tüm delillerini eksiksiz bir şekilde sunmaları, doğru bir kararın verilmesi açısından son derece önemlidir.
ADLİ TAHKİKAT VE İDARİ TAHKİKAT KARŞILAŞTIRMASI
| . | Adli Soruşturma | İdari Soruşturma |
|---|---|---|
| Tanım | Suç işlendiği iddiasıyla yapılan resmi soruşturma | Kamu idaresi tarafından yürütülen, idari bir suçun işlendiği iddiasının araştırılması |
| Amaç | Suçun işlenip işlenmediğinin tespiti ve suçluların yargılanması | Kamu idaresi içinde disiplin ihlalleri ve usulsüzlüklerin tespiti ve ilgili kişilerin cezalandırılması |
| Yetkili Makam | Savcılık | İlgili idari birimler veya müfettişler |
| Delil Toplama Yöntemleri | Gözlem, arama, el koyma, dinleme, ifade alma, uzman raporu | İfade alma, bilgi ve belge talebi, yerinde inceleme, uzman raporu |
| Savunma Hakkı | Şüphelinin ve sanığın savunma hakları vardır. Avukat tutma, ifade verme hakkı gibi | İlgili kişilere savunma hakkı tanınır. İfade verme, dilekçe sunma hakkı gibi |
| Cezai Yaptırım | Hapis cezası, para cezası, hükümlünün rehabilite edilmesi | Para cezası, disiplin cezası, kamu hizmetinden men cezası |
| Örnek Suçlar | Cinayet, hırsızlık, dolandırıcılık, uyuşturucu suçları | Görevi kötüye kullanma, usulsüzlük, disiplin ihlalleri, kamu kaynaklarının kötüye kullanılması |
| Süreç | Şikayet, ihbar veya resen başlatılır. Soruşturma dosyası hazırlanır. | İhbar veya resen başlatılır. İnceleme raporu hazırlanır. İlgili makama sunulur. |
| Sonuç | Mahkeme kararıyla sonuçlanır. Suçlu bulunanlar cezalandırılır. | İlgili makam kararıyla sonuçlanır. Disiplin cezası veya idari yaptırım uygulanır. |
Bu tabloda, adli soruşturma ve idari soruşturma arasındaki farkları ve benzerlikleri görebilirsiniz. Adli soruşturma, suç işlendiği iddiasıyla ilgili savcılık tarafından yürütülür. Ancak idari soruşturma, kamu idaresi içinde disiplin ihlalleri ve usulsüzlüklerin tespiti ve ilgili kişilerin cezalandırılması amacıyla yürütülmektedir. Her iki usulde de delil toplama yöntemleri ve savunma hakları farklılık göstermekle birlikte, cezai yaptırımlar ve süreçleri de farklıdır.
TAHKİKAT AŞAMASINDA NE OLUR ?
HMK (Hukuk Muhakemeleri Kanunu) kapsamında tahkikat aşamasında yapılan işlemler, davanın konusuna göre değişir. Genel olarak, tahkikat aşamasında, tarafların iddialarını ve savunmalarını delillerle ispatlamaları amacıyla yapılan işlemler şunlardır:
- Delil toplama: Tarafların delillerini sunmalarına izin verilmektedir. Bu deliller, belgeler, tanık ifadeleri, bilirkişi raporları veya diğer deliller olabilmektedir.
- Tanık dinleme: Mahkeme, tarafların delilleri arasında yer alan tanıkları dinler. Tanıklar, gerçeğe uygun ve tarafsız bir şekilde ifade vermeleri için yemin ederler.
- Bilirkişi incelemesi: Mahkeme, tarafların delilleri arasında yer alan teknik konularda bilirkişi incelemesi yapabilir. Bu inceleme sonucunda bilirkişi raporu hazırlanıp mahkemeye sunulmaktadır.
- İddiaların teyidi ve çürütülmesi: Tarafların iddiaları delillerle teyit edilir veya çürütülür. İddiaların çürütülmesi durumunda, mahkeme, taraflara savunma hakkı tanır.
