İş hukukunda, işçi açısından en önemli güvencelerden biri kıdem tazminatıdır. Çünkü aynı işyerinde yıllarını geçiren bir çalışanın emeği yalnızca aldığı ücretten ibaret değildir. İşçi, işyerine ve dolayısıyla işverenin ticari faaliyetine önemli katkıda bulunur ve işin büyümesine, devam etmesine hizmet eder. Bu sebeple işçi aynı zamanda işyerinden kanunda sayılan şekillerde ayrıldığında kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Uygulamada en sık karşılaştığımız soru ise kıdem ve ayrıca tazminatı hesaplama hususudur. Özellikle istifa etmeyi düşünen çalışanların en çok merak ettiği husus ; kıdem tazminatı hesaplama ve bu hesaplama sonucunda çıkacak miktardır. Bu yazımızda ” kıdem tazminatı hesaplama , kıdem tazminatı şartları veya ihbar tazminatı şartları nelerdir? , kıdem tazminatı tavanı, kıdem tazminatı zamanaşımı ayrıca kıdem tazminatı nasıl alınır ? ” konularını inceleyeceğiz.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA MOTORU

Aşağıda yer alan kıdem tazminatı hesaplama motoruna , istenen verileri girerek hesaplama yapabilirsiniz. Ancak burada dikkat etmeniz gereken şey, kıdem tazminatı tavan uygulamasıdır. Dolayısıyla aşağıda çıkan tutar , esasında kıdem tazminatı tavanına kadar geçerlidir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama

KIDEM TAZMİNATI NEDİR ?

Öncelikle belirtmemiz gerekir ki, kıdem tazminatı ; yukarıda belirtiğimiz gibi işçinin en önemli güvencelerinden biridir.

• İşçi iş akdini haklı sebeple feshettiğinde ya da işveren iş akdini haksız bir şekilde sonlandırdığında ;
• işçi aynı işyerinde çalıştığı her bir sene için son brüt ücreti miktarında kıdem tazminatına hak kazanır.

Kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshi ile birlikte ödenmelidir. İşçiye kıdem tazminatının ödenmemesi durumunda işçilik alacakları davası ile ; fesih tarihinden başlayarak işleyecek en yüksek mevduat faizi ile kıdem tazminatı talep edilecektir.

Kıdem tazminatı uygulamada iş hukukunu en çok meşgul edilen konulardan birisidir. Yargıtay bir kararında kıdem tazminatı nedir sorusunu aşağıdaki şekilde yanıtlamıştır ;

"İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde; işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak; geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir. Kıdem tazminatının koşulları, hesabı ve ödeme şekli doğrudan yasalarla düzenlenmiştir."

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi , 2015/9766 K.

KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem Tazminatı = Brüt Ücret x Çalıştığı Yıl Sayısı

Örneğin, bir çalışanın son brüt maaşı 5.000 TL, çalıştığı süre 10 yıldır. Bu durumda, çalışanın kıdem tazminatı hesaplaması aşağıdaki gibidir:

Kıdem Tazminatı = 5.000 TL x 10 = 50.000 TL

Bu örnek, kıdem tazminatı hesaplama işleminin basit bir örneğidir. Ancak, kıdem tazminatı hesaplaması bazen daha karmaşık olabilir ve ek faktörler de dikkate alınabilir.

Böylece aşağıda da açıkladığımız üzere kıdem tazminatına etki eden iki faktör bulunmaktadır.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMASINDA DİKKATE ALINACAK VE ALINMAYACAK HUSUSLAR

KIDEM TAZMİNATI ALMA ŞARTLARI

İşçinin yukarıda tanımı yapılmış olan kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için birtakım şartların birlikte bulunması gerekir. Uygulamada kıdem tazminatı hesaplama hususuna geçmeden önce bu şartların mevcut olup olmadığı incelenmektedir. Aşağıda bu şartlar ayrıntılı olarak sayılacaktır.

Ancak bu şartları iki başlık altında toplamamız gerekirse ;

• iş akdinin fesih şekli
• ve işçinin çalışma süresi olmak üzere iki temel başlık söylenebilmektedir.

