ADLİ PARA CEZASI (TCK 52) NEDİR ?

ADLİ PARA CEZASI NEDİR?

Ceza, kanunlara göre suç teşkil eden bir fiilin karşılığı olarak suçu işleyen failin haklarına devlet eliyle müdahale edilmesine denilmektedir. Failin malvarlığına yönelik yaptırımlara ise para cezası denilmektedir. Adli para cezası(TCK 52 ‘de düzenlenmiştir. Kanunun gerekçesinden de anlaşılacağı üzere adli para cezası tanım olarak; işlenmiş olan bir suç dolayısıyla kanunda öngörülen bir miktar paranın hazineye ödenmesidir. TCK’da eski ceza kanunundan farklı olarak gün-para cezası sistemi belirlenmiştir. Gün para cezası sisteminin belirlemesiyle birlikte özellikle enflasyon sebebiyle Türk Lirasının değerinin düşmesinin cezalandırmadaki adaletsizliği ortadan kaldırması sağlanmak istenmiştir. Ayrıca bu sistemle birlikte ; adli para cezasının kişinin ödeme gücüne göre belirlenmesi dolayısıyla toplumdaki adalet duygusu da güçlenmiştir.

Adli para cezası (TCK 52) genel olarak hapis cezasıyla birlikte değil bu cezaya alternatif olarak uygulanmaktadır. Ancak ekonomik kazanç elde etme amacının güdüldüğü belirli suçlarda, yasada ayrıca gösterilmesi şartıyla hapis ve adli para cezasına birlikte hükmedilebilecektir.

ADLİ PARA CEZASI HESAPLAMA

Adli para cezasını gerektiren bir suç olması durumunda cezanın belirlenmesinde en önemli faktörlerden biri sanığın yaptığı savunmadır. (Savunma dilekçesinin nasıl yazılacağını bu link üzerinden öğrenebilirsiniz. ) Hakim adli para cezasına hükmedecek ise ; öncelikle suçun karşılığı olan yasadaki sınırlar arasında gün birimi tespiti yapacaktır. Daha sonrasında failin ekonomik ve diğer hallerini dikkate alarak bir gün biriminin parasal karşılığını belirleyecektir. Nihai olarak da belirlediği gün birimi ile bunun parasal karşılığını çarpıp adli para cezasının miktarını takdir edecektir. Adli para cezasının miktarı belirlenirken aşağıdaki şekilde tespit yapılacaktır:

Adli para cezası hapis cezasına seçenek yaptırım olarak öngörülmüşse;

TCK 89/1 (Taksirle Yaralama) , TCK 99/2 (Çocuk Düşürtme Suçu) , TCK 116/2 (Konut Dokunulmazlığını İhlal) gibi suçlarda adli para cezası; hapis cezasına seçenek yaptırım olarak öngörülmüştür. Adli para cezasının hapis cezasına seçenek yaptırım olarak öngörüldüğü bu suçlar bakımından hakim, öncelikle hapis cezasına mı hükmedeceği yoksa adli para cezasına mı hükmedeceğine karar vermesi gerekmektedir. Daha sonrasında iki seçenek yaptırımdan birini hangi sebeple seçtiğini gerekçelendirmek zorundadır.

Adli para Cezası , Hapis Cezası İle Birlikte Öngörülmüşse;

Bazı suçlar bakımından adli para cezası , hapis cezasına seçenek bir yaptırım olarak değil; hapis cezası ile birlikte öngörülmüştür. Özellikle ekonomik çıkar sağlamak amacıyla işlenen suçlar bakımından adli para cezasıyla hapis cezası birlikte öngörülmüştür. Şantaj suçu bu kapsamda değerlendirilebilecektir. (Şantaj suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adlî para cezasıdır. ) Adli para cezasıyla hapis cezası birlikte öngörülmüşse hakim öncelikle TCK 61 kapsamında hapis cezasının süresini belirleyecektir. Daha sonra ise adli para cezasının miktarını belirleyecektir.

ADLİ PARA CEZASI NASIL HESAPLANIR?

Adli para cezasının nasıl hesaplanacağını yazımızın girişinde kısaca açıklamıştık. Yukarıda da belirttiğimiz üzere; adli para cezasının miktarının belirlenmesinde gün para cezasi miktarı sistemi benimsenmiştir. Bu sistemde ilk olarak gün biriminin belirlenmesi gerekmektedir.

Adli Para Cezası Gün Birimi Nasıl Belirlenecektir?

Gün birimi belirlenirken ” adli para cezasıyla cezalandırılacaktır. ” şeklinde müeyyidelendirmiş suçlar bakımından gün sınırının alt sınırı beş gündür. Bu tarz suçlar bakımından üst sınır ise yedi yüz otuz gündür.

• Adli para cezasının hapis cezasına seçimlik olduğu suçlar yönünden alt sınır ise ; o suç bakımından belirlenen hapis cezasının alt sınırından az, üst sınırından da fazla olamaz.
• Bazı suçlar bakımından ise hapis cezasının üst sınırı belirlenmiştir. Örnek olarak bazı suçlar bakımından ” bin güne kadar adli para cezası” belirlenmiştir. Bu suçlar bakımından üst sınır kanunda belirtilen sınırdır.
• Adli para cezasında gün birimi belirlenirken somut olayda ” suçun işleniş biçimi, suçun işlenmesine kullanılan materyal, suçun işlendiği aman ve yer , failin kastı” gibi unsurlar incelenmektedir. Bu unsurlar TCK 61. maddede düzenlenmiştir.

Adli Para Cezası Gün Birimi Karşılığı Para Miktarının Tespiti

Adli para cezasının gün birimi belirlendikten sonra , bir gün karşılığı failin ödeyeceği para miktarının tespiti yapılacaktır. Bir gün birimi karşılığında tespit edecek para miktarı kanunda düzenlenmiştir. Buna göre bir gün birimi karşılığı 20 TL ile 100 TL arasında bir para miktarı belirlenebilecektir. Bu miktar belirlenirken failin kişisel ve ekonomik durumu dikkat alınmaktadır. Hakim failin ekonomik durumunu tespit ederken uygulamada yüzeysel bir araştırma yapmaktadır ve ona göre karar vermektedir.

Gün karşılığı para miktarı da belirlendikten sonra faile gün birimi ile para miktarının çarpımı neticesinde ortaya çıkan para cezası verilecektir.

ADLİ PARA CEZASI TAKSİTLENDİRME

Hakim adli para cezasının ödenmesi için süre vereceği gibi taksitlendirme de yapabilecektir. Hakimin belirlediği adli para cezasının bir taksiti dahi ödenmemesi durumunda ; adli para cezasının kısmen veya tamamen hapis cezasına çevrilmesi söz konusu olabilecektir. Hakim adli para cezasını taksitle ödemeye hükmettiğinde, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi durumunda ; geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adli para cezasının hapse çevrileceğini verdiği kararda açıkça belirtmelidir. Son olarak adli para cezasının en fazla dört taksite bölünebileceğini ve taksit süresinin iki yıldan fazla olamayacağını belirtmemiz gerekmektedir.

ADLİ PARA CEZASI ZAMANAŞIMI

Adli para cezasını gerektiren suçlar bakımından dava zamanaşımı 8 yıl olarak belirlenmiştir. Hapis cezasıyla adli para cezası seçimlik ise hapis cezasına ilişkin zamanaşımı süresi esas alınır. Adli para cezasında ceza zamanaşımı ise on yıl olarak düzenlenmiştir. Ceza ve dava zamanaşımı konusunda çocuklara ilişkin düzenleme ise farklı olup detaylı bilgi için mevzuat incelenmelidir.

ADLİ PARA CEZASI ÖDEME

Mahkeme tarafından hükmedilen adli para cezasına ilişkin evraklar Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilecektir. Cumhuriyet savcısı ise faile ödeme emri yollayarak söz konusu cezayı en geç otuz gün içerisinde ödemesini ister. Hükümlü adres değişikliği yapmış ise mutlaka yeni adresini mahkeme veya savcılığa bildirmelidir. Adres değişikliği bildirmiş ise ödeme emri yeni adrese gönderilecektir.

ADLİ PARA CEZASI ÖDENMEZSE ;

Hükümlü, adli para cezasına ilişkin ödeme emri kendisine tebliğ edilmesine rağmen söz konusu cezayı ödemezse; cumhuriyet savcısı ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevirerek hükümlünün iki saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verebilir. Günlük çalışma saatlerini denetimli serbestlik müdürlüğü belirler. Hükümlü bu yaptırımlara da uymaz ise açık ceza infaz kurumlarında infaz yapılacaktır.

Adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesi çocuklar açısından uygulanmamaktadır.

ADLİ PARA CEZASININ HAPİS CEZASINA ÇEVRİLMESİ

Hükümlü hakkında adli para cezasının hapis cezasına çevrilmesine karar vermişse bu hapis cezasının miktarı en fazla üç yıl olabilecektir. Birden fazla hükümle adli para cezalarına mahkumiyet söz konusu ise bu süre beş yıldır. Bu konu CGTİK’te düzenlenmiştir.

Adli para cezasının yerine çektirilen hapis, tazyik hapsi niteliğinde olduğundan ; hükümlü parayı öder ise hapisten çıkarılacaktır. Yine önemle belirtmemiz gerekir ki , adli para cezasından çevrilen hapsin infazı ertelenemez. Ayrıca şartlı salıverme hükümlerinin uygulanması da söz konusu olamaz.

ADLİ PARA CEZASINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ

BURSA …………… AĞIR CEZA MAHKEMESİNE

Gönderilmek Üzere

BURSA ( ). ASLİYE CEZA MAHKEMESİNE

ESAS NO: …/… Esas

KARAR NO: …/… Karar

İTİRAZ EDEN: Ad Soyad TC ve adres

KONU: Bursa ( ). Asliye Ceza Mahkemesi’nin …/… Esas ve …/… Karar sayılı dosyasında aleyhime hükmedilen adli para cezası kararına karşı itirazlarımın sunulmasını havi dilekçemdir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Bursa … Asliye Ceza Mahkemesi …/… Esas …/… Karar sayılı dosyada aleyhime … TL tutarında adli para cezasına hükmetmiştir.

2-) Söz konusu adli para cezasına ilişkin olarak Bursa Cumhuriyet Başsavcılığının …/…/… tarih ve …/… ilamat numaralı para cezası ödeme emri, tarafımca …/…/… tarihinde tebellüğ edilmiştir.

3-) Adli para cezası adına hükmedilen suç adına somut deliller olmadan tarafıma ceza verilmesi söz konusu olmuştur.

NETİCEİ TALEP: Yukarıda sayılan gerekçeler ve sayın mahkemece re’sen dikkate alınacak sebeplerle;

Bursa ( ). Asliye Ceza Mahkemesinin …/… Esas ve …/… Karar numaralı dosyasında verilen adli para cezası kararının iptaline karar verilmesini saygılarımla talep ederim.

SANIK

Ad Soyad

İmza

ADLİ PARA CEZASINA İTİRAZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ WORD

ADLİ PARA CEZASI TAKSİTLENDİRME DİLEKÇESİ

İSTANBUL CUMHURİYET SAVCILIĞI’NA

(Hükümlü) :

Vekilİ : Av. Muhammet Sarıkaya

Konu : ………… Mahkemesinin …/…/…… tarih ve ……../…….. Esas, ……../……..Karar sayılı kararı ile verilen ve kesinleşen adli para cezasının taksitlendirilmesi talebimizi içerir dilekçemizdir.

Suç : …

Açıklamalar :

1. …………………. Sulh Ceza Mahkemesinin …/…/… tarih ve ……../…….. Esas, ……../…….. Karar sayılı kararıyla birlikte müvekkilimize .………… TL adli para cezası verilmiştir. Söz konusu adli para cezası müvekkilimize …. tarihinde tebliğ edilmiştir. Verilen adli para cezasının tamamını müvekkilimizin tek seferde ödeme imkanı bulunmaması dolayısıyla işbu dilekçeyi sunma zaruriyetimiz hasıl olmuştur. Müvekkilin hali hazırda dört tane öğrenci çocuğu bulunmakta olup kendisinin bu adli para cezasını tek seferde ödeme imkanı ne yazık ki bulunmamaktadır.

2. 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun ilgili maddesine göre adli para cezasının taksitle ödenmesi mümkündür. Bu sebeple adli para cezasının taksitlendirilmesini talep ediyoruz.

Hukuki Sebep : ……………….ve ilgili mevzuat.

Sonuç ve İstem : Yukarıda belirtilen nedenlerle, müvekkil hakkında verilen adli para cezasının 5275 sayılı Kanun’un ilgili maddesi gereğince taksitlendirilmesini saygılarımla talep ederim TARİH .

Sanık Vekili

ADLİ PARA CEZASI TAKSİTLENDİRME DİLEKÇESİ WORD

SIK SORULAN SORULAR: