İçindekiler
İstirdat davası, menfi tespit davası ile birlikte İcra İflas Kanunu’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Menfi tespit davasını borçlu , borcunu henüz ödemeden önce borçlu bulunmadığının tespiti için açabilmektedir. Kanuna göre , borçlu takipten önce veya takipten sonra borçlu bulunmadığının tespitini bu dava ile talep edebilir. Ancak borçlu borcunu ödedikten sonra menfi tespit davası açamaz. Zira burada borçlunun bu davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ancak borçlu ödediği paranın iadesini talep edebilir. Bu sebeple borçlu istirdat, geri isteme davası açacaktır.
İcra İflas Kanunu 72. Maddesi ilgili fıkrası;
Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir.
Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazım gelmediğini ispata mecburdur.
İstirdat Davası Açmak İçin Gerekli Şartlar
Borçlunun istirdat davasının açabilmesi için birtakım şartların mevcut olması gerekir. Şöyle ki ;
1- Borçlu , maddi hukuk bakımından borç olmayan bir parayı ödemiş olmalıdır.
Borçlu ödediği bir paranın iadesi için istirdat davası açar. Davanın mahkeme tarafından kabul edilmesi için ödenen paranın maddi hukuk bakımından bir borç olmaması gerekir. Yani borçlunun parayı haksız yere ödemiş olması gerekir.
2- Ortada bir icra takibi ve icra tehdidi olmalıdır.
Borçlu ödediği bir paranın iadesi için istirdat davası açar. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus bu paranın bir icra takibi ve icra tehdidi dolayısıyla ödenmiş olmasıdır.
3- Borçlu ödemeden itibaren 1 yıl içinde istirdat davasını açmalıdır.
İstirdat Davası Hak Düşürücü Süre
Yukarıda sayılan dava şartlarının en önemlisi hak düşürücü süredir. Borçlu maddi hukuk bakımından var olmayan bir borcu haksız yere ; icra tehdidi altında ödemişse ; bu ödemeden itibaren 1 yıl içerisinde istirdat davasını açmalıdır. Zira davayı bu süre içerisinde açmazsa ödenen paranın iadesi artık mümkün olmaz.
Menfi Tespit Davasının İstirdat Davasına Dönüşmesi
Borçlunun menfi tespit davası açması tek başına icra takibini durdurmaya yetmez. Bu nedenle borçlu davayı açarken veya sonrasında takip konusu alacağın %15’inden az olmamak kaydıyla teminat yatırır ve ihtiyati tedbir olarak takibin durmasını talep eder. Mahkeme bu talebi kabul ederse takip durur. Ancak mahkeme borçlunun talebini kabul etmezse icra işlemleri devam eder ve borçlu parayı ödemeye mecbur kalır. İşte bu paranın ödenmesi ile birlikte açılmış olan menfi tespit davası istirdat davasına dönüşür.
İstirdat Davasında Tazminat
Kural olarak borçlu istirdat davası sonunda tazminat ödemez. Ancak menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü durumlarda ; mahkeme menfi tespit davası için öngörülen tazminata hükmeder.
Menfi tespit davasındaki tazminat tutarlarına aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşabilirsiniz.
İstirdat Davasında Görevli Ve Yetkili Mahkeme
İstirdat davasında yetkili mahkeme takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesi veya davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Görevli mahkeme ise genel görevli mahkeme olan Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Açılan davada alacağın türüne göre görevli mahkeme değişebilmektedir. Örneğin kambiyo senetlerine dayalı bir alacaksa bu durumda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olacaktır.
İstirdat Davası İspat
Davacı istirdat davasında maddi hukuka göre var olmayan bir borcu haksız yere ödediğini ispatlamak zorundadır. Yani burada genel ispat kuralı devrededir. Bu kurala göre iddia eden iddiasını ispatlamakla yükümlüdür. İstirdat davasında da davacı paranın verilmesi lazım gelmediğini ispata mecburdur.
Sarıkaya Karay Hukuk Bürosu, icra hukuku başta olmak üzere hukukun her alanında uzman avukat kadrosu ile müvekkillerine sonuç odaklı hukuki hizmet sunmaktadır. Daha fazla bilgi alabilmek için bize İnstagram , Facebook , mail ve diğer iletişim kanallarından ulaşabilirsiniz.
DİĞER YAZILAR:
