İŞTİRAK NAFAKASI

Bu nafaka türü hakkında bilgi vermeden önce; nafakanın ne anlama geldiğini açıklamamız gerekmektedir. Nafaka bir kimsenin hayatını idame ettirebilmesi için ihtiyaç duyduğu paraya denilmektedir. Yasal mevzuatımıza göre nafaka; tedbir, iştirak, yoksulluk ve yardım nafakası olarak dörde ayrılmaktadır. Bu nafaka türlerinden iştirak, yoksulluk ve tedbir nafakası; boşanma davaları ile ilgilidir. Yardım nafakasının boşanma davaları ile herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu yazımızda nafaka türlerinden biri olan bu nafaka türü hakkında ‘’ iştirak nafakası nedir, iştirak nafakası hesaplama, iştirak nafakasının kaldırılması ve iştirak nafakası ne zaman sona erer ’’ konularını inceleyeceğiz.  Bu nafaka türü hakkında öncelikli olarak değinilmesi gereken şey bu nafaka türünün tanımıdır. Aşağıda iştirak nafakasının tanımı yapılmıştır. Nafaka türlerinin tümü hakkında detaylı bilgi için bu linke tıklayarak ” nafaka nedir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

BU YAZILAR İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

VELAYET DAVASI

BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR ?

ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İŞTİRAK NAFAKASI NEDİR?

İştirak nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesinde düzenlenen bir kavramdır. Bu kavram, boşanma sonrası çocukların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla düzenlenmiştir. İştirak nafakası, çocuğun diğer ebeveyninin maddi durumuna ve çocuğun ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir.

Bir boşanma davası sırasında, çocukların velayetinin hangi ebeveynde kalacağına karar verilmektedir. Ayrıca diğer ebeveynin iştirak nafakası ödeyip ödemeyeceğine karar verilmektedir. Bu nafaka, çocuğun barınma, beslenme, giyim, sağlık, eğitim, ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ödenmektedir.

İştirak nafakasının miktarı, mahkeme tarafından belirlenmektedir. Ebeveynlerin maddi durumlarına, çocuğun ihtiyaçlarına, eğitim seviyesine ve yaşına göre değişebilecektir. Ayrıca iştirak nafakası, çocuğun ergin oluncaya kadar ödenir veya mahkeme kararıyla sonlandırılabilir.

İştirak nafakası, TMK 182’de ” Velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.” şeklinde düzenlenmiştir. Bu kanuni düzenleme ile birlikte boşanma davası sonrasında tarafların müşterek çocuklarının ruhsal, düşünsel ve fiziksel gelişmesinin sağlanması için gerekli masrafları karşılanması sağlanır.

İŞTİRAK NAFAKASI DAVASI

İştirak nafakası davası, boşanma davası sonrasında çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için açılan bir davadır. Bu dava, Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesi uyarınca açılmaktadır. Çocukların diğer ebeveyni tarafından maddi olarak desteklenmesini sağlar.

Boşanma davası esnasında iştirak nafakası hakim tarafından re’sen dikkate alınmaktadır. Ancak bu davada bu nafakaya hükmedilmemişse iştirak nafakası davası, çocukların velayetinin hangi ebeveynde kalacağına ilişkin kararın verildiği boşanma davası sonrasında açılabilir. Bu dava, genellikle diğer ebeveynin çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli maddi güce sahip olmadığı durumlarda açılmaktadır.

Nafaka davası, çocuğun yaşam standartlarını korumak ve temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla açılmaktadır. Bu ihtiyaçlar, barınma, beslenme, giyim, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi temel gereksinimleri içerir.

İştirak nafakası davası, çocuğun diğer ebeveynine karşı açılabilecektir.

Bu davada, diğer ebeveynin ;

• maddi durumu,
• işi,
• geliri,
• mal varlığı gibi faktörler dikkate alınacaktır. Çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir nafaka miktarı belirlenecektir.

Bu nafaka , çocuk ergin oluncaya kadar devam eder. Veya mahkeme kararıyla sona erebilecektir. Çocuğun ihtiyaçlarının ve diğer ebeveynin maddi durumunun değişmesi durumunda, bu nafaka miktarı da değiştirilebilecektir.

Bu nedenle, bu nafaka davası, çocukların haklarını korumak ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için önemlidir. Ancak bu davanın açılması için, çocuğun ihtiyaçlarının ve diğer ebeveynin maddi durumunun kanıtlanması gerektiğini unutmamak gerekir.

İŞTİRAK NAFAKASI DAVASINI KİM AÇAR?

Hakim iştirak nafakasına re’sen karar vermektedir. TMK. 329. madde hükmüne göre iştirak nafakası davasında davacı olma hakkı ise aşağıdaki kişilere verilmiştir:

• Küçüğe fiilen bakan anne veya babaya;
• Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçük için gereken hallerde atanacak kayyıma ya da vasiye ,
• Ayırt etme gücüne sahip olan küçüğe tanınmıştır.

Anne ve baba evli değil ise anne çocuk arasında soybağı doğumla kurulduğundan velayet anneye aittir. Bu sebeple annenin davacı ya da davalı olmasında bir sorun yaşanmayacaktır. Baba açısından ise baba ile çocuk arasında soybağı kurulduktan sonra baba iştirak nafakasının davacısı olabilmektedir.

İŞTİRAK NAFAKASI DAVASINDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

Türk Medeni Kanunu’na göre, nafaka talepleri Aile Mahkemesi’nde görülmektedir. Ancak Aile Mahkemesi kurulmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülmektedir.

Boşanma davasında iştirak nafakası talep edilmişse, bu talep boşanma davasına bağlı bir talep olarak kabul edilecektir. Bu durumda görevli mahkeme, boşanma davasına bakmakla yetkili olan mahkemedir. Bu mahkeme, TMK’nın ilgili maddeleri gereği,

• eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya
• son altı ay içinde birlikte oturdukları yer mahkemesi olabilecektir.

Ancak, boşanma davasından bağımsız olarak açılan bu nafaka davalarında yetkili mahkeme, TMK’nın 177. maddesi uyarınca nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesidir. Yani, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesinde dava açılabilecektir.

Örneğin, İstanbul’da boşanma davası açılmış ve iştirak nafakası talep edilmişse, bu talep İstanbul Aile Mahkemesi’nde veya Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülecektir. Ancak, İzmir’de boşanma davası açılmış ve iştirak nafakası talep edilmişse, bu talep İzmir Aile Mahkemesi’nde veya Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülecektir. Boşanma olmaksızın, sadece iştirak nafakası talebi olan davada, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesinde dava açılabilecektir.

İŞİTRAK NAFAKASINDA GÜVENCE İSTENMESİ

Türk Medeni Kanunu’nun 334. maddesi boşanma davalarında iştirak nafakası konusunda hâkimin aldığı önlemler hakkında bilgi verir.

Anne ve baba, çocuklarına iştirak nafakası ödeme yükümlülüğü altındadır. Bu nafaka, çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan masrafları kapsar. Çocuğun yaşına, eğitim durumuna, sağlık durumuna ve diğer özelliklerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Ancak, anne ve baba,

• nafaka yükümlülüklerini sürekli ve ısrarla yerine getirmeme,
• kaçma hazırlığı içinde olma,
• mallarını rastgele harcama
• veya heba etme gibi durumlarda, hâkimin müdahale etmesi gerekebilecektir.

Bu durumlarda, hâkim, gelecekteki nafaka yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için uygun bir güvence sağlanmasını veya gerektiğinde diğer önlemleri almayı kararlaştırabilir. Bu önlemler arasında;

• anne veya babanın malvarlığının geçici olarak dondurulması,
• belirli bir süre için bir teminat veya rehin verilmesi,
• nafaka borçlarının öncelikli olarak ödenmesini sağlamak için maaşın haczi
• veya bir temsilcinin atanması gibi önlemler yer alır.

Bu hüküm, çocuğun haklarının korunmasını ve iştirak nafakası ödenmesinin sürekliliğini sağlamak amacıyla alınmıştır. Hâkimin bu tür önlemleri alma yetkisi, anne ve babanın çocuklarına karşı sorumluluğunu yerine getirme konusunda daha dikkatli olmalarını sağlar.

İŞTİRAK NAFAKASI ÖDENMEZ İSE NE OLUR?

Türk Medeni Kanunu’na göre iştirak nafakası, boşanma davası sonucunda çocuğun velayeti kendisine verilmeyen eşin ödemesi gereken bir nafaka türüdür. Bu nafaka, çocuğun bakım ve ihtiyaçlarını karşılamak için ödenmektedir. Çocuğun yaşı, sağlık durumu, okul masrafları gibi faktörlere göre belirlenmektedir.

Eşlerden biri iştirak nafakası ödeme yükümlülüğünü yerine getirmezse, alacaklı eş bunun için hukuki yollara başvurabilecektir Bu yollardan bazıları şunlardır:

1. İcra takibi: İştirak nafakasını ödemeyen eş hakkında icra takibi başlatılabilir. Bu takip sonucunda, alacaklı eşin hukuki yollarla iştirak nafakasını tahsil etme şansı olur.
2. Borçluya haciz işlemi: İştirak nafakasını ödemeyen eşin malvarlığına açılan icra takibi sonucunda haciz işlemi uygulanabilir. Bu sayede alacaklı eş, ödeme yapmadığı takdirde, borçlunun malvarlığından alacağını tahsil edebilir.

İŞTİRAK NAFAKASI HESAPLAMA

İştirak nafakası hesaplama işlemi, boşanma davası veya ayrılık davası sırasında çocukların bakımı ve ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılır. Bu nafaka, çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak üzere ebeveynlerden birinin diğerine ödemesi gereken bir maddi destektir.

Hakim, iştirak nafakası hesaplama işlemine başlamadan önce, müşterek çocuğun yaşını, eğitim durumunu ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur. Çocuğun yaşına göre belirlenmiş ihtiyaçlar arasında barınma, gıda, giyim, sağlık giderleri ve eğitim masrafları yer alabilir. Eğitim durumu ise çocuğun okulda ya da dershanede olduğu durumlarda, okul masraflarını ve öğrenim gördüğü yerin uzaklığı nedeniyle yapılacak yol masraflarını da kapsar.

Ayrıca, nafaka yükümlüsü olacak kişinin sosyal ve içtimai durumu da dikkate alınır. Bu durumlar, nafaka yükümlüsünün gelir durumu, sosyal statüsü, çalışma durumu gibi faktörleri içerebilir. Bu inceleme, nafaka yükümlüsünün maddi durumunun yanı sıra sosyal ve ailevi durumunu da kapsar.

Uygulamada, sosyo-ekonomik incelemelerin kolluk görevlileri tarafından yapıldığı görülmektedir. Bu incelemeler, nafaka yükümlüsünün maddi durumu, sosyal statüsü, çalışma durumu, mal varlığı gibi konuları kapsar. Bu incelemeler, nafaka yükümlüsünün maddi durumunun doğru bir şekilde belirlenmesi için önemlidir.

Sonuç olarak, iştirak nafakası hesaplama işlemi çocuğun ihtiyaçlarına ve nafaka yükümlüsünün maddi durumuna göre yapılır. Sosyo-ekonomik incelemeler, bu hesaplamanın doğru ve adil bir şekilde yapılabilmesi için önemlidir. Genellikle kolluk görevlileri tarafından gerçekleştirilmektedir.

