Evliliğe Engel Akrabalık Durumları:(SSS)

Evlilik, sadece iki kişinin birleşmesi değil, aynı zamanda toplumsal ve hukuki kurallara bağlı bir süreçtir. Türkiye’de bazı akrabalık durumları evliliğe engel olarak kabul edilir ve yasalarla sınırlandırılmıştır. Bu yazımızda, hangi hısımlık (akrabalık) ilişkilerinin evlenmeye engel olduğunu sıkça sorulan sorular (SSS) formatında ele alacağız.

1. Hangi Akrabalık Dereceleri ile Evlilik Yasaktır?

Türk Medeni Kanunu’na göre, üçüncü dereceye kadar (üçüncü derece dahil) akrabalık bağı bulunan kişiler evlenemez. Bu kapsamda şu kişilerle evlilik yasaktır:

• Birinci derece akrabalar:

• Anne ve baba

• Çocuklar

• İkinci derece akrabalar:

• Kardeşler (öz ve üvey)

• Dede, nine

• Torunlar

• Üçüncü derece akrabalar:

• Amca, dayı, hala, teyze

• Yeğenler

Ancak, dördüncü derece akrabalar arasında evlilik mümkündür. Örneğin, amca, dayı, hala ve teyze çocukları (kuzenler) evlenebilir.

2. Kuzenler Birbiriyle Evlenebilir mi?

Evet, kuzenler (amca, dayı, hala ve teyze çocukları) birbiriyle evlenebilir. Çünkü kuzenler dördüncü derece akraba olarak kabul edilir ve yasalarımızda bu evliliklere engel bir durum bulunmamaktadır.

Ancak, akraba evlilikleri genetik hastalık riskini artırabileceğinden, sağlık taraması ve genetik danışmanlık önerilmektedir.

3. Evlatlık ile Evlenmek Mümkün mü?

Hayır, evlatlık ile evlenmek yasaktır. Türk Medeni Kanunu’na göre:

• Evlat edinen ile evlatlık arasında evlilik yasaktır.

• Evlat edinenin altsoyu (çocukları, torunları) ile evlatlık evlenemez.

• Evlat edinenin üstsoyu (anne, baba, büyükanne, büyükbaba) ile evlatlık evlenemez.

Bu kurallar, biyolojik akrabalık olmasa bile aile bağlarının korunması amacıyla getirilmiştir.

4. Üvey Akrabalar Birbiriyle Evlenebilir mi?

Bazı durumlarda üvey akrabalar arasında evlilik mümkün olabilir. Ancak şu durumlarda yasaktır:

• Üvey anne veya üvey baba ile üvey çocuk evlenemez.

• Üvey kardeşler arasında evlilik yasaktır.

Ancak, eşlerin önceki evliliklerinden olan çocukları (üvey kardeşler) arasında biyolojik bir bağ yoksa ve kanunen bir engel bulunmuyorsa, evlenmeleri mümkündür.

5. Kayınvalide veya Kayınpeder ile Evlilik Mümkün mü?

Hayır, eşin anne ve babası ile evlilik yasaktır.

Örneğin, boşandıktan sonra:

• Erkek, eski eşinin annesi (kayınvalide) ile evlenemez.

• Kadın, eski eşinin babası (kayınpeder) ile evlenemez.

Bu kural, boşanmış olunsa bile eski aile bağlarının korunması amacıyla getirilmiştir.

6. Boşandıktan Sonra Kayınbirader veya Baldız ile Evlilik Mümkün mü?

Evet, boşandıktan sonra eski eşin kardeşiyle evlenmek mümkündür. Yani:

• Bir erkek, eski eşinin kız kardeşi (baldız) ile evlenebilir.

• Bir kadın, eski eşinin erkek kardeşi (kayınbirader) ile evlenebilir.

Ancak, bu tür evliliklerde aile içi ilişkiler dikkate alınmalı ve psikolojik etkileri göz önünde bulundurulmalıdır.

7. Evliliğe Engel Olan Akrabalık Durumu Hukuki Süreçte Nasıl İşler?

Eğer evlenmek isteyen çiftler arasında yasaklı bir akrabalık ilişkisi varsa, şu süreç izlenir:

1. Evlilik Başvurusunda Engel Tespiti: Belediyeye yapılan resmi nikah başvurusunda, kimlik belgeleri incelenerek akrabalık derecesi kontrol edilir.

2. Evlilik İptali: Eğer evlenme yasağı olan bir akrabalık durumu tespit edilirse, evlilik işlemleri iptal edilir.

3. Mahkeme Süreci: Eğer yasaklı bir akrabalık ilişkisine rağmen evlilik gerçekleşmişse, mahkeme kararıyla bu evlilik mutlak butlan (geçersizlik) kararıyla iptal edilir.

8. Akraba Evliliği Sağlık Açısından Riskli mi?

Evet, akraba evlilikleri genetik hastalıkların ortaya çıkma riskini artırır. Özellikle kuzenler arasında yapılan evliliklerde:

• Genetik hastalıkların çocuklara aktarılma olasılığı yüksektir.

• Orak hücre anemisi, Akdeniz anemisi (Talasemi) gibi kalıtsal hastalıkların görülme riski artar.

• Zeka geriliği, bağışıklık sistemi hastalıkları gibi sağlık sorunları daha yaygın olabilir.

Bu nedenle, akraba evliliği düşünen çiftlere genetik testler yaptırmaları ve genetik danışmanlık almaları önerilir.

9. Akraba Evliliği Yapan Çiftler İçin Genetik Testler Zorunlu mu?

Türkiye’de akraba evlilikleri için zorunlu bir genetik test bulunmamaktadır. Ancak bazı belediyeler ve sağlık kuruluşları, genetik tarama testleri yapılmasını önermektedir. Bu testler, doğabilecek çocuklarda genetik hastalık riskini belirlemeye yardımcı olur.

Akraba evliliği planlayan çiftler, devlet hastaneleri veya özel genetik danışmanlık merkezlerinde test yaptırabilirler.

10. Sonuç: Kimlerle Evlilik Yasaktır?

Özetlemek gerekirse, şu kişilerle evlenmek yasaktır:

✅ BİRİNCİ DERECE AKRABALAR:

• Anne, baba

• Çocuklar

✅ İKİNCİ DERECE AKRABALAR:

• Kardeşler

• Dede, nine

• Torunlar

✅ ÜÇÜNCÜ DERECE AKRABALAR:

• Amca, dayı, hala, teyze

• Yeğenler

✅ EVLATLIK VE ÜVEY YAKINLAR:

• Evlat edinen ile evlatlık

• Evlat edinenin altsoyu/üstsoyu ile evlatlık

• Üvey anne/baba ile üvey çocuk

✅ ESKİ EŞİN ANNE VE BABASI:

• Kayınvalide ile evlilik yasaktır.

• Kayınpeder ile evlilik yasaktır.

✅ DÖRDÜNCÜ DERECE AKRABALARLA EVLİLİK SERBESTTİR:

• Kuzenler evlenebilir.

Akraba evliliklerinde genetik hastalık riski göz önünde bulundurulmalı ve sağlık testleri yaptırılmalıdır. Sağlıklı bir evlilik için, hem yasal düzenlemeleri hem de sağlık faktörlerini dikkate almak büyük önem taşır.