Aile İkamet İzni Nedir , Nasıl Alınır?

İkamet İzni Nedir?

Öncelikle İkamet; Türk Dil Kurumu’na göre bir yerde oturma, eğleşme anlamına gelmektedir. (Aile İkamet İzni) Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3. maddesine göre ise ikamet; yabancının ikamet izniyle Türkiye’de bulunmasını ifade etmektedir. İkamet yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması belli şartların varlığı halinde mümkündür.

Yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’de çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla 11.04.2014 yürürlük tarihli 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kabul edilmiştir. 

6458 sayılı Kanun’un “Tanımlar” yan başlıklı 3. maddesinde ikamet izni ve yabancı kavramı açıkça tanımlanmıştır. Buna göre ikamet izni; Türkiye’de kalmak üzere verilen izin belgesidir. Yabancı ise; Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi ifade eder.

İkamet İzin Çeşitleri

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun “Yabancılar” başlıklı ikinci kısmının “İkamet” başlıklı ikinci bölümünde; madde 30’da ikamet izin çeşitleri tek tek sayılmıştır. Buna göre Türk Hukukunda ikamet çeşitleri şunlardır:

• Kısa Dönem İkamet İzni
• Aile İkamet İzni
• Öğrenci İkamet İzni
• Uzun Dönem İkamet İzni
• İnsani İkamet İzni
• İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni

Aile İkamet İzni Nedir?

Hem uluslararası platformlarla hem de ulusal düzeyde yapılan çalışmalarla aile birliğinin korunması amaçlanmıştır. Aile kavramına Türk hukukunda ne kadar önem verildiğin, bu amaç için getirilen düzenlemeler açıkça göstermektedir.

Aile ikamet izni; kanunda tek tek sayılan ikamet izinlerinden biridir. Bunun yanında aile birliğinin korunması amacıyla aile kurumu ile bağlı olan yabancılara verilen ikamet izni türüdür. Aile ikamet iznine ilişkin usul ve esaslar 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Aile İkamet İznine Kimler Başvurabilir?

6458 sayılı Kanunun 34. Maddesinde kimlerin bu izni almak için başvuruda bulunabileceği düzenlenmiştir. Buna göre; Türk vatandaşlarının, çıkma izni ile vatandaşlıktan çıkanların, ikamet izinlerinden birine sahip yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;

• Yabancı eşi
• Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğu
• Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğu adına aile ikamet izni başvurusuna bulunulabilecektir.

Aile İkamet İzninin Şartları 2025

Bir yabancının Türkiye’de ikamet amacıyla aile ikamet izni alabilmesi için belli şartların sağlanması gerekir. İdare tarafından bu şartlar sıkı bir denetimden geçirilmektedir. Bu şartları açıklamaya geçmeden önce kanunda geçen “destekleyici” tabirini tanımlamakta fayda olacaktır.

Destekleyici; aile birliği amacıyla Türkiye’ye gelecek yabancıların masraflarını üstlenen ve ikamet izni talebinde bulunanlar tarafından başvuruya dayanak gösterilen Türk vatandaşını veya Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancıyı ifade etmektedir.   

6458 sayılı Kanun’un “Aile İkamet İzninin Şartları” yan başlıklı 35. Maddesinde bu şartlar tek tek sayılmıştır. 1. fıkrada destekleyicide, 3. fıkrada ise izin talebinde bulunacak yabancılarda aranan şartlar sıralanmıştır.  

Aile İkamet İzniyle Alakalı Kanun Maddesi

MADDE 35 – (1) Aile ikamet izni taleplerinde, destekleyicide aşağıdaki şartlar aranır:

a) Toplam geliri asgari ücretten az olmamak üzere, ailedeki fert başına asgari ücretin üçte birinden az olmayan aylık geliri bulunmak
b) Ailenin nüfusuna göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak ve tüm aile fertlerini kapsayan sağlık sigortası yaptırmış olmak
c) Başvuru tarihi itibarıyla, beş yıl içinde aile düzenine karşı suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemek
ç) Türkiye’de en az bir yıldır ikamet izniyle kalıyor olmak
d) Adres kayıt sisteminde kaydı bulunmak

(2) Bilimsel araştırma amaçlı ikamet izni ya da çalışma izni bulunanlar, 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi kapsamında olanlar veya Türk vatandaşlarıyla evli olan yabancılar hakkında, birinci fıkranın (ç) bendi uygulanmaz.

(3) Türkiye’de, destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunacak yabancılarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) 34 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında olduğunu gösteren bilgi ve belgeleri ibraz etmek
b) 34 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerle birlikte yaşadığını veya yaşama niyeti taşıdığını ortaya koymak
c) Evliliği aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapmamış olmak
ç) Eşlerden her biri için on sekiz yaşını doldurmuş olmak
d) 7 nci madde kapsamına girmemek

Maddede hem destekleyicinin hem de aile ikamet izni talebi olan yabancının taşıması gereken şartlar düzenlenmiştir. Bu şartlarla birlikte dikkat edilmesi gereken bazı noktaların da üzerinde durmakta fayda vardır.

• Destekleyicide aranan 1 yıl Türkiye’de ikamet etme şartı bilimsel araştırma amaçlı ikamet izni ya da çalışma izni bulunanlar için aranmaz. Aynı şekilde çıkma izniyle Türk vatandaşlığından çıkanlar ve Türk vatandaşlarıyla evli yabancılar hakkında da uygulanmaz.
• Türkiye’de bulunan mülteciler ve ikincil koruma statüsü sahiplerinde fıkra 1’de düzenlenen destekleyicide aranan şartlar aranmaz.
• Her seferinde en fazla 3 yıllığına aile ikamet izni verilebilir. Süre bu 3 yılı aşamaz. Koşulların varlığı halinde aile ikamet izninin uzatılması mümkündür. Bunun yanında verilen aile ikamet izninin süresi destekleyicinin bu iznin süresini de aşamaz.
• Destekleyicinin hukuken birden fazla eş ile evliliği bulunuyorsa, eşlerden yalnızca birine aile ikamet izni verilebilir. Ancak çocuklar bakımından böyle bir kural yoktur. Destekleyicinin diğer eşlerinden olan çocuklarına da aile ikamet izni verilebilir.
• Çocuklar hakkında aile ikamet izni başvurusunda Türkiye dışında varsa; ortak velayeti bulunan anne veya babanın muvafakati aranır. 
• Aile ikamet izni olan yabancılar on sekiz yaşına kadar, öğrenci ikamet izni almadan ilk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim hakkı kazanırlar.
• En az üç yıl aile ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olanlardan on sekiz yaşını tamamlayanlar, açık bir şekilde talep etmeleri halinde bu izinlerini kısa dönem ikamet iznine dönüştürebilirler.
• Destekleyicinin ölmesi halinde; ona bağlı olarak aile ikamet izni ile Türkiye’de kalanlara süre şartı aranmadan kısa dönem ikamet izni verilebilir.
• Tarafların boşanması halinde; en az 3 yıl aile ikamet izniyle Türkiye’de kalan Türk vatandaşıyla evli yabancıya kısa dönem ikamet izni verilebilir.
  
  

AİLE İKAMET İZNİ UZATMA, İPTALİ VE REDDİ

Bazı durumlarda aile ikamet izninin reddedilmesi veya sonradan iptal edilmesi mümkündür. Bunun yanı sıra aynı sebeplerle bu izninin süresinin uzatılmaması da mümkündür. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu madde 36’da bu sebepler tek tek düzenlenmiştir. Aşağıda yer verdiğimiz bu sebeplerin varlığı halinde yabancının aile ikamet izni talebi reddedilecektir. Şayet yabancıya aile ikamet izni verildikten sonra sebeplerden biri ortaya çıkarsa verilen izin iptal olur veya süresi uzatılamayacaktır.

Kanun’un “Aile İkamet İzni Talebinin Reddi, İptali veya Uzatılamaması” başlıklı 36. Maddesinde sayılan sebepler şunlardır:

• Destekleyici ve izin talep eden yabancı açısından aranan şartların karşılanmaması veya ortadan kalkması
• Aile ikamet izninin kısa dönem ikamet iznine çevrilmesi idarenin ilgili kurumunun takdirindedir. Yabancının aile ikamet izni alma şartları ortadan kalktıktan sonra kısa dönem ikamet izni verilmemesi
• Aile ikamet izni talebinde bulunan yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması
• İdarece aile ikamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 33/1-d ve e’de belirtilen şu sebepler:

• Talepte bulunan/izin alan yabancının zorunlu kamu hizmeti, görev, eğitim veya sağlık nedenleri haricinde son bir yıl içinde toplamda yüz seksen günden fazla süreyle yurt dışında kalması.
• Destekleyici ve aile ikamet izni talep eden yabancının evliliklerinin, ikamet izni almak amacıyla yapıldığının tespit edilmesi.

İkamet izni başvurusu hakkında ilgili kurumca verilen; başvurunun reddi, iptali veya uzatılmaması kararı yabancıya ya da yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilecektir.

Hangi hallerin varlığı halinde destekleyici ile ikamet izin başvurusunda bulunan yabancı arasındaki evliliğin sırf ikamet izni alabilmek için yapılmış olduğu kabul edildiği yönetmelikle düzenlenmiştir. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 34. maddesinde bu haller tek tek ve detaylıca sayılmıştır. Bu hallerden bazıları şunlardır:

• Eşlerin konuştuğu ortak bir dilin olmaması
• Eşler arasında makul olmayan bir yaş farkı olması
• Yabancının vize veya ikamet izni ihlallerinde bulunması
• Eşlerin aynı konutta yaşamaması
• Ailenin geliri ile yaşam standardının uygun olmaması

AİLE İKAMET İZNİ İÇİN GEREKLİ BELGELER 2025

Aile ikamet izni için gerekli belgeler şunlardır:

• Başvuru formu
• 4 adet biometrik fotoğraf
• İkamet izin talebinde bulunan yabancının pasaportunun aslı veya imzalı fotokopisi
• Gerekli harçların ödendiğini gösterir makbuzlar
• Evlilik durumu varsa yabancının evli olduğunu gösterir belge
• Destekleyicide aranan şartların sağlandığını gösterir belgeler
• İznin verilmesi halinde kalacak yeri gösterir belge
• Başvuranın çocuk olması durumundan onaylı doğum sebebi

SIK SORULAN SORULAR