- Delillerin değerlendirilmesi: Mahkeme, toplanan tüm delilleri değerlendirir ve kararını bu delillere göre verir.
Tahkikat aşaması, davanın konusuna ve tarafların taleplerine göre değişebilir. Tarafların haklarını korumak ve adil bir yargılama süreci sağlamak amacıyla, mahkeme, gerekli gördüğü hallerde, delil toplama işlemlerini ve diğer işlemleri genişletebilir veya daraltabilir.
TARAFLARIN TAHKİKAT DURUŞMALARINA ÇAĞRILMASI
Tahkikat aşamasında, tarafların duruşmaya çağrılması genellikle mahkeme tarafından yapılır. Bu duruşmaya katılmak, tarafların haklarını korumak ve savunmalarını sunmak açısından son derece önemlidir.
Tarafların duruşmaya nasıl çağrılacağı, hangi yöntemlerin kullanılacağı, yargılama usulüne ve ilgili yasalara göre belirlenir. Örneğin, tarafların adresleri biliniyorsa, duruşma çağrıları posta yoluyla yapılabilir. Ayrıca, tarafların avukatları varsa, avukatları aracılığıyla da duruşmaya çağrılabilirler.
Bazı durumlarda, tarafların adresleri bilinmediği veya değiştiği için duruşma çağrıları posta yoluyla yapılamayabilmektedir. Bu durumda, mahkeme ilan yoluyla çağrı yapabilir veya taraflara çağrı yapmak için başka yollar kullanabilmektedir. Örneğin, tarafların bulunduğu yerdeki muhtarlık veya polis merkezleri aracılığıyla çağrı yapılabilmektedir.
Taraflar, duruşmaya çağrıldıklarında, duruşma günü, saati ve yeri hakkında bilgilendirilirler. Ayrıca, duruşmada ne yapmaları gerektiği ve savunma haklarını nasıl kullanacakları konusunda da bilgilendirilirler. Tarafların duruşmaya katılmaması durumunda, mahkeme davayı ileri bir tarihe erteleyebilir veya hüküm verebilir. Bu nedenle, tarafların duruşmaya katılmaları son derece önemlidir.
ŞEHİRDIŞINDAN TAHKİKAT DURUŞMASINA KATILIM
Tahkikat duruşmalarına şehir dışından da katılım mümkündür. Ancak, bu durumda tarafların, duruşma günü ve saati gibi bilgileri önceden öğrenerek, seyahatlerini planlamaları gerekmektedir.
Taraflara, duruşmaya katılmadan önce, mahkeme ile iletişime geçerek, duruşmaya katılacaklarını bildirmeleri ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmaları önerilir.
Tarafların, şehir dışından katılmaları durumunda, savunmalarını yapabilmeleri için duruşma salonunda hazır bulunmaları gerekmektedir. Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, bazı mahkemeler, tarafların duruşmalara video konferans yoluyla katılmalarına izin vermektedir. Bu durumda, taraflar, şehir dışından da olsalar, duruşmaya katılarak savunmalarını yapabilirler.
Ancak, bu yöntemin kullanılıp kullanılmayacağına ve tarafların şehir dışından duruşmaya katılıp katılamayacaklarına karar verme yetkisi, mahkemede bulunan hakime aittir.
TEVSİİ TAHKİKAT NEDİR ?
Tevsii tahkikat, Türk Ceza Kanunu kapsamında işlenen suçlarla ilgili olarak soruşturma aşamasında yürütülen bir araştırma ve delil toplama yöntemidir. Bu yöntem, soruşturma sırasında ortaya çıkan yeni delillerin ve bilgilerin incelenmesi ve bu delillerin soruşturma dosyasına eklenmesi işlemidir.
Tevsii tahkikat, özellikle soruşturma aşamasında yeterli delil bulunamaması veya mevcut delillerin yetersiz kalması durumunda kullanılmaktadır. Bu yöntem sayesinde, soruşturma sırasında ortaya çıkan yeni deliller ve bilgiler değerlendirilerek, suçun işlenmesi ve faili ile ilgili daha net bir görüntü elde edilmektedir.
Tevsii tahkikat sürecinde , delillerin toplanması, şüphelilerin ifade vermesi, tanık ifadelerinin alınması ve diğer kanıtların incelenmesi gibi işlemler gerçekleştirilir. Tevsii tahkikat sonucunda, dosyaya yeni deliller ve bilgiler eklenir ve bu delillerin mahkemede kullanılması sağlanır.
Son olarak tevsii tahkikatın amacı, soruşturma sırasında ortaya çıkan yeni delillerin ve bilgilerin adil bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak ve ayrıca suçun işlenmesine ilişkin gerçeklerin daha net bir şekilde ortaya çıkartılmasını sağlamaktır.
İDARİ TAHKİKAT NEDİR?
İdari tahkikat, idari bir kurumun veya yetkililerin belirli bir konuda bilgi edinmek, doğrulamak veya bir sorunu çözmek amacıyla yaptığı resmi incelemedir. Bu inceleme genellikle bir idari süreç veya prosedür çerçevesinde yürütülür ve genellikle kamu kurumları, devlet daireleri veya benzeri kuruluşlar tarafından gerçekleştirilir.
İdari tahkikatlar, genellikle aşağıdaki nedenlerle başlatılır:
- Kurum İçi Disiplin İhlalleri: Çalışanların görevlerini yerine getirirken kuralları ihlal etmesi durumunda, kurum içi disiplin ihlalleri idari tahkikat konusu olabilir.
- Yolsuzluk ve Usulsüzlük İddiaları: Kamu kaynaklarının kötüye kullanılması veya usulsüzlük iddiaları, idari tahkikatın bir başka nedenidir. Bu tür iddiaların doğruluğunu araştırmak için kurumlar tarafından tahkikatlar yapılabilir.
- Hizmet Kalitesi ve Performans İncelemeleri: Bazı durumlarda, bir kurumun hizmet kalitesi, performansı veya politika uygulamaları değerlendirilmek istenebilir. Bu da idari bir tahkikat gerektirebilir.
İdari tahkikatlar genellikle belirli bir prosedürü takip ederler:
- Başvuru veya İhbar: Tahkikat genellikle bir şikayet, ihbar veya olayın fark edilmesiyle başlar. Bu ihbar, kurum içinden veya dışından gelebilir.
- Tahkikat Başlatma: İhbar veya olayın doğruluğunu belirlemek için kurum tarafından tahkikat başlatılır. Bu aşamada, görevlendirilen kişiler veya bir tahkikat komitesi belirlenebilir.
- Delil Toplama ve İnceleme: Tahkikatın ana aşaması, delillerin toplanması ve incelenmesidir. Bu deliller, belgeler, tanıkların ifadeleri, gözlemler veya diğer kanıtlar olabilir.
- Raporlama ve Sonuçlandırma: Tahkikat sonucunda elde edilen bulgular, genellikle bir rapor halinde sunulur. Bu rapor, olayın ne olduğunu, kimlerin dahil olduğunu ve alınacak önlemleri içerebilir. Bu aşamada, gerekirse disiplin önlemleri alınabilir veya idari düzeltmeler yapılabilir.
- Gerektiğinde Yargıya Başvurma: Bazı durumlarda, idari tahkikatın sonucunda ortaya çıkan suçlar veya hukuki ihlaller, adli mercilere veya yargıya bildirilebilir.
İdari tahkikatlar, kurumların etkin bir şekilde yönetilmesi, adaletin sağlanması ve hukuka uygunluğun korunması açısından önemlidir. Bu süreçlerin şeffaf, adil ve tarafsız bir şekilde yürütülmesi, kurumun güvenilirliğini ve itibarını artırır.
BENZER YAZILAR:
