İçindekiler
Basit yaralama suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesi kapsamında düzenlenen ve sıklıkla yargılamaya konu olan fiillerden biridir. Bu suçtan dolayı hakkında kamu davası açılan bir kişi, mahkeme sürecinde hangi sonuçlarla karşılaşabileceğini merak edebilir. Yargılama sürecinin nasıl işlediği, mahkemenin hangi unsurları dikkate aldığı, verilebilecek olası cezalar, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ve ceza ertelenmesi gibi hususlar aşağıda ayrıntılı biçimde ele alınmıştır.
1. Basit Yaralama Suçu Nedir?
1.1. Tanımı
Basit yaralama suçu, bir kişinin bedenine acı verilmesi, sağlığının veya algılama yeteneğinin bozulması şeklinde tanımlanır. TCK madde 86/1’e göre:
“Kasten başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, dört aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
1.2. Şikâyete Bağlılık
Basit yaralama suçunun temel şekli şikâyete bağlı bir suçtur. Mağdur 6 ay içinde şikâyet hakkını kullanmazsa, dava açılamaz veya açılmışsa düşer.
1.3. Basit ve Nitelikli Haller
- Basit Hal: Şiddetli yaralanma, kesici/delici alet kullanılmaksızın, mağdurun ayakta tedavi edilebileceği eylemler.
- Nitelikli Hal: Silahla, canavarca hisle, kamu görevlisine karşı veya eşe karşı işlenmesi gibi durumlar.
Bu içerikte yalnızca basit hal üzerinden değerlendirme yapılacaktır.
2. Mahkeme Süreci ve Değerlendirme Kriterleri
Mahkeme, yargılamada aşağıdaki hususları değerlendirerek karar verir:
2.1. Olayın Oluş Şekli
- Yaralama olayı nasıl gerçekleşti?
- Taraflar arasında geçmişten gelen bir husumet var mı?
- Olayda kışkırtma, tahrik veya meşru müdafaa var mı?
2.2. Mağdurun Durumu
- Mağdurun aldığı darbe sonucu sağlık raporu nedir?
- Tedavi süresi kaç gün sürdü?
- Mağdur şikâyetçi mi?
2.3. Sanığın Sabıka Kaydı
- Sanığın daha önce işlediği suçlar var mı?
- İlk defa yargılanan biri mi?
2.4. Tarafların Uzlaşması
Basit yaralama suçu uzlaştırmaya tabi suçlar arasındadır. Taraflar uzlaşırsa, dava açılmaz veya açılmışsa düşer.
3. Mahkemede Çıkabilecek Olası Sonuçlar
Basit yaralama suçundan yargılanan kişi için mahkemede aşağıdaki kararlar çıkabilir:
3.1. Uzlaşma Nedeniyle Düşme Kararı
- Eğer taraflar uzlaştırma bürosu aracılığıyla uzlaşırsa dava düşer.
- Mahkeme hiç başlamadan sona ermiş olur.
3.2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
- Sanık suçu kabul eder, pişmanlık gösterirse ve sabıkasızsa,
- 5 yıl denetim süresi verilir. Bu sürede yeni suç işlemezse ceza hiç uygulanmaz.
- Mahkeme sabıka kaydına geçmeyen bir kararla yargılamayı sonlandırır.
3.3. Ceza Ertelemesi
- Sanığa kısa süreli hapis cezası verilirse ve şartlar uygunsa ceza ertelenebilir.
- Ceza infaz edilmez, belirli yükümlülükler yüklenir (örneğin denetimli serbestlik).
3.4. Adlî Para Cezasına Çevrilme
- 1 yıl ve altındaki hapis cezaları adlî para cezasına çevrilebilir.
- Sanık hapis yerine para cezası öder. Bu sabıka olarak görünür.
3.5. Doğrudan Hapis Cezası
- Sanık suçu kabul etmez, pişmanlık göstermez veya sabıkalıysa,
- Mahkeme hapis cezası verebilir.
- Genellikle bu ceza kısa süreli olur ve ertelenebilir ya da denetimli serbestlik uygulanır.
4. Ceza Miktarı ve Uygulama Örnekleri
| Suçun Niteliği | Ceza Miktarı | Ek Uygulamalar |
|---|---|---|
| İlk kez işlenen basit yaralama | 4 ay – 1 yıl hapis veya para cezası | HAGB, erteleme veya uzlaşma |
| Mağdur şikâyetçi değil | Dava düşer | — |
| Tahrik altında işlenen yaralama | Cezada indirime gidilir (TCK 29) | — |
| Şiddetli yaralanma varsa | Nitelikli hale girer | Ağır ceza davası olabilir |
5. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Basit yaralamada sabıka kaydı oluşur mu?
HAGB kararı verilirse sabıka kaydına işlemez. Ancak mahkûmiyet ve adlî para cezası verilirse sicile işlenir.
Mağdur şikâyetinden vazgeçerse dava düşer mi?
Evet. Suç şikâyete bağlı olduğu için mağdur şikâyetinden vazgeçerse yargılama sona erer.
Mahkemede özür dilemek cezayı etkiler mi?
Evet. Pişmanlık ve iyi hal mahkeme tarafından takdiri indirim nedeni sayılabilir.
Meşru müdafaa halinde beraat mümkün mü?
Eğer saldırıya karşı kendini savunma amacıyla hareket edildiği ispatlanırsa, sanık beraat eder.
Yaralama sırasında alkollü olmak cezanın artmasına neden olur mu?
Alkol tek başına cezada artışa neden olmaz. Ancak bilinçli hareket ettiğiniz anlaşılırsa cezayı etkilemeyebilir.
6. Sonuç
Basit yaralama suçundan yargılanan bir kişinin mahkemede karşılaşabileceği sonuçlar, olayın özelliklerine, mağdurun şikâyetine, sanığın tutumuna ve sabıka durumuna göre değişiklik gösterir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, uzlaşma, adli para cezası veya ceza ertelemesi gibi seçenekler sayesinde çoğu durumda sanık cezaevine girmeden yargılamayı tamamlayabilir. Ancak her olayın özgün koşulları olduğundan, yargılama sürecinde bir ceza avukatından hukuki yardım alınması tavsiye edilir.
