İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE FESHİ

İş akdi işçi ve işveren arasında kurulan ve her iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. İş sözleşmesinde işçi sözleşme konusu işi yapmayı üstlenirken ; işveren yapılan iş karşılığına belirli bir ücret ödeme borcunu üstlenmektedir. Ancak hiçbir sözleşme sonsuza kadar sürmez. İş sözleşmesi de gerek işçi gerekse de işveren tarafından sonlandırılabilen bir sözleşmesidir. Uygulamada en sık aldığımız sorulardan biri iş sözleşmesinin feshi halinde kıdem tazminatına hak kazanılıp kazanılmayacağıdır. Belirtmemiz gerekir ki iş akdinin feshi sonunda işçi kıdem tazminatına hak kazanmak istiyorsa ; iş akdini ya işçinin haklı nedenle feshi ya da işverenin geçerli veya haksız fesih yapması gerekir. Başka bir deyişle işçi her fesih sonucu kıdem tazminatına hak kazanmaz. İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için belirli şartların sağlanmış olması gerekir. Haklı nedenle fesih ve haklı fesih sebepleri hakkında detaylı bilgi için bu yazımızı okuyabilirsiniz.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi Sebepleri

İşçinin iş akdini haklı nedenle feshetmesi ve bunun sonucunda kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için fesih sebebinin kanunda sayılan hallerden birine girmesi gerekmektedir.

4857 Sayılı İş Kanunu’nun “İşçinin İş Akdini Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı” başlıklı 24. Maddesi iş akdinin işçi tarafından haklı nedenle feshi sebeplerini tek tek saymıştır.

• İşçi kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş akdini sona erdirmek istiyorsa; fesih sebebinin mutlaka bu kanun maddesinde sayılan hallerden birine girmesi gerekecektir.
• Bu haller kanunda sınırlı şekilde sayılmıştır. Kıyas veya yorum yoluyla bu maddenin genişletilmesi mümkün değildir.
• Aşağıda başlıklar halinde işçinin haklı nedenle feshi sebepleri incelenecektir.

Sağlık Sebepleriyle Fesih

4857 Sayılı Kanun’unun 24 maddesinin ilk fıkrası işçinin iş akdini sağlık sebepleri ile feshini düzenlemektedir. Maddeye göre ;

• İş akdinin konusu olan işin yapılması, mevcut işin niteliğinden kaynaklanan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlike oluşturursa,
• İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan görüşmek durumunda olduğu işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa

işçi iş akdini sağlık sebeplerine dayanarak haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Sağlık sebepleri ile feshe bir örnek vermemiz gerekirse ; ağır metal sanayinde ortamda bulunan metal tozları karaciğer rahatsızlığı bulunan kimseler için hayati risk oluşturabilmektedir. Bu sebeple yapılan fesih haklı nedenle fesih sebebi oluşturacak ve fesih neticesinde işçi kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.

Ahlak Ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık Sebebiyle Fesih

İş Kanunu’nun işçinin haklı nedenle feshini düzenleyen 24. Maddesinin ikinci fıkrası ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık sebebiyle feshi düzenlemiştir. Maddenin ilgili kısmı aynen aşağıdaki gibidir ;

a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.
d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa

Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık sebebiyle fesih uygulamada en sık karşılaşılan fesih sebeplerindendir. Kanun koyucu oldukça ayrıntılı bir şekilde düzenlediği madde ile işçinin şeref ve onuru ile iyi niyetini korumuştur. Özellikle (b) , (c) ve (d) bendinde işçinin iş yerinde ; şeref, onur ve haysiyeti korunmuş ; ahlaka aykırı bir davranışla karşılaşması halinde işçi iş akdini derhal fesih hakkı tanınmıştır. Fıkranın (a) , (e) ve (f) bendinde ise iş sözleşmesinin esaslı noktalarında aldatma veya işverenin temel borcu olan ücretin gereği gibi ödenmemesi halinde işçiye haklı nedenle fesih imkanı tanınmıştır. Özellikle ücretin gerektiği gibi ödenmemesi hali uygulamada çok sık karşılaşılan durumlardandır. İşçiye ücretinin sürekli geç ödenmesi, elden ödeme yapılması, fazla mesai ve ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi , sigorta primlerinin gerektiği şekilde ödenmemesi gibi haller örnek olarak sayılabilir.

Zorlayıcı Sebepler İle Fesih

Kanunun son fıkrası iş akdinin zorlayıcı sebepler ile feshi halini düzenlemiştir. Buna göre iş yerinde bir haftadan uzun süre ile işin durmasına sebep olacak zorlayıcı bir durum ortaya çıkarsa işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi Sonuçları

İşçinin Haklı Nedenle Feshi Kıdem Tazminatı

İşçi usulüne de uygun olmak kaydıyla yukarıda sayılan hallerden biri sebebiyle iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanacaktır. aklı nedenle feshin en önemli sonucu budur. Tabi işçinin kıdem tazminatına hak kazanması için iş akdinin haklı nedenle feshi tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda işçinin o iş yerinde veya aynı işverene ait başka işyerlerinde toplam bir yıllık çalışmasının olması gerekir.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi İşsizlik Maaşı

İşsizlik maaşı alınması için işçinin fesihte bir kusurunun bulunmaması gerekir. İşçinin haklı nedenle iş akdinin feshi halinde işçinin kusursuz olduğu kabul edilmektedir. Bu sebeple iş sözleşmesi işçi tarafından haklı nedenle feshedildiğinde işçi işsizlik maaşı alabilecektir.

İşçi İş Akdini Haklı Nedenle Nasıl Fesheder?

İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshinde Usul

Kural olarak işçinin iş akdini haklı nedenle feshi bir şekle bağlanmamıştır. Bu sebeple işçi yazılı veya sözlü olarak iş akdini haklı nedenle feshettiğini işverenine bildirebilmektedir. Ancak işçinin hak ve alacaklarının tamamını veya bir kısmını dava yolu ile talep etmek zorunda kalması halinde ; haklı feshin ispatı gerekeceğinden feshin mutlaka noter kanalıyla bir ihtarname çekilerek yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla her ne kadar bir şekil şartı kanun koyucu tarafından öngörülmese de ispat açısından kolaylık sağlaması için ihtarname çekilmesi son deerec mühimdir.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi İhtarname Örneği

… NOTERLİĞİNE,

İHTARNAME

KEŞİDE EDEN : İSİM, SOYİSİM, TC Kimlik No

ADRESİ : ……………………………………………………………

MUHATAP VEYA MUHATAPLAR : …………………………………………………………….

ADRESİ : ……………………………………………………………..

KONU : Aşağıdaki hususların muhataplara ihtarından ibarettir.

Sayın Muhatap;

1- İhtarnamenin birinci bölümünde söz konusu ihtarnameyi hangi sebep veya sebeplerle keşide etme gereği duyduğunuzu yazmanız gerekiyor. Özellikle iş akdinin yukarıda sayılan haklı sebeplerden hangisi dayanak alınarak feshedildiği mutlaka açıklanmalıdır. İhtarname; ilerleyen süreçte dava aşamasında da delil olarak kullanılacağından mümkün olduğunca özen gösterilerek hazırlanmalıdır. İhtarnamede dayanılan hukuki sebepler izah edilirken somut olaya uygun hukuki veriler kullanılmalıdır.

2- Daha sonra yapmanız gereken, ihtarnameye dayanak hak ve alacakların açıklamasını detaylı bir şekilde yapmaktır. Söz konusu hak ve alacaklarınızı yazarken mutlaka ihtarnameye konu olayda uzman bir avukattan yardım alınmalıdır. Diğer yazılarımızda da izah ettiğimiz üzere ihtarnameler dava aşamasında oldukça önemli delillerdir. Bu sebeple ihtarname düzenlerken hak ve alacakların detaylı bir hesaplaması yapılmadan yaklaşık tutarları yazmak dava aşamasında ciddi problemlere sebep olmaktadır.

3- İhtarnamenin sonunda ise yukarıda belirtmiş olduğunuz hak ve alacakları muhataptan istemeniz gerekir. Burada;

• kıdem tazminatı,
• kullanılmamış yıllık izin,
• ödenmemiş fazla mesai ücreti,
• Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Ücreti gibi hak ve alacaklar

kalem kalem belirlenmelidir. Buna ilaveten bu hak ve alacakların verilmemesi durumunda dava açılacağı ihtarı gerekmektedir.

İHTAR EDEN İMZA

Yukarıda kısaca belirttiğimiz üzere ihtarnamelerin avukat aracılığıyla hazırlanması , müvekkiller açısından daha avantajlı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Müvekkiller böylelikle yalnızca ihtarname keşide etmekle kalmayacak, hak ve alacaklarını da hesaplatma şansı da bulacakladır. Bunun yanında dava sonunda da olumsuz sonuç alma olasılığı ciddi bir şekilde azalacaktır.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi İhtarname Örneği Word

İHTARNAME ÖRNEĞİ VE İHTARNAMEYE CEVAP ÖRNEĞİ

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA

İSTİFA DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

KÖTÜ NİYET TAZMİNATI

KİRA ÖDEMEYEN KİRACIYI TAHLİYE

EVLİLİK İZNİ NEDİR? KAÇ GÜNDÜR?

DEVAMSIZLIK SEBEBİYLE FESİH