İçindekiler
Davaların birleştirilmesi ve ayrılması HMK 166 ile 168 arasında düzenlenmiştir. Yasaya göre ayrı zamanlarda açılan iki dava arasında herhangi bir bağlantı varsa bu iki dava birleştirilmektedir. Davaların birleştirilmesi özellikle boşanma davaları ve ceza davalarında karşımıza çıkmaktadır. Bu yazımızda davaların birleştirilmesi müessesesini inceleyeceğiz.
BAĞLANTILI DAVALA NEDİR?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre ;
- aynı ya da birbirine benzer sebeplerden doğması
- veya biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda
iki dava arasında bağlantı var sayılmaktadır.
Örneğin , farklı nedenlerle açılan boşanma davaları birbirleri ile bağlantılı davalardır. Ya da davacı, asıl alacak davasından sonra faiz için de başka bir dava açarsa, bu davalardan biri hakkında verilecek hüküm diğerini etkileyeceği için iki dava birleştirilmektedir.
DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ USULÜ
a) Aynı mahkemede açılan davaların birleştirilmesi
Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılan davalar, aralarında herhangi bir bağlantı bulunması halinde , davanın her aşamasında, talep üzerine ya da kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilmektedir.
Birleştirme kararı en geç hüküm kuruluncaya kadar verilebilmektedir. Birleştirme kararını 2. davanın açıldığı mahkeme hakimi verir. İkinci mahkemece verilen birleştirme kararı diğer mahkemeyi yani ilk mahkemeyi de bağlar.
Davaların birleştirilmesi talebi, dilekçeyle yapılabileceği gibi duruşmada sözlü beyanla da yapılabilmektedir. Bu talep ileri sürüldükten sonra mahkeme iki dava arasında bağlantı olup olmadığına bakar.
Mahkeme, aralarında bağlantı bulunan davaların birleştirilmesine karar vermek zorunda değildir. Yani iki dava arasında bağlantı olsa bile hakim birleştirme kararı vermeyebilir.
Davaların birleştirilmesi kararı, nihai bir karar değildir. Bu sebeple bu karar tek başına istinaf edilememektedir. Ancak, hükümle birlikte istinaf edilebilmektedir. Davaların birleştirilmesi kararları bir ara karar niteliği taşıması dolayısıyla hakimin birleştirme kararından dönebileceğini de önemle hatırlatmamız gerekmektedir.
b) Aynı yargı çevresindeki iki ayrı mahkemede görülen davaların birleştirilmesi
Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk (örneğin , önce İstanbul 1.Tüketici Mahkemesinde, sonra da İstanbul 2. Tüketici Mahkemesinde) açılan davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine ya da kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede (örnekte İstanbul 1. Tüketici Mahkemesinde) birleştirilebilir. Bu durum ayrı yargı çevrelerindeki iki mahkemede görülen davaların birleştirilmesinde de geçerlilik arz etmektedir.
DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ KARARININ SONUÇLARI
Davaların birleştirilmesi kararları taraflar arasındaki uyuşmazlığa esastan çözümleyici (esasa ilişkin) bir karardır. Dolayısıyla; bu kararda yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilemez. Birleştirilme karar verilen davalar, ilk açılan dava dosyasında birleştirilmektedir. Mahkeme, birleştirilen davaları birlikte inceleyip karara bağlar.
Kararda, birleştirilen her dava için ayrı ayrı karar verilmesi ve hüküm fıkrasında, her dava için verilen kararın ayrı ayrı gösterilmesi gerekir . Zira ortada derdest olan iki farklı dava vardır. Ama birleşen iki davadan birinin kabul edilmesi halinde, ikinci dava konusuz kalacaksa, mahkemenin ilk önce birinci davayı inceleyip karara bağlaması ve ikinci davayı, birincinin sonuçlanmasına kadar ertelemesi gerekmektedir.
Birleştirilen her dava, dosyanın işlemden kaldırılması ve davanın yenilenmesi (m. 150) bakımından ayrı dava olarak kabul edilmektedir.
Birleştirilen her dava, ıslah (m.176 vd. ) bakımından da ayrı dava olarak kabul edilmektedir.
Birleştirilen davalarda, her dava ayrı vekâlet ücretini gerektirir . Bir taraf, hükmün birleştirilen davalardan birine ilişkin bölümünü istinaf edebilir. Diğer davayı ise istinaf etmeyebilir. İstinaf sınırı her bir dava için ayrı ayrı belirlenmektedir.
DİĞER YAZILAR:
