İçindekiler
CMK’nın 309. maddesinde düzenlenen ”kanun yararına bozma” kesinleşen mahkeme kararlarına karşı gidilen bir kanun yoludur. Bu sebeple bu müessese olağanüstü kanun yolu niteliğindedir. Henüz kesinleşmeyen kararlarda bu kanun yolundan faydalanılması mümkün değildir. Ayrıca olağan kanun yolunun açık olduğu durumlarda da bu kanun yoluna gidilmesi mümkün değildir. Bu yazımızda Kanun Yararına Bozma (CMK 309)’nın amacı, usulü ve konuyla alakalı diğer hususları inceleyeceğiz.
KANUN YARARINA BOZMA ( CMK 309) AMACI
Bu kanun yolunun amacı ülke içerisinde hukuka olan güvenin sağlanmasıdır. Bu sebeple bu kanun yoluna başvurmak için ; hukuka aykırılığın basit nitelikte olmaması gerekir. Hakimin takdir yetkisini kullandığı kararlar bakımından, bu kanun yoluna başvurulamayacağına dikkat edilmesi gerekir. İstinaf veya temyiz kanun yoluna gidilmeyen dosyalar bakımından bu kanun yoluna gidilebileceğini de belirtmemiz gerekir.
KANUN YARARINA BOZMA ( CMK 309) USULÜ
Mahkeme tarafından verilen istinaf veya temyiz yoluna gidilmeden kesinleşen dosyalar bakımından hukuka aykırılık olduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı; bu kararın Yargıtayca bozulması talebini ; kanuni delillerini de belirtmek suretiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına bildirir. Başsavcı ise bu talebi Yargıtay’ın ilgili ceza dairesine iletir. Yargıtay başsavcısının Adalet Bakanlığı’nın istemi bakımından herhangi bir takdir yetkisi yoktur. Bunun yanında bakanlığın ileri sürdüğü kanuni nedenleri değiştirmesi de mümkün değildir. Yargıtay’ın ilgili ceza dairesi ileri sürülen sebepleri yeterli görürse kararı kanun yararına bozar. Ayrıca belirtmek gerekir ki; HAGB kararlarına karşı da bu kanun yoluna gidilemez.
KANUN YARARINA BOZMA ( CMK 309) SÜRESİ
Belirtmek gerekir ki bu kanun yolu açısından herhangi bir kanuni süre belirlenmemiştir.
KANUN YARARINA BOZMA SEBEPLERİ
Kanun yararına bozma sebepleri CMK 309’da düzenlenmiştir. Kanunun 4. fıkrasına göre;
a) 223 üncü maddede tanımlanan ve davanın esasını çözmeyen bir karara ilişkin ise, kararı veren hâkim veya mahkeme, gerekli inceleme ve araştırma sonucunda yeniden karar verir.
b) Mahkûmiyete ilişkin hükmün, davanın esasını çözmeyen yönüne veya savunma hakkını kaldırma veya kısıtlama sonucunu doğuran usul işlemlerine ilişkin ise, kararı veren hâkim veya mahkemece yeniden yapılacak yargılama sonucuna göre gereken hüküm verilir. Bu hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamaz.
c) Davanın esasını çözüp de mahkûmiyet dışındaki hükümlere ilişkin ise, aleyhte sonuç doğurmaz ve yeniden yargılamayı gerektirmez.
d) Hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektiriyorsa cezanın kaldırılmasına, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektiriyorsa bu hafif cezaya Yargıtay ceza dairesi doğrudan hükmeder.
KANUN YARARINA BOZMAYA DİRENME
Kanun yararına bozma kanun yoluyla ilgili olarak belirteceğimiz son husus; bu kanun yoluna karşı ilk derece mahkemesinin direnmesinin mümkün olmadığıdır.
Daha fazla bilgi almak için bize İnstagram , Facebook ve diğer iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz. Ceza Hukuku ile ilgili diğer makalelerimize ise buradan ulaşabilirsiniz.
