Evlenmeye izin davası, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu çerçevesinde düzenlenmiş, reşit olmayan bireylerin belirli koşullar altında evlenebilmesini sağlayan hukuki bir süreçtir. Bu dava, 17 yaşını doldurmuş ancak henüz reşit olmamış kişilerin velilerinin veya vasilerinin evliliğe izin vermediği durumlarda, yahut 16 yaşını doldurmuş ancak 17 yaşını doldurmamış kişilerin olağanüstü şartlar nedeniyle evlenme talebiyle başvurdukları bir dava türüdür.

Evlenme Yaşı Kaçtır?

Türk Medeni Kanunu, evlenme yaşını kural olarak 18 olarak belirlemiştir. Ancak iki özel durum için istisnalar tanınmıştır:

1. 17 Yaşını Doldurmuş Kişiler: Bu kişiler, velilerinin veya vasilerinin izni ile evlenebilirler. Ancak bu izin verilmediğinde, birey mahkemeye başvurarak evlenmeye izin talebinde bulunabilir.
2. 16 Yaşını Doldurmuş Kişiler: Bu kişiler için evlenme, yalnızca olağanüstü bir halin varlığı ve mahkeme kararı ile mümkündür. Olağanüstü hal, genellikle kişinin evlilik dışında bir çözümü olmayan ciddi bir toplumsal, ahlaki ya da sağlık sorunu ile karşı karşıya olması durumlarını ifade eder.

Evlenme Yaşı : Olağan ve Olağanüstü Haller

Olağan Hal

17 yaşını doldurmuş bir kişinin evlenebilmesi için velisinin veya vasisinin rızası gereklidir. Ancak bu rıza verilmediğinde, kişi evlenmeye izin davası açabilir. Mahkeme, rıza verilmemesinin hukuki bir dayanağı olup olmadığını değerlendirir ve gerekirse bu izni mahkeme kararı ile sağlar.

Olağanüstü Hal

16 yaşını doldurmuş ancak 17 yaşını doldurmamış kişilerin evlenmesi yalnızca olağanüstü bir durumun varlığına bağlıdır. Bu durumda velinin veya vasinin izni aranmaz; doğrudan mahkeme kararı gereklidir. Mahkeme, somut olayın koşullarını değerlendirerek evlilik için gerekli izni verir veya reddeder.

Evlenmeye İzin Davasının Hukuki Dayanağı

Evlenmeye izin davaları, Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesi ve ilgili diğer hükümlerine dayanmaktadır. Bu hükümler, evlenme yaşına ilişkin esasları, olağan ve olağanüstü hallerde izlenecek prosedürleri ve mahkemenin takdir yetkisini düzenlemektedir.

Davanın Süreci

1. Dava Açılışı: Kişi, evlenmek için gerekli şartları taşıdığına dair delillerle birlikte yetkili aile mahkemesine başvurur.
2. Delillerin Sunulması: Mahkemeye, olağan ya da olağanüstü durumun varlığına ilişkin belgeler sunulur. Örneğin, sağlık raporları, sosyal inceleme raporları veya benzeri belgeler delil olarak kullanılabilir.
3. Mahkeme Kararı: Mahkeme, hem tarafları dinler hem de delilleri değerlendirir. Karar, somut olayın koşullarına bağlı olarak verilir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Delillerin Doğru Sunulması: Mahkemenin ikna olması için güçlü ve somut deliller sunulmalıdır.
• Usuli Hatalardan Kaçınma: Yanlış bir prosedür izlenmesi durumunda dava reddedilebilir veya süreç uzayabilir.
• Avukat Desteği: Sürecin doğru şekilde yürütülmesi ve hak kaybı yaşanmaması için uzman bir avukatla çalışılması önemlidir.

Önemli Notlar

• Mahkeme Kararı Olmaksızın Evlenme İmkansızdır: Özellikle 16 yaşında olan bir kişinin evlenmesi, yalnızca mahkeme izniyle gerçekleşebilir.
• Olağanüstü Halin İspatı: Olağanüstü bir halin varlığı, yalnızca genel bir beyana değil, somut kanıtlara dayandırılmalıdır.

Evlenmeye İzin Davasında Hukuki Danışmanlık ve Sonuç

Evlenmeye izin davaları, bireyin hayatında önemli bir dönüm noktasıdır ve geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle sürecin en başından itibaren hukuki danışmanlık alınması ve profesyonel destekle hareket edilmesi tavsiye edilir. Mahkemeye sunulacak belgelerin eksiksiz ve doğru olması, sürecin daha kısa sürede ve olumlu sonuçlanması açısından kritik öneme sahiptir.

Olağan Evlenme Nedir?

Olağan evlenme, Türk Medeni Kanunu çerçevesinde belirlenen genel kurallara uygun şekilde yapılan evlilikleri ifade eder. Bu tür evlilikler, bireyin yasal yaş sınırına ulaşması ve gerekli izinlerin sağlanması halinde gerçekleşir. Olağan evlenme, genellikle herhangi bir olağanüstü durum ya da mahkeme müdahalesi olmadan gerçekleşen evliliklerdir.

Olağan Evlenmenin Şartları

Türk Medeni Kanunu’na göre olağan evlenmenin gerçekleşmesi için bazı temel şartlar bulunmaktadır:

1. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma

Evlenmek isteyen kişinin ayırt etme gücüne sahip olması gereklidir. Ayırt etme gücü, kişinin kendi iradesiyle sağlıklı kararlar alabilme yeteneğidir. Akıl hastalığı ya da başka bir sebeple bu yetiden yoksun olan bireyler evlenemez.

2. Yaş Sınırı

Olağan evlenme için bireyin belirli bir yaşa ulaşmış olması şarttır:

• 18 Yaş ve Üzeri: 18 yaşını dolduran kişiler, herhangi bir izin almaksızın kendi iradeleriyle evlenebilirler.
• 17 Yaşını Doldurmuş Kişiler: 17 yaşını dolduran kişiler, velilerinin veya vasilerinin izniyle evlenebilirler. Bu durumda evlilik, olağan evlenme kapsamına girer.

3. Yasal Temsilci İzni

Eğer evlenecek kişi reşit değilse (17 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamışsa), velisinin veya vasisinin izni gereklidir. Bu izin, bireyin yasal haklarının korunmasını ve evlilik kararının desteklenmesini sağlar.

4. Kısıtlılık Durumu

Evlenecek kişi kısıtlıysa (örneğin, bir mahkeme kararıyla fiil ehliyeti sınırlanmışsa), evlilik için vasisinin izni gereklidir.

Kanuni Sınırlar

Türk Medeni Kanunu’na göre:

• 16 Yaşın Altında Evlilik: Kanunen kesinlikle yasaktır.
• 16-17 Yaş Aralığı: Olağanüstü hallerde mahkeme kararı ile evlilik mümkündür. Ancak bu durum olağan evlenme kapsamına girmez.
• 17 Yaş ve Üzeri: Veli veya vasi izniyle yapılan evlilikler olağan evlenme sayılır.

Olağan Evlenmenin Özellikleri

• Yasalara Uygunluk: Olağan evlenme, Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen genel evlilik kurallarına uygun şekilde gerçekleştirilir.
• İzin Prosedürleri: Reşit olmayan bireylerde gerekli izinlerin alınmasıyla sorunsuz bir şekilde gerçekleşir.
• Mahkeme Müdahalesine Gerek Olmaması: Olağan evlenmelerde mahkeme kararı ya da olağanüstü durum şartı aranmaz.

Olağan ve Olağanüstü Evlilik Arasındaki Farklar

Olağan Evlenmede Hukuki Danışmanlık

Olağan evlenme süreçlerinde genellikle bir sorun yaşanmaz. Ancak 17 yaşını dolduran kişilerin velisi veya vasisi izin vermediğinde süreç karmaşık hale gelebilir. Bu tür durumlarda hukuki destek almak, olası hak kayıplarını önlemek ve süreci doğru yönetmek için önemlidir.

Sonuç olarak, olağan evlenme, bireylerin yasal şartlara uygun şekilde evlilik gerçekleştirmelerini ifade eder. Yasal temsilci izni ve yaş sınırına dikkat edilmesi, hukuki bir sorunun önüne geçmek için kritik öneme sahiptir.

Olağanüstü Evlenme

Olağanüstü evlenme, bireyin 16 yaşını doldurmuş ancak henüz 17 yaşını tamamlamamış olması halinde ve belirli olağanüstü şartların mevcut bulunması durumunda gerçekleşebilir. Bu tür evlenme, ancak mahkeme kararıyla mümkün olur.

Olağanüstü Evlenme Nedir?

Olağanüstü evlenme, 16 yaşını doldurmuş bireylerin, olağanüstü bir durumun varlığı halinde mahkeme kararıyla evlenebilmesidir. Bu durum, kanunda açıkça tanımlanmamış olup, her somut olayın özelliklerine göre mahkeme tarafından değerlendirilir.

Hangi Şartlar Olağanüstü Hal Sayılır?

Kanun, hangi durumların olağanüstü hal olarak kabul edileceğine dair kesin bir liste sunmamıştır. Bu nedenle, her bir durumun olağanüstü olup olmadığına hakim karar verir. Ancak, Yargıtay içtihatları ve uygulamada yerleşmiş örneklerden yola çıkarak bazı durumların olağanüstü olarak değerlendirilebileceğini söyleyebiliriz:

• Hamilelik Durumu: Evlenmek isteyen bireyin hamile olması, en yaygın kabul gören olağanüstü haldir.
• Maddi Zorunluluklar:
  • Evlilikle birlikte kadının ailesine ekonomik destek sağlama imkanına kavuşması.
  • Maddi olarak zor durumda olan bireyin, evlilik sayesinde kendini idame ettirebilme durumuna gelmesi.
• Yoksulluk ve Bakımsızlık:
  • Evlenmek isteyen kişinin nişanlısı veya kendisinin öksüz, bakımsız, ve yoksul olması.
• Uluslararası Faktörler:
  • Evlenmek isteyen kişinin başka bir ülkeye taşınması ve gideceği ülkenin evlilik yaşının daha düşük olması.

Mahkeme Süreci

Olağanüstü evlenme talebi için bireyin mahkemeye başvurması gerekir. Sürecin aşamaları şu şekilde özetlenebilir:

1. Dava Açılması

• Davayı genellikle bireyin velileri açar.
• Eğer veliler dava açmazsa, çocuğun vasisi veya sosyal hizmetler kurumu bu davayı çocuğu temsilen açabilir.
• Dava, hasımsız olarak açılır.

2. Mahkemenin İncelemesi

• Mahkeme, olağanüstü halin varlığını somut deliller ışığında değerlendirir.
• Hakim, evlenmek isteyen bireyi, velilerini veya diğer ilgilileri dinler.
• Gerek görülürse, uzmanlardan (örneğin sosyal hizmet uzmanlarından) rapor alınır.

3. Hakimin Kararı

Hakim, tüm delilleri ve beyanları inceledikten sonra şu hususları değerlendirir:

• Olağanüstü halin varlığı
• Evliliğin birey için yarar sağlayıp sağlamayacağı
  Hakim, bu değerlendirme sonucunda evliliğe izin verebilir veya talebi reddedebilir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Görevli Mahkeme: Aile Mahkemesi
• Yetkili Mahkeme: Evlenmek isteyen bireyin yerleşim yerindeki aile mahkemesi

Olağanüstü Evlenme Talebinin Reddedilmesi

Mahkeme, olağanüstü halin olmadığına kanaat getirirse evlenme talebini reddeder. Bu durumda birey, kanunen evlilik yaşını doldurana kadar beklemek zorundadır.

Olağanüstü Evlenmede Hukuki Destek Almanın Önemi

Olağanüstü evlenme, hukuki açıdan oldukça hassas bir konudur. Bu süreçte:

• Hangi durumların olağanüstü hal sayılabileceğinin değerlendirilmesi,
• Somut delillerin hazırlanması,
• Mahkemeye sunulacak dilekçenin ve savunmaların titizlikle hazırlanması,
  büyük önem taşır. Bu nedenle, hukuki danışmanlık alınması sürecin sağlıklı ve hızlı ilerlemesi açısından faydalıdır.

Olağanüstü evlenme, yalnızca bireyin ciddi bir gerekçesi ve olağanüstü bir durumun varlığı halinde mümkün olabilir. Mahkeme, çocuğun yararını öncelikli olarak gözeterek karar verir. Bu süreçte doğru bir hukuki destek almak, bireyin haklarının korunmasını ve sürecin hatasız şekilde yönetilmesini sağlar.

EVLENMEYE İZİN DAVASI DİLEKÇE ÖRNEĞİ

… AİLE MAHKEMESİ SAYIN HAKİMLİĞİ’NE

DAVACI:
Adı ve Soyadı: [Davacı Adı Soyadı]
T.C. Kimlik No: [T.C. Kimlik Numarası]
Adres: [Davacının Adresi]

DAVALI:
Adı ve Soyadı: [İzni Vermeyen Yasal Temsilcinin Adı Soyadı]
T.C. Kimlik No: [T.C. Kimlik Numarası]
Adres: [Davalının Adresi]

KONU:
Evlenme izni verilmesi talebine ilişkindir.

AÇIKLAMALAR:

1. Müvekkil, [doğum tarihi] tarihinde doğmuş olup 17 yaşını tamamlamış ancak henüz 18 yaşını doldurmamıştır. Bu nedenle, Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesi gereğince evlenmesi için yasal temsilcisinin izni gerekmektedir.
2. Müvekkilin yasal temsilcisi [velinin/vasinin adı], müvekkilin [nişanlısının adı] ile evlenmesine haksız yere izin vermemektedir. [Neden iznin verilmediği, olayın ayrıntıları kısaca açıklanabilir.]
3. Müvekkil, [evlilik için gerekli gerekçeleri, tarafların uygunluğu ve evlenme isteğinin meşru nedenlerini açıklayın].
4. Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesi gereğince, yasal temsilcinin izni haksız yere verilmediğinde mahkeme kararı ile evlenmeye izin verilmesi mümkündür.
5. Bu bağlamda, müvekkilin yaşı, olgunluğu ve evlilik niyeti göz önüne alınarak, mahkemenizce evlenmesine izin verilmesini talep ediyoruz.

HUKUKİ DAYANAK:
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 124. ve ilgili maddeleri.

DELİLLER:

1. Müvekkilin nüfus kayıt örneği
2. Nişanlıya ait nüfus kayıt örneği
3. Tarafların ekonomik ve sosyal durumlarına ilişkin bilgi ve belgeler
4. Tanık beyanları (varsa)
5. Diğer deliller

SONUÇ VE TALEP:
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle, müvekkilin evlenmesi için gerekli olan iznin mahkemenizce verilmesine karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.

Saygılarımla,
Tarih: [Dilekçe Tarihi]

Davacı Adı Soyadı
[İmza]

Notlar:

• Davada profesyonel bir hukuki destek almak dilekçenin daha etkili hazırlanmasına yardımcı olacaktır.
• Dilekçeyi hazırlarken somut olaylara dair net açıklamalar yapılması mahkeme nezdinde önemlidir.
• Dilekçenin ekleri eksiksiz olmalıdır (nüfus kayıt örnekleri, ekonomik durum belgeleri, varsa nişan ve nişanlıya ilişkin belgeler).

