İskan Nedir, Nasıl Alınır?

İskan veya yapı kullanma izni, belediyeler tarafından bir yapının tamamlanmasının ardından, o yapının kullanılması için verilen resmi izin belgesidir. Bu izin, yapının inşa ruhsatına ve ilgili mevzuata uygun şekilde inşa edilip edilmediğini denetleyen bir süreçtir. İskan belgesi, yapının hem güvenlik hem de çevreye uygunluk açısından kullanılabilir olduğunun onayını ifade eder. Yapı sahiplerinin, bir binayı veya yapıyı kullanılabilir hale getirebilmeleri için bu belgeyi almaları zorunludur.

Yapı kullanma izni, yalnızca yapının tamamlanması sonrası verilmekle birlikte, bazen yapının yalnızca kısımları için de verilebilir. Örneğin, binanın bazı bölümleri bitmişse, o bölümler için de ayrı bir izin verilebilir. İskan izni almak, yapının her türlü yasal yükümlülüklerini yerine getirdiğinin ve kullanıma uygun olduğunun belgesidir. İmar Kanunu çerçevesinde bu süreç, belirli kurallar ve düzenlemelerle denetlenir.

İskan (Yapı Kullanma İzni) Süreci

İskan izni alma süreci, belediyelerin ve valiliklerin belirlediği prosedürlere dayanır. Yapı Kullanma İzni (İskan) başvurusu yapmak için belirli adımların izlenmesi gerekmektedir:

1. Başvuru Yapma
   Yapı sahibi, inşaatı tamamlanan yapıyı kullanabilmek için belediyeye başvurur. Başvuru sırasında, yapının inşaat ruhsatı ve ekleri ile yapılan yapının uygunluğu gösterilir.
2. Denetim ve İnceleme
   Belediye veya valilik, başvuruya göre yapılan yapının inşaat ruhsatı ile uyumlu olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca, yapının fenni açıdan kullanılmasına engel olup olmadığına da bakılır. Yapının tüm standartlara, güvenlik ve çevre düzenlemelerine uygun olup olmadığı tespit edilir.
3. İzin Verilmesi
   Eğer denetim olumlu sonuçlanırsa, belediye veya valilik, yapının kullanıma uygun olduğuna dair iskan belgesini düzenler. İskan belgesi, yapının tamamının veya kısmi olarak kullanıma açılmasını sağlar.

İskan Alınmaması Durumunda Ne Olur?

Yapı kullanma izni (iskan) alınmadan, inşa edilen yapının kullanılmaya başlanması yasal değildir. İskansız bir yapının kullanılması, ciddi yasal sorunlara yol açabilir. Belediyeler ve valilikler, iskan başvurularını en geç 30 gün içinde sonuçlandırmak zorundadır. Bu sürenin sonunda, başvuru sonuçlanmazsa, yapı otomatik olarak kullanıma açılmış sayılır. Ancak, bu durum yalnızca yasal bir engel olmadığı ve yapı güvenliği açısından sakınca bulunmadığı takdirde geçerlidir.

İskan alınmadığı takdirde, yapı sahibinin karşılaşacağı sonuçlar şunlar olabilir:

• Para Cezaları ve Yasal Sorumluluk
  İskansız yapılar için yapılacak her türlü kullanma, çeşitli idari para cezaları ve yaptırımlarla sonuçlanabilir.
• Elektrik, Su ve Diğer Hizmetlerin Kesilmesi
  Belediyeler veya ilgili kurumlar, iskan belgesi olmayan bir yapıya temel kamu hizmetlerini sağlamakta isteksiz olabilirler. Bu nedenle, elektriğin, suyun ve diğer hizmetlerin verilmesi engellenebilir.
• İnşaatın Yıkılması
  İskansız yapılar, belediye tarafından yıkılabilir ve bu durum, ciddi mali kayıplara yol açabilir.

İskan (Yapı Kullanma İzni) ve Vergi Yükümlülükleri

İmar Kanunu’na göre, iskan belgesinin alınması, yapı sahibini vergi, harç ve diğer yasal yükümlülüklerden kurtarmamaktadır. Yapı sahibinin, ilgili belediye ve diğer kamu kurumlarına vergi, harç ve benzeri ödemeleri yapmaya devam etmesi gerekmektedir. İskan belgesi yalnızca yapının kullanıma uygun olduğunu gösteren bir belgedir, fakat yapının mali yükümlülüklerini yerine getirmekten muafiyet sağlamaz.

İskan (Yapı Kullanma İzni) Almanın Önemi

Yapı kullanma izni, bir yapının yasal olarak kullanılabilir olduğunu gösteren en önemli belgedir. Hem yapının güvenliği açısından hem de çevre düzenlemeleri açısından bu izin hayati öneme sahiptir. İskan belgesi, yapının inşaat ruhsatına ve mevzuata uygun olarak tamamlandığını ve yapı sahibinin kanuni sorumluluklarını yerine getirdiğini doğrular. Yapı kullanma izni (iskan) belgesi alınmadan bir yapının kullanılması, başta güvenlik problemleri olmak üzere, çeşitli yasal sıkıntılara neden olabilir.

İskan Başvurusu ve Süresi

İskan başvurusu yapıldıktan sonra, belediyeler ve valilikler bu başvuruyu en geç 30 gün içinde sonuçlandırmak zorundadır. Bu süre zarfında, yapının tüm denetimleri tamamlanarak başvuru sahibine izin verilmesi gerekir. Aksi takdirde, 30 gün sonunda yapı otomatik olarak kullanılabilir sayılır. Ancak, yapı güvenliği ve yasal durum açısından bu durumun izlenmesi ve kontrol edilmesi gereklidir.

İskan (yapı kullanma izni), inşa edilen bir yapının resmi olarak kullanılabilmesi için gerekli olan önemli bir belgedir. Hem güvenlik hem de çevre düzenlemeleri açısından yapılan bu denetim, yapının yasal olarak kullanılması için önemlidir. Yapı sahiplerinin, yapılarının tamamlanmasının ardından iskan başvurusu yaparak, bu izin belgesini almaları gerekmektedir. İskan alınmadan yapılan kullanımlar, yasal sorunlara ve para cezalarına yol açabilir. Bu nedenle, inşaat projelerinde yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi büyük önem taşır.

İskan Alınmazsa Ne Olur?

İskan, bir yapının kullanılabilir olduğunun resmi bir onayını temsil eder ve genellikle yapının tamamlanmasından sonra alınır. İmar Kanunu uyarınca, bir yapı tamamlanıp kullanıma açılmadan önce belediyeler veya valiliklerden iskan izni alınması gerekmektedir. İskan alınmazsa, hem yapının kullanılabilirliği hem de yapı sahibinin karşılaşacağı yasal sorumluluklar ciddi şekilde etkilenebilir. Bu yazıda, iskan alınmaması durumunda karşılaşılabilecek sonuçlar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

1. Elektrik, Su ve Diğer Hizmetlerin Kesilmesi

İskan izni alınmayan yapılar, inşaat tamamlandığında, kullanıma açılmadan önce gerekli resmi izinlerin alınması gerekmektedir. İskan alınmadığı sürece, bu yapıların elektrik, su, kanalizasyon ve diğer kamu hizmetlerinden yararlanması mümkün olmayacaktır. Ancak, iskan belgesi alınan bağımsız bölümler bu hizmetlerden faydalanabilir.

Örneğin, bir apartman dairesi için iskan alınmışsa, o daireye elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerin verilmesi sağlanabilir. Ancak, diğer kısımlar için iskan alınmadığı sürece, bu tür hizmetlerden yararlanılamaz. Bu durum, hem yapı sahibini hem de orada ikamet edecek kişileri zor durumda bırakabilir.

2. Ruhsatsız Yapıların Durumu

3195 sayılı İmar Kanunu uyarınca, yapıların inşasına başlamak için öncelikle inşaat ruhsatı alınması zorunludur. Ruhsatsız bir yapının inşa edilmesi, yasal olarak geçerli değildir. İmar Kanunu’na aykırı bir şekilde inşa edilen yapılar, belediyeler veya valilikler tarafından tespit edildiğinde derhal durdurulmakta ve mühürlenmektedir. Böyle bir durumda, inşaatın devam etmesi yasaklanır.

