İDDET MÜDDETİ (SÜRESİ) NEDİR?

Boşanma davası sonucunda boşanmalarına karar verilen eşlerin yeni bir hayat kurmak istemesi kaçınılmazıdır. Bu durumda iddet müddeti gündeme gelir. Bu yazımızda ” iddet süresi, iddet müddetinin kaldırılması, iddet müddetinin kaldırılması dilekçesi, iddet süresi nedir ” gibi konular hakkında bilinmesi gerekenleri inceleyeceğiz.

Türk Medeni Kanunu’na göre, iddet müddeti, bir boşanma davası sonucunda evliliğin sona ermesi durumunda, kadının yeniden evlenmesine izin vermeden önce beklemesi gereken bir süredir. İddet müddeti, Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre ;

Kadın için bekleme süresi
Madde 132- Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.
Doğurmakla süre biter.
Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.

Aile hukuku ve boşanma davaları hakkında detaylı bilgi için bu yazılarımızı da mutlaka incelemenizi öneriyoruz:

İlgili yazılarımız ;

• İTİRAZIN KALDIRILMASI DAVASI 
• BOŞANMA DAVALARI
• ZİYNET EŞYALARININ (DÜĞÜN TAKILARININ) İADESİ DAVASI
• SÜT İZNİ NEDİR ?

İDDET MÜDDETİ NEDİR?

Medeni Kanun, boşanma davası sonucunda yeni bir hayat kurmak isteyen bireylerin tekrar evlenmesi için belirli bir süre beklemelerini gerektiren bir hüküm olan “idet müddeti”ni düzenlemektedir. Ancak bu süre sadece kadınlar için geçerlidir. Bu bekleme süresi, çocuğun menfaatini korumak amacıyla belirlenmiştir.

Kanun, iddet süresi ile birlikte muhtemel hamilelik durumunda doğacak olan çocuğun soy bağının tespit edilmesini de içermektedir. İddet müddeti içinde doğan çocuğun babası, annenin eski kocası olarak kabul edilecektir. Bu duruma “babalık karinesi” denir.

Babalık karinesi, boşanan kadının hamile kalması durumunda çocuğun soy bağını belirlemek için kullanılmaktadır. Çünkü boşanma sürecinde kadın, halen eski kocasının eşi olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla doğacak çocuk bu evlilikten doğmuş sayılmaktadır. Böylece, iddet süresi içinde doğan çocuğun babası, annenin eski kocası olarak kabul edilmektedir ve soy bağı bu şekilde tespit edilecektir.

Bu hüküm, çocuğun menfaatini ve doğru soy bağının belirlenmesini sağlamak amacıyla uygulanmaktadır. Medeni Kanun, iddet müddeti hakkında belirli süreler belirlemiştir ve bu süreler, boşanan kadının tekrar evlenmeden önce beklemesi gereken zamanı belirler.

Kısacası boşanma davası neticesinde yeni bir hayat kurmak isteyen kimselerin Medeni Kanuna göre tekrardan evlenmesi için belirli bir süre beklemeleri gerekmektedir. Bu bekleme süresine iddet müddeti denilmekte olup bu süre yalnızca kadınlar için geçerlidir. Kanunun iddet müddeti olarak belirli bir süreyi belirlemesinin nedeni çocuğun menfaatidir. Kanunda düzenlenen iddet müddeti ile birlikte boşanan kadının muhtemel hamilelik durumunda doğacak olan çocuğun soy bağının tespiti yapılmaktadır. Medeni Kanuna göre ; iddet müddeti içinde doğan çocuğun babası annenin eski kocasıdır. Bu duruma babalık karinesi denilmektedir.

İDDET MÜDDETİ SÜRESİ NEDİR?

Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesi şu şekildedir ;

”’Kadın için bekleme süresi
Madde 132- Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.”

Görüldüğü üzere Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesi, kadınlar için bekleme süresini düzenlemektedir. Maddede belirtilen hükme göre, evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden itibaren üç yüz gün geçmedikçe yeni bir evlilik yapamaz.

Bu hükümle amaçlanan, kadının hamile olma ihtimali durumunda doğacak çocuğun üstün yararı ve soy bağının tespitidir. Kanun koyucu, kamu düzenine ilişkin bir konu olan soy bağının kesin olarak belirlenmesini sağlamak için bu düzenlemeye yer vermiştir.

İddet süresi, boşanma sonrası kadının yeniden evlenme konusunda beklemek zorunda olduğu süreyi ifade etmektedir. Bu düzenleme, kadınların doğacak çocuklarının soy bağını kesin olarak tespit etmek ve çocuğun üstün yararını korumak amacıyla yapılmıştır. Özellikle hamile kadınların yeniden evlenmesi durumunda, çocuğun babasının kim olduğunun kesin olarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, kadınlar için bekleme süresi 300 gün olarak belirlenmiştir.

Ancak, iddet süresi kadının açacağı bir dava ile kaldırılabilmektedir.

Sonuç olarak, Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesi, kadınların bekleme sürelerini düzenleyen bir hükümdür. Hamile kadınların doğacak çocuğunun soy bağının kesin olarak tespit edilebilmesi için iddet süresi 300 gün olarak belirlenmiştir. Ancak, iddet süresi kadının açacağı bir dava ile kaldırılabilmektedir.

İDDET MÜDDETİ HESAPLAMA

Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinde belirtilen “evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün” ibaresindeki evliliğin sona ermesinden anlaşılması gereken boşanma kararının kesinleştiği tarihtir.

Boşanma davasında ilk derece mahkemesi tarafların boşanmasına karar vermiş ve bu karar taraflarca üst derece mahkemesine taşınmamışsa ya da kanun yolu hakkından feragat etmişse , taraflara karara itiraz için verilen sürenin dolması veya feragat edilen tarih ile birlikte karar kesinleşmiş olur.

Fakat taraflar karara itiraz etmiş ve kararı üst derece mahkemesine taşımışsa artık kararın kesinleşmesi için üst derece mahkemesinin kararının beklenmesi gerekir.

Kadının tekrardan evlenmesi için geçmesi gereken iddet müddetini hesaplarken de dikkate alınması gereken tarih boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Dolayısıyla 300 günün hesaplanmasında boşanma kararının kesinleşme tarihi dikkate alınacaktır.

İDDET MÜDDETİ İÇERİSİNDE DOĞUM YAPILMASI

“Babalık karinesi”, iddet müddeti içerisinde doğan çocuğun babasının, boşanılan eski eş olduğunu varsayan bir yasal kuraldır. Yani, boşanma sonrasında kadının iddet süreci içinde doğan çocuğun babasının, otomatik olarak eski eş olarak kabul edildiği bir varsayımdır. Ancak, bu karine kesin bir karine değildir. Aksi ispat edilebilmektedir.

Yani, iddet müddeti içerisinde doğan veya iddet müddeti içerisinde hamile kalınan çocuğun babasının, eski eş olduğunu reddetmek veya aksi ispat etmek mümkündür. Bu durumda, soybağının reddi davası adı verilen bir hukuki süreç başlatılacaktır. Bu davada babalık karinesinin aksinin ispatı talep edilebilecektir.

Soybağının reddi davası, çocuğun doğumundan itibaren belirli bir süre içinde, açılması gereken bir davadır.

• Bu dava ile, iddet müddeti içerisinde doğan çocuğun babasının gerçekten eski eş olmadığı,
• yani babalık karinesinin aksinin ispat edildiği iddia edilecektir.
• Eğer soybağının reddi davası sonucunda, babalık karinesinin aksinin ispat edildiğine karar verilirse,
• çocuğun gerçek babası olarak başka biri tespit edilmektedir ve babalık karinesi geçersiz kabul edilmektedir.

Sonuç olarak, babalık karinesi, iddet müddeti içerisinde doğan çocuğun babasının, boşanılan eski eş olduğunu varsayan bir yasal kuraldır. Ancak, bu karine kesin bir karine değildir ve aksi ispat edilebilecektir. Babalık karinesinin aksinin ispatı, soybağının reddi davası gibi hukuki süreçlerle mümkündür.

İDDET MÜDDETİ BİTMEDEN EVLENME

Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesi 300 günlük iddet müddeti bitmeden kadının evlenemeyeceğini belirtmiştir. Fakat kanunun 132. maddesinden sonra devam eden fıkralarında bu durumun istisnaları da düzenlenmiştir. Buna göre kanun;

• “Doğurmakla süre biter.”  şeklinde devam etmektedir.

Bu düzenlemeden anlaşılacağı üzere; kadın boşandıktan sonraki 300 günlük süre içerisinde doğum yaparsa; artık iddet süresi tamamlanmışdır. Bu durumda kadın sürenin bitmesini beklemeden evlenebilmektedir.

Yine kanun şöyle devam etmektedir;

“Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.”

İddet müddetinin bitmesi beklenmeksizin evlenmek isteyen kadın için iki hal daha düzenlenmiştir.

• Eğer boşanan eşler tekrardan birbirleri ile bu iddet süresi içinde evlenmek istiyorsa açılacak bir dava ile iddet süresi kaldırılabilmektedir.
• Ayrıca kadının bir başkası ile evlenmek istemesi halinde de gebe olmadığının mahkeme de ispatlanması halinde de bu iddet süresi yine mahkeme kararıyla kaldırılır.

Bu durumda da ; kadın iddet müddetinin bitmesini beklemeksizin yeniden evlenebilecektir. Belirtmemiz gerekir ki; iddet süresinin kaldırılması için tek başına kadının hamile olmadığının ispatı yeterli değildir. Bu hususta mutlaka konuya ilişkin dava açılması gerekmektedir.

BOŞANDIKTAN SONRA EVLENME SÜRESİ ERKEK

TMK’ya göre, erkeğin boşandıktan sonra yeniden evlenme süresi ile ilgili herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Yani, erkekler, boşandıktan hemen sonra yeniden evlenebilirler. TMK’ya göre erkekler için boşandıktan sonra yeniden evlenme süresi ile ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır, ancak kadınların iddet süreleri belirli durumlarda geçerli olmaktadır.

İDDET MÜDDDETİNİN KALDIRILMASI DAVASI

İddet müddetinin kaldırılması, boşanma davalarında, tarafların evliliklerinin sona ermesiyle başlayan ve belirli bir süre olan iddet sürecinin sona erdirilmesini talep eden bir davadır. Türk Medeni Kanunu’na göre, kadın eşin hamile olması durumunda veya doğan çocuğunun soybağının babaya ait olduğunun kesinleşmesi halinde iddet müddeti sona erer. Ancak, bu durumların mahkemede ispat edilmesi gerekmektedir.

İddet müddetinin kaldırılması için dava açılması gerekmektedir. Bu dava hasımsız olarak açılmaktadır, yani karşı tarafın dava sürecine dahil olma hakkı bulunmamaktadır. Ancak, davanın doğru bir şekilde ve eksiksiz olarak hazırlanması gerekmektedir. Bu nedenle, alanında uzman bir boşanma avukatından destek almak önemlidir.

Davanın içermesi gereken en önemli talep, iddet müddetinin kaldırılmasıdır. Ayrıca, davayı açan tarafın hamile olmadığının ispatını sağlayacak delillerin sunulması gerekmektedir. Bu deliller, tıbbi raporlar gibi belgeler olabilmektedir ve dava dosyasına eklenmelidir.

Dava sürecinde, ufak bir hata yapılması davanın reddedilmesine veya yargılamanın uzamasına sebep olabilecektir. Bu nedenle, davanın doğru bir şekilde hazırlanması, gerekli delillerin sunulması ve yasal prosedürlere uyulması büyük önem taşımaktadır. Alanında uzman bir boşanma avukatının rehberliği, davanın başarıya ulaşma şansını artırabilecektir.

• Sonuç olarak, iddet müddetinin kaldırılması için dava açılması gerekmektedir ve bu dava hasımsız olarak açılmaktadır.
• davanın doğru bir şekilde ve eksiksiz olarak hazırlanması,
• iddet müddetinin kaldırılması talebinin yanı sıra gerekli delillerin sunulması gerekmektedir.
• bu nedenle, alanında uzman bir boşanma avukatından destek almak önemlidir,
• çünkü davanın reddedilmesine veya sürecin uzamasına neden olabilecek hatalar yapılmaması gerekmektedir.

İDDET MÜDDETİNİN KALDIRILMASI DAVASI NE KADAR SÜRER?

İddet müddetinin kaldırılması davaları, diğer aile hukukuna ilişkin davalara kıyasla daha hızlı sonuçlanabilir. Bunun nedeni, iddet müddetinin belirli bir süreye tabi olmasıdır. Ayrıca dosyanın hızlı bir şekilde incelenerek karara bağlanması gerekliliğidir.

• Ancak, iddet müddetinin kaldırılması davalarının süresi,
• mahkemenin yoğunluğu ve
• dosyanın doğru takip edilip edilmediği gibi faktörlere bağlıdır.
• eğer mahkeme yoğun ise veya
• dosya doğru takip edilmiyor ve
• gereken evraklar tam olarak sunulmuyorsa, dava süreci uzayabilir.

Bu nedenle, dosyanın bir avukat tarafından takip edilmesi durumunda, süreç daha hızlı sonuçlanabilir. Avukat, dosyanın gereken evraklarının düzenlenmesi, mahkemeye gerekli dilekçeleri sunması ve duruşmalara katılım gibi süreçlerde yardımcı olabilir ve dosyanın daha etkili bir şekilde ilerlemesini sağlayabilir.

Bununla birlikte, iddet müddetinin kaldırılması davalarının süresi, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Dolayısıyla, dava süreci her durumda 15 gün ile 1 ay arasında sonuçlanmayabilir. Ancak avukatın dosyayı doğru ve etkili bir şekilde takip etmesi, sürecin hızlanmasına yardımcı olabilir.

İDDET MÜDDETİNİN KALDIRILMASI YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

İddet müddetinin kaldırılması davasında görevli mahkeme; Aile Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise kadının yerleşim yeri mahkemesidir.

BUTLAN NEDİR?

SIK SORULAN SORULAR

Aile hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz . Aile hukuku mevzuatına ise buradan ulaşabilirsiniz.