İsticvap, hukuk sistemlerindeki mevcut bir terimdir. Dava sürecinde dava tarafı olan birinin kendi aleyhine olan hususlar hakkında mahkeme tarafından sorgulanması veya dinlenmesi anlamına gelmektedir. Bu terim, Arapça kökenli olup “sorgulama” manasına gelmektedir. İsticvap, bir hukuki sürecin önemli bir parçasıdır ve hukukun adil işlemesini sağlamak amacıyla kullanılır. İşte bu kavramın daha ayrıntılı açıklaması:
- Tanım ve Köken: İsticvap terimi Arapça kökenli bir kavramdır ve “sorgulama” veya “cevap verme” anlamına gelir. Hukuk sistemlerinde, dava sürecindeki önemli bir adımı ifade etmek için kullanılır.
- Hukuki Dayanağı: İsticvap kavramı, Türkiye’deki Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 169. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, hakim, kendiliğinden veya tarafların talebi üzerine, dava tarafının isticvabına karar verebilir.
- Amaç: İsticvap işlemi, dava sürecinin adil bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla kullanılır. Bu işlem, dava tarafının kendi aleyhine olan iddialar hakkında açıklamalarda bulunmasını veya sorgulanmasını içerir. Bu sayede mahkeme, daha fazla kanıt toplama ve doğru bir karar verme şansına sahip olabilir.
- İsticvap Konusu: İsticvap usulünün konusu, davanın temelini oluşturan vakıalar ve bu vakıalarla ilgili hususlardır. Yani, dava tarafının kendi aleyhine olan iddialar hakkında bilgi vermesi veya sorgulanması gereken konular, isticvap işleminin odak noktasını oluşturur.
- Uygulanma Şartları: İsticvap uygulanabilmesi için belirli şartların oluşması gereklidir. Bu şartlar, mahkeme tarafından dava tarafının kendi aleyhine olan iddialar hakkında sorgulanmasının gerektiğini göstermelidir. Ancak her durumda, mahkemenin dava tarafını sorgulaması isticvap anlamına gelmez; belirli şartların karşılanması gereklidir.
- Hakimin Yetkisi: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre, hakim, isticvap işlemine karar verebilir. Bu karar, mahkemenin dava sürecinin adaletli ve şeffaf bir şekilde işlemesini sağlama amacı taşır.
Sonuç olarak, isticvap, dava sürecinin adil bir şekilde işlemesini sağlayan bir hukuki terimdir. Bu işlem, dava tarafının kendi aleyhine olan iddialar hakkında mahkeme tarafından sorgulanmasını veya bilgi vermesini içerir. İsticvap, hukuki adaletin sağlanması ve doğru kararların verilmesi için önemli bir araçtır.
İSTİCVAP ŞARTLARI NELERDİR?
| İsticvap Şartları | Açıklama |
|---|---|
| Uygulama İlkesi | Taraflarca getirilme ilkesine tabidir. Re’sen araştırma ilkesine tabi davalarda kullanılamaz. |
| İsticvap Konusu | Sadece davanın tarafı olan kişinin kendi aleyhine olan maddi konular hakkında isticvap edilebilir. |
| İsticvap Edilecek Kişi | Vekil olsa bile, isticvap edilecek kişi bizzat dinlenir. Avukat, cevap veremez veya yardım edemez, ancak davanın aydınlanması için gerekli soruları hakimden isteyebilir. Tüzel kişi ise temsil yetkisine sahip olan kişi dinlenir. |
| Yemin Kullanımı | İsticvap sırasında yemin verdirilemez. |
| Zabıt Katibi Şartı | İsticvap sırasında zabıt katibinin bulunması gereklidir. |
| Yazılı Not Kullanımı | İsticvap edilecek kişi, mahkemenin izni olmadıkça yazılı not kullanamaz. |
| Tanıkların Hazır Bulunması | İsticvap sırasında tanıklar hazır bulunamazlar. |
Bu tablo, isticvapın uygulanması için gereken koşulları ve kısıtlamaları özetlemektedir. İsticvap sürecinin dava tarafı için nasıl işlediği ve hangi şartların geçerli olduğu hakkında bilgi verir.
İSTİCVAP NASIL OLUR?
| İsticvap Süreci | Açıklama |
|---|---|
| Karar Verme | Tarafın isticvap edilmesine mahkeme tarafından resen veya talep üzerine karar verilir. |
| Davetiye Gönderme | İsticvap olunacak kişiye davetiye gönderilerek mahkemeye çağırılmaktadır. |
| Mahkeme Sorgusu | İsticvap davetiyesi üzerine mahkemeye gelen taraf, hakim tarafından bizzat sorgulanır. |
| Vekil Katılımı | İsticvap olunan tarafın vekili varsa, vekil sorgu sırasında sorulan sorulara cevap veremez ve yardım edemez. |
| İsticvap Soruları | Vekil, davanın aydınlanması için gerekli gördüğü hususların müvekkiline sorulmasını hakimden isteyebilir. |
| Tarafların İsticvap İsteği | Diğer taraf veya vekili de soru sorulmasını hakimden isteyebilmektedir. |
| Tutanak Düzenleme | İsticvap olunan kişi tüm sorulara cevap verdikten sonra mahkemece bir tutanak düzenlenir. |
| Tutanak İmzalama | Düzenlenen tutanak iki taraf önünde okunduktan sonra hakim, zabıt katibi ve isticvap olunan kişi tarafından imzalanır. |
| İsticvap Sürecinin Sonu | İsticvap bu aşamada sona erer. |
(etiket : isticvap nasıl olur , zabıt katibi )
İSTİCVAP DAVETİYESİ NEDİR?
İsticvap Davetiyesi İçeriği:
- Tarafların Mahkemeye Çağrılması: Mahkemece, isticvap edilmesine karar verilen kişiye isticvap davetiyesi gönderilir. Davetiye ile belirlenen gün ve saatte mahkemede bizzat hazır bulunması gerektiği bildirilir.
- İsticvap Konusu Vakıalar: Davetiye, isticvap konusu olan vakıaları içermelidir. Yani, davada tartışılan ve isticvap edilmesi gereken konular davetiye ile açıkça belirtilir.
- Cevap Verme Zorunluluğu: Davetiye, isticvap edilecek kişiye, davet edildiği tarihte mahkemeye gelmez veya gelip de hakim tarafından sorulan sorulara cevap vermezse, bu durumda sorulan soruların kabul edileceğini ihtar eder. İsticvap davet edilen kişi, cevap verme yükümlülüğü altındadır.
- Vekil ile Temsil Durumu: Dava tarafı vekil ile temsil ediliyorsa dahi, isticvap davetiyesi tarafın kendisine bizzat tebliğ edilir. Yani, davetiye vekile değil, doğrudan davada taraf olan kişiye iletilir.
Sonuçlar:
- Davetiye ile çağrılan taraf, mahkemeye gelmez veya gelip de hakim tarafından sorulan sorulara cevap vermezse, bu durumda mahkemece sorulan vakıaları kabul etmiş sayılır.
- Kabul edilen vakıalar, artık çekişmeli olmaktan çıkar ve karşı tarafça kabul edilmiş sayılır. Bu durumda, ileri sürülen vakıaların doğruluğu karşı tarafça kabul edildiği için ispat etme gerekliliği ortadan kalkar.
İsticvap davetiyesi, mahkemeye gelmeme veya cevap vermeme durumunda davada taraf olan kişinin kendi aleyhine sonuçlar doğurabilecek önemli bir hukuki belgedir. Bu belge, isticvap sürecinin başlangıcını ve sonuçlarını açıkça bildirir.
Benzer Yazılar:
