OTURMA İZNİ NASIL ALINIR ?

İkamet izni bir diğer adıyla oturma izni nasıl alınır sorusu uygulamada yabancılar hukuku bağlamında en sık sorulan sorulardan bir tanesidir. Oturma izni nasıl alınır sorusunun cevabını ayrıntılı olarak incelemeden evvel ikamet izni ile ilgili genel bilgiler verilmesinde fayda vardır. İkamet izni, Türkiye’de kalmak isteyen yabancılara verilen bir tür izin belgesidir. Yetkili makamlar tarafından düzenlenen oturma izni (ikamet izni) belgesi; yabancıya, ülkemizde belli bir süre belirli bir yerde yaşama imkanı verir. Kamusal düzenin sağlanması için ikamet izni son derece önemli bir düzenlemedir. İkamet izni belgesi, yabancının Türkiye’de kalma sebebine uygun olan kategori üzerinden başvuru yapması ve gerekli belgeleri sunması ; akabinde yetkili makamın yabancının almak istediği ikamet izni türüne göre şartları sağladığı yönündeki oluru ile verilen bir belgedir. Bu yazımızda ; e ikamet başvuru , ikamet için gerekli belgeler ; aile ikamet izni ve diğer ikamet izni türleri ikamet izni sorgulama başlıkları ile ikamet izni konusu detaylıca anlatılacaktır

Belirtmemiz gerekir ki ikamet iznine ilişkin genel esaslar 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile 5683 Sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri ile İlgili Kanun’da düzenlenmiştir.

İKAMET İZNİ NEDİR ?

6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre ikamet izni ;Türkiye’de kalmak isteyen yabancılara verilen bir izin belgesidir. Bir yabancı ülkemizde vize süresinden veya vize muafiyetinin sağladığı süreden yahut 90 günden fazla kalacak ise e-ikamet üzerinden kalma amacına uygun ve şartlarını taşıdığını düşündüğü ikamet türüne göre ikamet izni başvurusu yapmalıdır. Yabancı başvurusunu tamamladıktan sonra verilen randevu gününde ; yaşamak istediği ilin veya ilçenin göç müdürlüğünde hazır bulunmalıdır. Eğer müdürlük tarafından verilen randevu gününde bir mazereti olmaksızın yabancı hazır bulunmazsa ikamet izni başvurusunu yapmamış kabul edilecektir. Randevu gününde hazır bulunmamasına ilişkin mazeret sunan yabancıdan göç müdürlüğü tarafından mazerete ilişkin birtakım bilgi ve belge talep edilebilecektir.

İkamet izni ile ülkemizde birtakım sebeplerle kalan yabancıların kalışına yasal bir zemin oluşturulmuştur. Bu şekilde kamu düzenin bozulmaması ve denetlenebilirliğin kolaylaşması sağlanmıştır. Oturma izni nasıl alınır sorusu aşağıda özellikle ikamet izni (oturma izni) türleri il birlikte açıklanacaktır.

OTURMA İZNİ NASIL ALINIR ?

Yukarıda da belirttiğimiz üzere oturma izni Türkiye’de kalmak isteyen yabancılara verilen izin belgesidir. Eğer yabancı Türkiye’de vize süresinden veya vize muafiyetinin sağladığı süreden yahut 90 günden fazla kalacaksa ikamet izni (oturma izni) almalıdır. Peki oturma izni nasıl alınır ? Oturma izni için e-ikamet adındaki sistem üzerinden online başvuru yapılması gerekmektedir. Yabancı ilk kez ikamet izni başvurusunda bulunacaksa sistem üzerinden bu seçeneği seçmeli ve önüne çıkan formu doğru ve eksiksiz şekilde doldurmalıdır. Formu doldurduktan sonra yaşamak istediği il/ilçenin göç müdürlüğünden randevu almalıdır. Aldığı randevuya , sistem üzerinden doldurup çıktısını aldığı ve imzaladığı formu ve ikamet izin türüne göre istenen belgeler ile birlikte gitmelidir. Aşağıda ikamet izni türüne göre gerekli belgeler sayılacaktır.

Oturma izni başvurusu en geç 90 gün içinde sonuçlanmakta olup ; başvurusu kabul edilenlere ikamet izni evrakı gönderilmektedir.

E İKAMET BAŞVURU

Oturma izni nasıl alınır başlığı altında e-ikamet denilen online sistemden bahsetmiştik. Yabancı kimse Türkiye’de vize süresinden veya vize muafiyetinin sağladığı süreden yahut 90 günden daha çok kalacak ise kalış sebebine uygun ve şartlarını sağladığı ikamet türüne göre e ikamet başvuru sisteminden başvurusunu yapacaktır. E ikamet başvuru sisteminden yapılan başvuru aslında bir ön başvuru niteliğindedir. Zira bu sistemden yapılan başvuru neticesinde başvuru tamamlanmış olmaz.

E ikamet başvuru sistemi üzerinden öncelikle yabancı bir form doldurur. Sonrasında ise yaşamak istediği il veya ilçenin göç müdürlüğünden randevu alır. Yabancı bu randevuya, doldurduğu formu ve ikamet türüne göre hazırlaması gereken evrakları da götürerek bunları müdürlüğe teslim eder. İşte bu teslim ile başvuru tamamlanmış olur. Dolayısıyla e ikamet başvuru sistemi üzerinden yapılan başvurulara ön başvuru demek daha doğru olacaktır.

İKAMET İÇİN GEREKLİ BELGELER

Aşağıda ikamet türüne göre ikamet için gerekli belgeler ayrıntılı şekilde sayılacaktır. Ancak ikamet için gerekli belgeler saymadan evvel belirtmemiz gerekir ki ikamet izni başvuru süreci oldukça teknik bir süreçtir. Yukarıda kısaca oturma izni nasıl alınır başlığı altında anlattığımız sürecin hatasız bir şekilde sonuçlandırılması gerekmektedir. Örneğin başvuru formunun gerektiği şekilde doldurulması, ikamet türüne göre ikamet için gerekli belgelerin hazır edilmesi son derece önemlidir. Bu sebeple bu süreci tamamlamak isteyen yabancıların, yabancılar hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki yardım alması son derece önemlidir. Zira yardım alınmaksızın yapılan başvuruların hatalı veya eksik olması kuvvetle muhtemeldir. Herhangi bir hak kaybı yaşanmaması için yabancılar hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınmasını öneririz.

Aşağıda ikamet için gerekli belgeler yabancının hangi ikamet türünden faydalanmak istediğine göre başlıklar halinde sayılacaktır.

AİLE İKAMET İZNİ

İkamet için gerekli belgeler ikamet izni türüne göre ayrı ayrı sayılacaktır. Oturma izni nasıl alınır sorusunun cevabının en önemli kısmını ikamet izni için gerekli belgeler oluşturmaktadır. Aile ikamet izni ilk ikamet türüdür. Buna göre aile ikamet izni için gerekli belgeler aşağıdaki gibidir ;

• E ikamet sistemi üzerinden doldurulan ikamet izni başvuru formu ; form bizzat yabancı tarafından ya da yasal temsilcisi (avukatı) tarafından imzalanmış olmalıdır.
• Pasaport ya da eş değer bir belgenin yerine geçecek imzalı yahut elektronik imzalı belge.
• 4 tane son 6 ayda çekilmiş biometrik fotoğraf
• İstenilmesi halinde ek belgeler
• Evlilik cüzdanı fotokopisi ; destekleyicinin eşi ikamet izni için başvuruyorsa
• Doğum kayıt tutanağı ; destekleyicinin velayeti altında olan bakmakla yükümlü olduğu çocuğu ikamet izni için başvuruyorsa ve kimlik ya da pasaportundan anne baba tespit edilemiyorsa

Destekleyici tarafından sunulması gereken belgeler;

• Pasaport ya da eş değer bir belgenin yerine geçecek imzalı yahut elektronik imzalı belge
• Nüfus kimlik kartı aslı ve fotokopisi
• Kalınacak süre boyunca yeterli ve düzenli maddi gelire sahip olunduğuna dair onaylı, eimzalı/imzalı belge
• Tüm aile bireylerini kapsayan geçerli sağlık sigortası; sigorta süresinin kalınacak süreyi kapsaması gerekmektedir.
• Adli sicil kaydı
• Adres kayıt sistemine kayıtlı olduğunu gösteren belge ; yerleşim yeri belgesi veya vukuatlı nüfus kayıt örneği yeterli olacaktır
• Kalınacak yeri gösterir belge ; tapu kaydı veya noter onaylı kira sözleşmesi örneği

ÖĞRENCİ İKAMET İZNİ

• E İkamet sistemi üzerinden doldurulmuş ikamet izni başvuru formu
• Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi
• Dört tane son 6 ayda çekilmiş biometrik fotoğraf
• Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi gelire sahip olunduğuna ilişkin beyan
• Geçerli sağlık sigortası
• Yerleşim yerini gösterir belge

Yukarıda sayılanlara ek olarak öğrenci ikamet izninde Türkiye’ye geliş amacını oluşturan eğitim programının istediği ek belgelerin de sağlanması gerekebilir.

