AYIPLI MALIN İADESİ

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu’nda ayıplı mal, “Malın tüketiciye teslim anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek veya modele uygun olmaması veya objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması sebebiyle sözleşmeye aykırı olan maldır.” denilmek suretiyle tanımlanmıştır. Ayıplı malın iadesi başlıklı bu yazımızda ayıplı mal satışına ilişkin tüketici haklarından kısaca bahsedeceğiz. Ayıplı malın iadesi konusu hakkında detaylı bilgi almak isterseniz , bizlere whatsapp hattımız üzerinden ulaşabilirsiniz.

Bir yerden satın alınan malın ayıplı olması 2 şekilde karşımıza çıkar:

1. Malın , satıcı ve alıcı tarafından kararlaştırılan örneğe uygun olmaması.
2. Satın alınan malın objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması.

Ayıplı malın görünüm biçimleri aşağıda örneklerle açıklanmıştır:

Satın alınan mal taraflarca kararlaştırılan örnek veya modele uygun olmayabilmektedir. Örnek olarak; katalog üzerinden beğenilerek sipariş edilen bir ürünün örnek modele uygun olmaması halinde ayıplı olduğu söylenebilir. Ayıplı malın bir diğer şekli ise satın alınan malın objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımamasıdır. Bu durumda satın alınan mal asgari alım amacını karşılamamaktadır. Örnek olarak satın alınan buzdolabının arızalı olması sebebi ile içine konulan ürünleri soğutmaması verilebilir. Tüketicinin burada satın aldığı üründen beklediği en elzem sonuç sağlanamamaktadır. Bu durum malda ayıbın bir diğer türüdür.

Ayriyeten;

• ambalajda,
• etikette,
• tanıtma veya kullanım kılavuzunda,
• internette veya reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan mallar ayıplı maldır.

Yine;

• satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan;
• muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan,
• tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan ya da ortadan kaldıran maddi, hukuki ya da ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı maldır.

AYIPLI MAL SATIN ALAN TÜKETİCİNİN HAKLARI

Ayıplı mal satın alan tüketici;

1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilir.
2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebilir.
3. Aşırı bir masraf gerektirmediği durumda bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteyebilir.
4. İmkan varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir.

Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

AYIPLI MALDA SORUMLULUK

Ayıplı mal satın alan tüketiciye karşı imalatçı-üretici, satıcı, bayii, acente, ithalatçı ayıptan dolayı müteselsilen, birlikte sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi sorumluluğu ortadan kesinlikle kaldırmaz.

AYIPLI MALDA ZAMANAŞIMI

Öncelikle belirtmemiz gerekir ki ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmaz.

Satış sözleşmesinin tarafları kendi aralarında daha uzun bir süre belirlemediği takdirde, ayıplı malda sorumluluk, ayıbın daha sonra ortaya çıkmış olması durumunda bile;

• malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımına tabidir.
• Bu süre konut ya da tatil amaçlı taşınmaz mallarda taşınmazın teslim tarihinden itibaren 5 yıldır.

İKİNCİ EL ÜRÜNLERDE SATICININ SORUMLULUĞU

İkinci el satın alınması durumunda da satıcının ayıptan sorumluluğu doğabilir. Bu sorumluluk süreye tabidir.

• 2. el satışlarda satıcının ayıplı maldan sorumluluğu 1 yıldan,
• konut ya da tatil amaçlı taşınmaz mallarda ise 3 yıldan az olamaz.

AYIPLI MALDA İSPAT YÜKÜ

Tüketicinin malı satın aldıktan sonraki ilk altı ay içerisinde ayıptan dolayı satıcı ya da diğer sorumlulara başvurması halinde; malın ayıplı olmadığının ispat yükü satıcının sorumluluğundadır. Fakat 6 aydan sonra yapılan başvurularda ise bu sorumluluk tüketiciye geçer.

İNTERNET ALIŞVERİŞLERİNDE ÜRÜN İADESİ

İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde 14 gün içende herhangi bir gerekçe göstermeden malın iadesi yapılabilmektedir.

AYIPLI OLDUĞU BELİRTİLEN ÜRÜNLERDE TÜKETİCİ HAKLARI

Öncelikle belirtmek gerekir ki; satışa sunulacak ayıplı mal üzerine veya ambalajına, üretici, ithalatçı ya da satıcı tarafından ; tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde malın ayıbına ilişkin açıklayıcı bilgiyi içeren bir etiket konulmalıdır. Bu etiketin tüketiciye verilmesi ya da ayıba ilişkin açıklayıcı bilginin; tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde açıkça gösterilmesi zorunludur.

Yani satıcı malın üzerine yahut ambalajın üzerine malın ayıplı olduğuna ilişkin örneğin; ” ÖZÜRLÜDÜR” şeklinde bir cümle yazmak zorundadır. Bu durumda bunu görerek alan tüketici ; ayıplı maldan sorumluluk esaslarına göre satıcıya ya da üretici-imalatçıya başvuramayacaktır.

Daha fazla bilgi almak için bize whatsapp üzerinden ulaşabilirsiniz. Borçlar hukuku ile ilgili makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Anahtar Kelime: Ayıplı Malın İadesi