Evlenmeye İzin Davasıyla İlgili Sık Sorulan Sorular ve Cevaplar

2. Evlenmeye izin davasını kim açabilir?

• Olağan evlenme durumunda: 17 yaşını doldurmuş birey, yasal temsilcisinin izin vermemesi halinde bu davayı kendisi açabilir.
• Olağanüstü evlenme durumunda: 16 yaşını doldurmuş bireyin velisi, vasisinin veya sosyal hizmetler kurumunun davayı açması mümkündür.

3. Evlenme yaş sınırları nedir?

• 18 yaşını dolduran herkes kendi rızasıyla evlenebilir.
• 17 yaşını dolduran kişiler, yasal temsilcilerinin izniyle evlenebilir.
• 16 yaşını dolduran kişiler ise ancak mahkeme kararıyla ve olağanüstü bir durum mevcutsa evlenebilir.

4. Evlenmeye izin davasında mahkeme hangi durumları olağanüstü hal olarak değerlendirir?

Kanunda olağanüstü haller açıkça belirtilmemiştir. Ancak Yargıtay kararlarına göre:

• Evlenmek isteyen kişinin hamile olması,
• Maddi koşulların evlilikle düzelecek olması,
• Ailevi ya da toplumsal baskılar,
• Kişinin başka bir ülkeye gitmesi ve o ülkenin evlilik yaşının daha düşük olması gibi durumlar olağanüstü hal olarak değerlendirilebilir.

5. Evlenmeye izin davası hangi mahkemede açılır?

Evlenmeye izin davası, davacının yerleşim yerindeki aile mahkemesine açılır. Aile mahkemesi yoksa asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla bu davaya bakar.

6. Evlenmeye izin davası ne kadar sürede sonuçlanır?

Bu dava, basit yargılama usulüne tabidir ve genellikle birkaç ay içinde sonuçlanır. Ancak mahkemelerin iş yüküne göre süre değişebilir.

7. Evlenmeye izin davasında hangi belgeler gereklidir?

• Davacıya ve nişanlısına ait nüfus kayıt örnekleri
• Yasal temsilciye dair bilgiler
• Olağanüstü durum varsa bunu kanıtlayan belgeler (örneğin, hamilelik raporu, ekonomik durum belgeleri)
• Tanık beyanları (varsa)

8. Evlenmeye izin davasında taraflar dinlenir mi?

Evet. Hakim, davacı, davalı (yasal temsilci) ve gerekirse diğer ilgilileri dinleyerek karar verir. Dosya üzerinden karar verilmesi mümkün değildir.

9. Yasal temsilci izni haksız olarak mı değerlendiriliyor?

Hakim, yasal temsilcinin izin vermeme gerekçelerini inceler. Bu gerekçeler haksız bulunursa evlenmeye izin verilir.

10. Evlenmeye izin davasında mahkeme kararı kesin midir?

Mahkeme kararı itiraza açıktır. Karar taraflara tebliğ edildikten sonra 2 hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir.

11. Evlenmeye izin davasında avukat tutulması zorunlu mudur?

Avukat tutulması zorunlu değildir. Ancak dava sürecinin karmaşıklığı ve olası hak kayıplarını önlemek için bir avukattan destek alınması önerilir.

12. Mahkeme evlenmeye izin vermezse ne olur?

Mahkeme evliliğe izin vermezse, kişi 18 yaşını doldurana kadar evlenemez. Söz konusu mahkeme kararına itiraz yolu açıktır.

13. Olağanüstü evlenme talebi reddedilirse tekrar dava açılabilir mi?

Olağanüstü evlenme için açılan davada, mahkemenin reddine neden olan koşullar değişirse, yeniden dava açılabilir.

14. Evlenmeye izin davasında nişanlı taraf rol oynar mı?

Evet, mahkeme, evlenecek iki tarafın uygunluğunu değerlendirirken nişanlı tarafın da beyanlarını dikkate alabilir.