KISA DÖNEM İKAMET İZNİ

• Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi
• Dört tane son 6 ayda çekilmiş biometrik fotoğraf
• Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi gelire sahip olunduğuna ilişkin beyan
• Geçerli sağlık sigortası
• Yerleşim yerini gösterir belge
• Kalınacak yeri gösterir belge

Yukarıda sayılan belgelere ek olarak kısa dönem ikamet izninde kalış nedenine göre istenecek ek bazı belgelerin de hazır edilmesi gerekebilir.

UZUN DÖNEM İKAMET İZNİ

Oturma izni nasıl alınır sorusunun cevabını anlattığımız yazımızda son olarak uzun dönem ikamet izni için gerekli evraklar sayılacaktır.

• E İkamet sistemi üzerinden doldurulmuş ikamet izni başvuru formu
• Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi
• Dört tane biometrik fotoğraf
• Önceki ikamet izin belgesinin fotokopisi
• Son üç yıl içinde herhangi bir sosyal yardım alınmadığını gösteren e-imzalı/imzalı ve
  kaşeli/mühürlü belgenin aslı
• Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi gelire sahip olunduğuna dair belgenin aslı
• Adli sicil kaydı
• İkamet izni kart bedelinin ödendiğini gösterir belge/makbuz
• Geçerli sağlık sigortası
• Kalacağı süre boyunca ikamet edeceği yeri gösterir belge
• Kalınacak yeri gösterir belge

İKAMET İZNİ SORGULAMA

Yukarıda oturma izni nasıl alınır başlığı altında ; ikamet (oturma ) izni başvurularının e- ikamet denilen bir sistem üzerinden yapılabileceğine değinmiştik. Aynı şekilde ikamet izni sorgulama veya ikamet izni sonuçları da bu sistem üzerinden yapılabilmektedir. E-ikamet sistemi üzerinden ikamet izni sorgulama, ikamet izni uzatma ve ikamet izni başvuruları yapılabilmektedir. (İkamet izni sorgulama)

İKAMET İZNİ UZATMA

Yukarıda sayılan ikamet izni türlerinin tamamı belli bir süre için verilmektedir. Yabancı Türkiye’de kalış amacına göre ikamet izni başvurusunda bulunur ve bunun karşılığında belli bir süre Türkiye’de kalmak üzere ikamet izni verilir. Bu ikamet izni bittikten sonra yabancının halen Türkiye’de kalması gerekiyorsa bu kez ikamet izni uzatma başvurusu yapması gerekecektir. Yabancı bu ikamet izni uzatma başvurusunu mevcut ikamet izni bitmeden en az 60 gün önce yapmak zorundadır. İkamet izni uzatma başvurusu yabancı kişinin kişisel durumunda bir değişiklik olmamışsa doğrudan e-ikamet üzerinden yapılabilmektedir. Ancak kişisel bilgilerinde bir değişiklik olmuşsa önce İl Göç İdaresi’ne sonrasında e-ikamet sistemine başvurusunu yapacaktır. Gerekli belgeler ;

E İkamet sistemi üzerinden doldurulmuş ikamet izni başvuru formu

Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin fotokopisi

Dört tane biometrik fotoğraf

Kalınacak sürede yeterli ve düzenli maddi gelire sahip olunduğuna dair belgenin aslı

Sağlık sigortası

Bu belgelere ek olarak örneğin öğrenci ikamet iznini uzatmak istiyorsa aktif öğrenci olduğuna dair belge, kısa dönem ikamet iznini uzatmak istiyorsa Türkiye’de kalış amacının uzamış olduğuna dair belgeleri de sunması gerekmektedir.

Oturma izni nasıl alınır sorusunun cevabını kısaca yukarıda yazımızda paylaştık. İkamet (oturma) izni konusu yabancıların Türkiye’de yasal olarak bulunabilmesi için son derece önemlidir. Dolayısıyla başvuru sürecinde titizlikle çalışılması gerekir. Gerekli evrakların eksiksiz sunulması son derece önemlidir. Dolayısıyla bu süreçte yabancılar hukuku alanında uzman bir avukattan destek alınmasını öneririz.

SIK SORULAN SORULAR