Eğer ruhsatsız bir yapının varlığı tespit edilirse, belediye veya valilik, bu durumu derhal tespit eder ve yapı mühürlenir. İmar mevzuatına aykırı yapıların tapu kayıtlarında yer alması gerekmektedir. Belediye veya valilik, tapu dairesine yazılı bildirimde bulunarak, ilgili kaydın tapu beyanlar hanesine işlenmesini sağlar. Bu bildirim yapılmadan, bu kaydın kaldırılması mümkün değildir.

3. Yapının Yıkılma Riski

İskan alınmayan ve ruhsat ve projelere aykırı olarak inşa edilen yapılar, belediyeler tarafından yıkılabilir. Belediyeler, ruhsatsız veya imara aykırı inşa edilen yapıları yıkma hakkına sahiptir. Yıkım, inşaatın durdurulması ve mühürlenmesinin ardından yapılabilir.

Yıkım işlemi, ciddi mali kayıplara yol açabilir ve yapı sahibi için büyük bir ekonomik zarara neden olabilir. Ayrıca, yıkım işlemi sırasında ortaya çıkabilecek ek maliyetler, tüm yapı sahipleri için bir yük oluşturabilir. Bu nedenle, iskan izni alınmadan inşaata devam edilmesi ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir.

4. Tapu Kayıtlarında Aykırılık

İmar Kanunu’na aykırı yapılan yapılarla ilgili belediye tarafından bir ihbar yapıldığında, bu durumun tapu kayıtlarına işlenmesi gerekmektedir. İlgili belediye, tespit edilen aykırılığı tapu dairesine bildirir ve bu kayıt beyanlar hanesine kaydedilir. Tapu dairesine bildirilen bu aykırılık, tapu kaydında yer alacak ve gayrimenkulün satışında önemli bir engel oluşturacaktır.

Beyanlar hanesinde yer alan bir aykırılık, ancak ilgili yapı belediye tarafından uygun hale getirilip bildirim yapılmadığı sürece kaldırılamaz. Bu durum, tapu kaydında da kalıcı bir engel oluşturur ve mülkün el değiştirmesini zorlaştırabilir.

5. Yapı Tatil Zaptı

İmar Kanunu’na aykırı bir yapı tespit edildiğinde, belediye veya valilik, inşaatı durdurmak için bir yapı tatil zaptı düzenler. Bu zabıt, yapının yerinde asılır ve yapı sahibine tebliğ edilir. Yapı tatil zaptı, inşaatın durdurulması ve bu duruma uymamanın cezaî sorumluluk doğuracağını ifade eder.

Ayrıca, yapı tatil zaptı mahalle muhtarına da bildirilir ve bir nüshası da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne gönderilir. Bu tebligat, inşaat sahibine resmi olarak bildirilmiş sayılır ve yasal süreç başlar.

6. Yasal Cezalar ve Yükümlülükler

İskan alınmayan yapılar için cezai yaptırımlar uygulanabilir. Belediyeler ve valilikler, iskan belgesiz yapılar için idari para cezaları uygulayabilir. Bu cezalar, yapı sahibinin yasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda belirli miktarlarda olabilir.

Ayrıca, yapının ruhsatsız inşa edilmesi durumunda, yapı sahibine yıkım emri verilebilir ve inşaatın daha fazla ilerlemesine izin verilmez. Yıkım işlemi, ek maliyetler ve cezalarla birlikte, yapının sahibi için büyük bir sorumluluk yükler.

Sonuç

İskan (yapı kullanma izni) alınmayan bir yapının kullanımı, ciddi yasal sorunlara yol açabilir. Yapının elektrik, su ve diğer kamu hizmetlerinden yararlanamaması, yapının ruhsatsız inşa edilmesi nedeniyle mühürlenmesi ve yıkılma riski, tapu kayıtlarında aykırılıklar ve hukuki cezalar bu durumun en önemli sonuçlarıdır. Yapı sahiplerinin, inşaatlarını tamamladıktan sonra mutlaka iskan başvurusu yaparak, bu yasal süreçleri tamamlamaları gerekmektedir. Aksi takdirde, hem mali hem de hukuki açıdan ciddi sorunlarla karşılaşabilirler.