Özellikle iş akdinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi veya işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi kıdem tazminatına hak kazanmak için oldukça önem ihtiva eder. Kıdem tazminatı nasıl alınır:

Kıdem tazminatı şartları ;

• 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında işçi olmak, kıdem tazminatı şartları arasında ilk sırada gelmektedir. Zira kıdem tazminatını ayrıntılı bir şekilde düzenleyen mülga olan 1475 Sayılı İş Kanunu'nun halen yürürlükte olan 14. Maddesi kıdem tazminatını yalnızca "bu kanuna tabi işçiler" açısından bir hak olarak düzenlemiştir.
• İkinci şart ise iş akdinin fesih sebebine yöneliktir. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için; iş akdini haklı nedenle veya işverenin iş akdini haksız bir şekilde feshetmiş olması gerekir.
• Son şart ise işçinin çalışma süresine yani kıdemine ilişkin şarttır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için ; aynı işyerinde veya aynı işverene ait farklı işyerlerinde en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her bir yıl için son brüt ücret tutarında ödenen tazminattır.

KIDEM TAZMİNATINA KİMLER HAK KAZANIR?

Kıdem tazminatı, işçinin iş akdinin sona ermesi halinde yukarıdaki şartları sağlayan her işçinin hakkıdır. Ancak, işverenin iş akdini haklı bir nedenle feshetmesi durumunda kıdem tazminatı hakkı oluşmaz.

İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, belirli bir süre aynı işyerinde çalışmış olması gerekmektedir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere , işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için en az 1 yıl aynı işyerinde çalışmış olması gerekmektedir.

ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı, işveren ve işçi arasındaki sözleşmenin sona ermesi durumunda işçiye ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin çalıştığı süre ve ayrıca son aldığı brüt ücret gibi faktörler dikkate alınır.

Bu paragrafta, 2023 yılı itibarıyla geçerli olan asgari ücret üzerinden bir kıdem tazminatı hesaplama örneği vereceğiz. Unutmayın, hesaplamalar her zaman duruma ve ayrıca işçinin haklarını belirleyen yasalara göre değişebilmektedir.

• Örneğimizde işçinin işe giriş tarihi 1 Ocak 2015, işten ayrılma tarihi 1 Mayıs 2023 olsun. İşçinin son aldığı net ücret ise asgari ücret olan 8200 TL olsun.
• İlk olarak, işçinin çalıştığı süreyi hesaplamamız gerekiyor.
• Daha sonra, işçinin brüt ücretini hesaplamamız gerekiyor. İşçinin son aldığı net asgari ücret 8200 TL olduğu için, brüt ücreti 10.008 TL olur.
• Son olarak, işçinin kıdem tazminatını hesaplamak için, çalıştığı yılı brüt ücretle çarpıyoruz.

Tabii ki, bu sadece bir örnek hesaplama. Her durumda kıdem tazminatının hesaplanması için farklı faktörler ve değişkenler dikkate alınmalıdır. Ayrıca, Türkiye'de kıdem tazminatını belirleyen yasal düzenlemeler de zaman zaman değişebilmektedir. Bu nedenle, doğru hesaplama ve bilgi için işçilerin iş hukuku konusunda uzman bir avukattan veya bir iş hukuku danışmanından yardım alınası önem ihtiva eder.

HAKLI NEDENLE FESİH KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatı hesaplama hususuna geçmeden evvel kıdem tazminatına hak kazanmanın en önemli şartlarından biri olan feshin yapılış şekli açıklanmalıdır. İşçi kıdem tazminatına hak kazanabilme için feshin türü çok önemlidir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere kıdem tazminatının doğması için diğer şartların yanında, işçinin iş akdini haklı nedenle feshetmesi veya iş akdinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi olması gerekir.

İşçinin haklı nedenle feshi 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddede sayılan hallerden birinin meydana gelmesiyle işçi iş akdini ihbar öneli vermeksizin derhal feshedebilmektedir. Bunun yanında eğer yukarıda sayılan diğer şartlarda sağlanıyorsa işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır.

Haklı nedenle fesih kıdem tazminatı konusunda oldukça önemlidir. Bu sebeple aşağıda kısaca işçinin haklı nedenle fesih haller sayılacaktır.

I. Sağlık Sebepleri

Kanunda ilk sayılan fıkra sağlık sebeplerine ilişkin feshi düzenlemektedir. Buna göre;

• işin niteliği işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlike arz ederse veya,
• işçinin sürekli görüştüğü işveren ya da başka bir işçi bulaşıcı veya işin niteliğinden bağımsız bir hastalığa tutulursa

işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilmektedir. Eğer diğer şartlar da sağlanıyorsa kıdem tazminatına hak kazanır.

II. Ahlak Ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Haller

İşçinin iş akdini haklı nedenle feshedebileceği diğer hal de ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller ve benzerleri olarak kanunun ikinci fıkrasında düzenlenmiştir. Bu fıkrada sayılan hallerden birinin gerçekleşmesi halinde işçi iş akdini ihbar öneline uymaksızın haklı nedenle derhal fesheder ve diğer şartlar da mevcutsa kıdem tazminatına hak kazanır.

Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller kanunda aşağıdaki şekilde sayılmıştır ;

• İşverenin işçiyi yanıltması ; İşveren iş akdi kurulurken işin niteliği veya iş sözleşmesinin diğer esaslı unsurları konusunda yanlış bilgi vermek suretiyle işçiyi yanıltırsa,
• Hakaret içeren davranışlar veya cinsel taciz ; işveren işçiye yahut işçinin aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunan şekilde hakaret eder veya cinsel tacizde bulunursa,
• İşverenin işçiye veya ailesinden birine sataşması, gözdağı vermesi,
• İşveren işçiyi yahut aile üyelerinden birini suç işleyemeye yöneltmesi, özendirmesi,
• İşverenin işçiye veya aile üyelerinden birine hapis cezasını gerektiren suç işlemesi,
• İşçinin işyerinde üçüncü kişi veya bir başka işçi tarafından cinsel tacize uğraması ve işverenin durumu bilmesine rağmen bir şey yapmaması,
• İşçinin ücretinin kanun hükümlerine ve sözleşme şartlarına uygun olarak ödenmemesi,
• Ücretin yapılan parça başına göre belirlendiği iş sözleşmelerinde işçiye yapabileceğinden daha az iş verilmesi ve ücretin tamamlanmaması ,

Yukarıda sayılan hallerden birinin gerçekleşmesi halinde işçi iş akdini kıdem tazminatını almak suretiyle feshedebilmektedir.

III. Zorlayıcı Sebepler

İşçinin iş akdini haklı nedenle feshedeceği son hal ise zorlayıcı sebeplerin varlığıdır. Buna göre işçinin çalıştığı işyerinde bir hafta ve daha uzun süreyle işin durmasına sebep olacak zorlayıcı nedenler ortaya; çıkarsa işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatına hak kazanır.

Ayrıca iş akdinin işveren tarafından haksız bir şekilde veya geçerli nedene dayanılarak feshedilmesi halinde de işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

EVLİLİK TAZMİNATI HESAPLAMA

Kıdem tazminatına hak kazanılan bir diğer durum ise kadın işçinin evlenmesidir. Kanun kadın işçiye, evlenmesi ile artan sorumluluklarının ve yeni bir hayat düzeni kurmasının iş akdini kıdem tazminatını almak kaydıyla feshetme imkanı sağlamıştır. Burada dikkat edilmesi gereken husus feshin resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıl içinde yapılmıs olmasıdır.

Kadın işçi evlilik cüzdanı fotokopisini de ekleyerek bir fesih ihtarnamesi yollamalıdır. Dolayısıyla iş akdi bu şekilde feshedilmelidir. Bu halde işçi eğer kıdem şartını da sağlıyorsa kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

Kıdem tazminatı işçinin aldığı son brüt üret üzerinden hesaplanmaktadır. İşçinin çalıştığı her bir yıl için bir brüt ücret olacak şekilde hesaplama yapılarak ortalama bir tutar tespit edilebilir.

Bu anlattıklarımızı kısaca özetlersek;

• Kıdem tazminatı, işçilerin iş sözleşmelerinin feshedilmesi halinde hak kazanabilecekleri bir tazminat türüdür.
• Bu tazminatın ödenmesine ilişkin hükümler, İş Kanunu'nda belirtilmiştir.
• İşçinin iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesi halinde, kıdem tazminatı hakkı doğar.
• Kıdem tazminatı hakkı, işçinin belirli şartları sağlaması durumunda elde edilebilmektedir. Bu şartlardan biri, kadın işçinin evlenmesidir.
• Kanun, evlenmesi ile artan sorumluluklarının ve yeni bir hayat düzeni kurmasının iş akdini kıdem tazminatını almak kaydıyla feshetme imkanı sağlamıştır.
• Dolayısıyla kadın işçi feshin resmi nikah tarihinden itibaren 1 yıl içinde işverene yazılı bir bildirimde bulunmalıdır.
• Fesih ihtarnamesinde evlenme tarihini ve evlilik cüzdanı fotokopisini de eklemesi gerekmektedir. İş akdi bu şekilde feshedilirse, kadın işçi eğer kıdem şartını da sağlıyorsa kıdem tazminatına hak kazanabilmektedir.
• Kıdem tazminatının hesaplanması ise işçinin aldığı son brüt ücret üzerinden yapılmaktadır. İşçinin çalıştığı her bir yıl için bir brüt ücret olacak şekilde hesaplama yapılarak tutar tespit edilmektedir. Bu tutar, işçinin kıdem tazminatı olarak ödenir.

Sonuç olarak, kıdem tazminatına hak kazanma için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Kadın işçinin evlenmesi halinde fesih işlemi belirli prosedürlere uygun olarak yapılmalı ve kıdem şartı da sağlanırsa kıdem tazminatı hakkı elde edilebilir.

ASKERLİK TAZMİNATI HESAPLAMA

Kıdem tazminatına hak kazanılan bir diğer hal ise iş akdinin askerlik sebebiyle sona erdirilmesidir. Burada kanun işçinin askerlik sebebiyle iş akdini sonlandırması halinde kıdem tazminatına hak kazanacağını düzenlemiştir. Askerlik tazminatı hesaplama da aynen kıdem tazminatı hesaplama şeklinde yapılmalıdır. Burada işçinin çalıştığı her bir yıl için bir brüt ücret olacak şekilde hesaplama yapılarak ortalama bir tutar tespit edilebilir.

Kısaca özetlersek ;

İş akdinin askerlik sebebiyle sona erdirilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:

1. İşçinin askere gitmesi: İşçinin askere gitmesi ve bu sebeple iş akdinin sona ermesi gerekmektedir.
2. İş akdinin feshi: İşçinin askere gitmesi, iş akdinin işveren tarafından feshedilmesi ya da işçinin kendi isteğiyle iş akdini feshetmesi sonucunda gerçekleşebilir.

Askerlik tazminatı hesaplanırken ise işçinin çalıştığı her bir yıl için bir brüt ücret olacak şekilde hesaplama yapılarak bir tutar tespit edilmektedir. Buna göre, aşağıdaki adımlar izlenerek askerlik tazminatı hesaplanabilir:

1. İşçinin çalıştığı yıl sayısı hesaplanır.
2. İşçinin son brüt ücreti hesaplanır..
3. Brüt ücret ile çalışılan süre çarpılarak kıdem tazminatı hesaplanır.

EMEKLİLİK SEBEBİYLE KIDEM TAZMİNATI

Emeklilik, işçinin yaşlılık, malullük veya ölüm sigortalarından birinin sağlanması halinde, kanunun belirlediği koşulları taşıması durumunda işçinin çalışma hayatını sonlandırdığı bir neden olarak kabul edilir. İşveren, işçinin emekli olması durumunda iş akdini feshedemez. İşçi, emekli olması nedeniyle iş akdini feshetmek istediğinde ise kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı hesaplama, bu durumda da işçinin son brüt ücreti ve çalışma süresi esas alınarak yapılır.

KIDEM TAZMİNATI ALINAN HALLER

Ayrıca belirtmemiz gerekir ki ;

• işçinin ölümü,
• emekli olması,
• iş akdinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi
• veya iş akdinin işveren tarafından geçerli nedenle feshedilmesi

hallerinde de işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

Kısaca özetlersek;

Kıdem tazminatına hak kazanılan diğer durumlar arasında, işçinin ölümü, emekli olması, iş akdinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi veya iş akdinin işveren tarafından geçerli nedenle feshedilmesi de yer almaktadır.

İşçinin ölümü halinde, kıdem tazminatı mirasçılarına ödenir. İşçinin emekli olması halinde ise, işveren tarafından emekli edilmiş olması veya işçinin emeklilik hakkını kazanmış olması durumunda kıdem tazminatı ödenir.

İşveren tarafından haksız bir şekilde feshedilen işçi, iş akdini haklı nedenle feshetmiş sayılır ve kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak, işveren tarafından geçerli bir nedene dayanarak feshedilen işçi, kıdem tazminatına hak kazanırken belirli koşulları sağlamalıdır. Örneğin, işverenin işçiyi geçerli bir neden olmaksızın feshetmesi halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak işçinin kendisi geçerli bir nedenle işten ayrılmışsa, kıdem tazminatı hakkı ortadan kalkar.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI

Kıdem tazminatı hesaplama konusunda en önemli husus kıdem tazminatı tavanı 2023 hususunun tespit edilmesi gerekir. Belirtmemiz gerekir ki; kıdem tazminatı tavanı 2023, her yıl değişen bir tutardır. Burada kıdem tazminatı hesaplaması yapılırken işçinin dikkate alınacak son brüt ücreti tazminatın miktarı konusunda en belirleyici etkendir. Kanun koyucu kıdem tazminatı hesaplamasında esas alınacak aylık brüt ücretin tavan miktarını belirlemiştir. Kıdem tazminatı tavanı 2023 miktarı 19 bin 982 lira 83 kuruş olarak belirlenmiştir. Bu oran her yıl altı aylık periyotlarla ; Hazine Ve Maliye Bakanlığı tarafından güncellenmektedir..

Kıdem tazminatı tavanı 2023 hususunu daha net anlamak için örneğin ; işçi aylık 25.000-TL ücret alıyor olsun. Bu işçi iş akdini kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde feshetmişse kıdem tazminatı aldığı ücret üzerinden değil ; kıdem tazminatı tavanı 2023 miktarı dikkate alınarak hesaplanacaktır. Zira bu ücret belirlenen tavan ücretin üzerinde olduğundan tavan ücret esas alınarak kıdem tazminatı hesaplama yapılacaktır.

2023 KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA

İşçinin iş akdi kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde feshedilirse kıdem tazminatı alacağının hesaplanması gündeme gelir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere kıdem tazminatı; işçinin çalıştığı her bir yıl için aldığı son brüt ücret tutarında tazminat ödenmesidir. Bu tazminat hesaplanırken eğer işçinin aldığı ücret kıdem tazminatı tavanından daha yüksekse tazminata esas alınacak ücret tavan ücret miktarı olacaktır.

Kıdem tazminatı hesaplanırken brüt ücret işçiye ödenen maaşın yanı sıra yol veya yemek gibi para ile ödenebilen yan hakların da eklenmesi ile tespit edilir. Bulunan ücret işçinin çalıştığı her tam bir yıla karşılık gelmektedir. İşçi örneğin 10 yıl 5 ay çalıştıysa bulunan brüt ücret 10 ile çarpılacak sonrasında 5 ay için günlük brüt ücret tespit edilerek çarpılıp eklenecektir.

Kıdem tazminatı hesaplama sı yapıldıktan sonra bu tazminat üzerinde damga vergisi alınacaktır. Damga vergisi oranı 2021 yılı için binde 7,59'dur. Bu oran üzerinden alınması gereken vergi de alındıktan sonra kalan miktar kıdem tazminatı olarak işçinin hesabına ödenecektir.

KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR ?

Yukarıda sayılan şartların sağlanması ile işçi kıdem tazminatına hak kazanmaktadır. İşverenin bu tazminatı işçinin banka hesabına kıdem tazminatı olarak yatırması gerekir. Ancak bazen işveren bu tazminatın tamamını veya bir kısmını yatırmaz. Bu durumda işçinin hak kazandığı kıdem tazminatı nasıl alınır ? Kıdem tazminatı nasıl alınır sorusunun cevabı ise alacak dava açmaktır. İşçilik alacakları davasının en önemli alacak kalemlerinden biri olan kıdem tazminatı, İş Mahkemeleri'nde açılan dava ile talep edilmektedir. Öncesinde zorunlu olarak arabulucuya başvurma şartı vardır. Eğer arabulucuda kıdem tazminatı alınabilirse artık dava açmaya gerek olmayacaktır. Ancak alınamazsa mutlaka dava açılmalıdır.

İş mahkemesinde açılacak davada öncelikle işçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı hususu tespit edilecek ardından dosyaya bir hesap bilirkişisi atanarak kıdem tazminatı hesaplama işlemi yapılacaktır. Dava işçinin lehine sonuçlanırsa mahkeme kararını icraya koyarak alacağını tahsil edebilecektir.

KIDEM TAZMİNATI DAVASI 2024

Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı süre ve son aldığı brüt ücret gibi faktörlere bağlı olarak hesaplanan bir tazminattır. İşçinin işverenle olan sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir. Ancak, bazı durumlarda işveren işçinin kıdem tazminatını ödemeyebilir veya yasal düzenlemelere uygun ödeme yapmayabilir. Bu durumda, işçi kıdem tazminatı alacağı için işçi alacak davası açabilir.

İşçi alacak davası, işçinin işverenle olan sözleşmeden kaynaklı haklarının korunması için açtığı bir davadır. İşçi alacak davası, kıdem tazminatı alacağı, ücret alacağı veya fazla mesai ücreti alacağı gibi çeşitli alacakların tahsili için açılabilmektedir.

Kıdem tazminatı için işçi alacak davası açmak için öncelikle kıdem tazminatı tutarını doğru bir şekilde hesaplamak gerekmektedir. İşçi, hak ettiği kıdem tazminatı tutarını işverene yazılı olarak talep etmeli ve ayrıca belirli bir süre içinde ödenmemesi halinde işçi alacak davası açabilmektedir.

İşçi, kıdem tazminatı alacağı için iş mahkemesinde işçi alacak davası açabilmektedir. İş mahkemesi, işverenin ödeme yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğini ve ayrıca işçinin kıdem tazminatı alacağına ilişkin taleplerini inceleyerek karar verir. Eğer işveren kıdem tazminatı ödemekle yükümlü olduğu halde ödeme yapmazsa, iş mahkemesi tarafından işçi lehine bir karar verilir ve kıdem tazminatı alacağı işverenin hesabına bloke konulmaktadır.

Sonuç olarak, işçi alacak davası, kıdem tazminatı gibi işçi haklarının korunması için önemlidir. İşçiler, kıdem tazminatı alacakları konusunda işverenleri ile görüşebilirler. Ancak ödeme yapılmaması durumunda işçi alacak davası açarak haklarını koruyabilirler. Bu nedenle, işçilerin iş hukuku konusunda uzman bir avukattan veya bir iş hukuku danışmanından yardım alması önemlidir.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA ÖRNEKLERİ

• Örnek 1: İşçinin son brüt ücreti: 3.000 TL Çalıştığı yıl sayısı: 5 yıl Kıdem tazminatı hesaplaması: 3.000 x 5 = 15.000 TL
• Örnek 2: İşçinin son brüt ücreti: 4.500 TL Çalıştığı yıl sayısı: 10 yıl Kıdem tazminatı hesaplaması: 4.500 x 10 = 45.000 TL
• Örnek 3: İşçinin son brüt ücreti: 2.800 TL Çalıştığı yıl sayısı: 3 yıl Kıdem tazminatı hesaplaması: 2.800 x 3 = 8.400 TL

Bu örnek hesaplamalarda, işçinin son brüt ücreti ile çalıştığı yıl sayısı çarpılarak kıdem tazminatı miktarı hesaplanmıştır. Tabii ki bu hesaplama yöntemi yasal mevzuata uygun olarak yapılmalıdır ve bazı durumlarda farklı hesaplama yöntemleri de uygulanabilmektedir.

KIDEM TAZMİNATI ZAMANAŞIMI

Kıdem tazminatı zamanaşımı süresi son yapılan düzenleme ile 5 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak belirtmemiz gerekir ki 25.10.2017 tarihinden önce iş akdi feshedilen işçiler için bu süre ; yeni düzenlemeden önceki gibi 10 yıldır. Dolayısıyla kıdem tazminatı zamanaşımı için iki farklı süre bulunmaktadır. Bu sürelerden hangisinin kıdem tazminatı zamanaşımı olduğunu tespit etmek için iş akdinin fesih tarihinin tespiti çok önemlidir. Kıdem tazminatı zamanaşımı nedir ve kıdem tazminatı zamanaşımı ne kadardır konuları hakkında detaylı bilgi için ; whatsapp veya diğer iletişim kanallarından bize ulaşabilirsiniz.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMASI YAPILIRKEN YAPILAN HATALAR

Kıdem tazminatı hesaplaması yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.

1. Brüt ücretin doğru hesaplanması: Kıdem tazminatı hesaplamasında, işçinin son brüt ücreti esas alınır. Bu nedenle işçinin brüt ücreti doğru hesaplanmalıdır. Brüt ücret, işçinin aldığı ücretin yanı sıra prim, ikramiye ve diğer ödemeleri de içermelidir. Eğer işçinin brüt ücreti yanlış hesaplanırsa, kıdem tazminatı tutarı da yanlış hesaplanır.
2. Hizmet yılı sayısının doğru hesaplanması: Kıdem tazminatı hesaplama işleminde, işçinin çalıştığı hizmet yılları doğru hesaplanmalıdır. Hizmet yılı hesaplaması yapılırken, işçinin işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihi dikkate alınır. Bu hesaplamada, işçinin aylık olarak çalıştığı gün sayısı da dikkate alınır.
3. Tavan tutarının göz önünde bulundurulması: Kıdem tazminatı hesaplamasında, tavan tutarı da göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer işçinin brüt ücreti, tavan tutarından yüksekse, kıdem tazminatı hesaplamasında bu tutar dikkate alınır.

10 SENE ÇALIŞAN NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALIR?

10 yıl çalışan ve asgari ücret alan kişinin kıdem tazminatı ; brüt asgari ücret üzerinden bakıldığında 100.080 TL’dir.

5 SENE ÇALIŞAN NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALIR?

5 yıl çalışan ve asgari ücret alan kişinin kıdem tazminatı ; brüt asgari ücret üzerinden bakıldığında 50.040 TL’dir.

KIDEM TAZMİNATIYLA İLGİLİ YARGITAY KARARLARI

Kıdem Tazminatının Hesaplanması Yargıtay Kararı

Yargıtay'a göre, kıdem tazminatı hesabı için; işçinin çalıştığı süre, fasılalı çalışma olup olmadığı, bu süre içinde ihbar önelini altı hafta aşan istirahat raporu alınıp alınmadığı; ücretsiz izin uygulaması olup olmadığı; ayrıca grevde geçen sürenin varlığı, işçinin son ücreti; ücretin eki niteliğindeki ödemelerin son bir yıllık toplamı, işçiye sağlanan ayni hakların parasal değeri ve son bir yıllık ortalaması, ücretin eki mahiyetindeki ödemelerin devamlılık arz edip etmediği gibi konuların net olarak bilinebilmesi gerekir (Y9HD.25.01.2018 T.,2017/23202 E., 2018 /1249 K).

Fasılalı Çalışma Kıdem Tazminatı

Nitekim, 1475 sayılı Mülga İş Kanunu'nun yürürlükte bulunan 14/2. maddesi; işçinin aynı işverene bağlı olarak bir ya da değişik işyerlerinde çalıştığı sürelerin kıdem hesabı yönünden birleştirileceğini hükme bağlamıştır. O halde kıdem tazminatına hak kazanmaya dair bir yıllık sürenin hesabında da işçinin daha önceki fasılalı çalışmaları dikkate alınır. (Y9HD.03.06.2013 T., 2011/1012 E., 2013 /16955 K).

Kıdem Tazminatında Ücret

Kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin son brüt ücretidir. Başka bir anlatımla, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan ücrettir. İhbar öneli tanınmak suretiyle yapılan fesihte önelin bittiği tarihte fesih gerçekleştiğinden, önelin bittiği tarihteki ücret esas alınmalıdır. Bildirim öneli tanınmaksızın ve ihbar tazminatı da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) işverence yapılan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar işyerinde uygulamaya konulan ücret artışından, iş sözleşmesi feshedilen işçinin de yararlanması ve tazminatının bu artan ücret esas alınarak hesaplanması gerekir.

Kıdem tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanununun 32 nci maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. İşçiye sağlanan özel ... sigortası yardımı ya da hayat sigortası prim ödemeleri de para ile ölçülebilen menfaatler kavramına dahil olup, tazminata esas ücrete eklenmelidir. Satış rakamları ya da başkaca verilere göre hesaplanan prim değişkenlik gösterse de kıdem tazminatı hesabında genişletilmiş ücret kavramı içinde değerlendirilmelidir (Y9HD.17.10.2017T.,2017/6160 E., 2017/15926 K).

Kıdem Tazminatında Sayılmayan Süreler

Ayrıca işçinin çalıştığı sırada bir defa da ihbar önelini 6 haftayı aşan istirahat raporu süresinin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınamayacağı kararlılık kazanmış Yargıtay uygulamasıdır (Y9HD.10.10.2008 T.,2007/28392 E.,2008/26165 K).

Bununla birlikte, ücretsiz izinde geçen süreler de kıdem tazminatına esas süre bakımından dikkate alınmaz (Y9HD.15.5.2008 T.,2007/14104 E., 2008/12368 K)

SIK SORULAN SORULAR