İŞTİRAK NAFAKASI ARTIRIMI

İştirak nafakası, boşanma davası sonucu çocukların bakımını sağlamak için diğer ebeveyn tarafından ödenen bir nafakadır. Bu nafaka, boşanma sonrası çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır. İştirak nafakasının belirlenmesi için tarafların talebi üzerine mahkeme tarafından belirli bir miktar belirlenir.

Mahkeme, iştirak nafakasının belirlenmesi sırasında çocukların yaşına, eğitim durumuna, sağlık durumuna, yaşadığı yere ve ihtiyaçlarına bakar. Nafakanın belirlenmesinde çocuğun hakları öncelikli olarak göz önünde bulundurulur. İştirak nafakası, tarafların talebi doğrultusunda belirli periyotlarla artırılabilir. Bu artışlar, TEFE, TÜFE, altın fiyat endeksi veya döviz kuru oranında yapılabilir.

Ayrıca, iştirak nafakasının artırılması talebi olmadan, ülkenin maddi durumundaki değişimlere bağlı olarak da artırılabilir. Bu durumda, nafaka alacaklısı, iştirak nafakasının artırılması davası açabilir. Bu davada, ülkenin maddi durumunun yanı sıra, nafaka alacaklısının eğitim ve sağlık harcamalarının artması da dikkate alınır.

Boşanma davası sürecinde, mahkeme tarafından tedbir nafakası kararı alınabilir. Tedbir nafakası, boşanma davası sürecinde diğer eşe geçici bir nafaka ödenmesini sağlar. Mahkeme, tedbir nafakası kararını aldıktan sonra, iştirak nafakası olarak devam etmesine de karar verebilir.

Sonuç olarak, iştirak nafakası, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için diğer ebeveyn tarafından ödenen bir nafakadır. Nafakanın belirlenmesi sırasında çocukların ihtiyaçları öncelikli olarak dikkate alınır ve belirlenen miktar, tarafların talebi doğrultusunda artırılabilir veya maddi durumun değişmesiyle birlikte artırılabilir.

İŞTİRAK NAFAKASI NE ZAMAN SONA ERER ?

İştirak nafakası, Türk Medeni Kanunu’nun 327. maddesinde düzenlenen bir tür nafaka türüdür. Bu nafaka, ebeveynlerden birinin diğer ebeveynden ayrılması sonucunda çocuğun bakım, koruma, eğitim, sağlık gibi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ödenir.

İştirak nafakası, çocuğun 18 yaşını doldurması veya mahkeme kararıyla ergin kılınması durumunda sona erer. Ancak, çocuk ergin olsa dahi eğitim hayatına devam ediyor ve öğrenimini sürdürüyorsa, örneğin üniversitede okuyorsa, iştirak nafakasının ödenmesi devam eder. Bu durumda, nafakanın süresi, çocuğun öğrenimini tamamlamasına kadar devam eder.

Çocuğun öğrenimini tamamlaması, üniversite eğitimini tamamlaması anlamına gelir ve öğrencinin mezun olmasından sonra iştirak nafakası ödenmez. Ancak, öğrenci mezuniyetini ertelerse veya öğrenimini belirli bir süre daha sürdürürse, iştirak nafakası bu süre boyunca devam eder.

İştirak nafakası miktarı, çocuğun ihtiyacına, nafaka ödeyecek kişinin maddi durumuna ve diğer faktörlere göre belirlenir. Mahkeme kararıyla belirlenen nafaka miktarı, belirli aralıklarla yeniden değerlendirilebilir ve değiştirilebilir.

Aile hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz. ” İştirak nafakası nedir, iştirak nafakası hesaplama, iştirak nafakasının kaldırılması ve iştirak nafakası ne zaman sona erer ” konuları hakkında daha detaylı bilgi için bize iletişim bölümündeki telefon numarası üzerinden ulaşabilirsiniz.

SIK SORULAN SORULAR