1. Görevsizlik veya yetkisizlik kararı nedir?
Görevsizlik veya yetkisizlik kararı, bir davanın yanlış bir mahkemede açıldığını ifade eder. Bu durumda, davanın konusu itibarıyla görevli mahkemeye ya da coğrafi yetki açısından yetkili mahkemeye gönderilmesi gerekmektedir.
2. Görevsizlik veya yetkisizlik kararından sonra ne yapılmalıdır?
Taraflardan biri, kararın kesinleştiği tarihten itibaren iki hafta içinde, kararı veren mahkemeye başvurarak dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmelidir.
Bu süre;
- Karar kesin ise: Karar verildiği tarihten itibaren başlar.
- Kanun yoluna başvurulmamışsa: Kanun yoluna başvurma süresinin dolduğu tarihte başlar.
- Kanun yoluna başvurulmuşsa: Bu başvurunun reddine ilişkin kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar.
3. Görevli veya yetkili mahkemeye başvuru yapılmazsa ne olur?
Eğer iki hafta içinde başvuru yapılmazsa, görevsizlik veya yetkisizlik kararı veren mahkeme, davanın açılmamış sayılmasına karar verir. Bu durumda dava sona erer ve aynı davanın tekrar açılması gerekebilir.
4. Görevli veya yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesi nasıl talep edilir?
Talep, kararın verildiği mahkemeye bir dilekçe ile yapılır. Dilekçede, dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesi talebi açıkça belirtilmelidir.
5. Dosya gönderildikten sonra yetkili mahkeme ne yapar?
Dosyanın gönderildiği mahkeme, dava dosyasını aldıktan sonra taraflara kendiliğinden davetiye gönderir. Bu davetiye ile taraflara duruşma günü ve diğer gerekli bilgiler bildirilir.
6. Görevsizlik veya yetkisizlik kararında hangi tarihler önemlidir?
Aşağıdaki tarihler, işlemlerin doğru şekilde yürütülmesi için büyük önem taşır:
- Kararın kesinleşme tarihi: Eğer karar, verildiği anda kesinleşmişse, bu tarihten itibaren süre başlar.
- Kanun yolu süresinin dolduğu tarih: Eğer kanun yoluna başvurulmazsa, süre buradan itibaren işlemeye başlar.
- Kanun yolu reddi kararının tebliğ tarihi: Eğer karar kanun yoluna taşınmış ve reddedilmişse, bu tarihten itibaren iki haftalık süre başlar.
7. Davanın açılmamış sayılması ne anlama gelir?
Davanın açılmamış sayılması, hukuken hiç açılmamış gibi işlem yapılması anlamına gelir. Bu durumda;
- Davanın taraflar arasında oluşturduğu sonuçlar ortadan kalkar.
- Harç ve masrafların iadesi mümkün olmaz.
- Davanın yeniden açılması gerekebilir.
8. Görevsizlik veya yetkisizlik kararlarına itiraz edilebilir mi?
Evet, bu kararlara karşı itiraz veya istinaf gibi kanun yollarına başvurulabilir. Ancak, kanun yoluna başvurulmuşsa ve reddedilmişse, süre tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar.
9. Görevsizlik veya yetkisizlik kararları en sık hangi durumlarda verilir?
Bu kararlar genellikle şu durumlarda verilir:
- Davanın, konusuna uygun olmayan bir mahkemede açılması (örneğin, iş davasının asliye hukuk mahkemesinde açılması).
- Coğrafi yetkinin yanlış belirlenmesi (örneğin, dava yer mahkemesi yerine farklı bir şehirde açılmışsa).